ตั้งแต่ต้นจนจบ! ส่องการผลิต ‘วัคซีนโควิด’ ชนิดเชื้อตายของจีน

โดย The Bangkok Insight Editorial Team 24 มกราคม 2564

ตั้งแต่ต้นจนจบ! ชมกระบวนการผลิตวัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ (โควิด-19) ชนิดเชื้อตาย ณ บริษัท ซิโนแวค ไลฟ์ ไซแอนซ์ จำกัด (Sinovac Life Sciences) ในกรุงปักกิ่ง เมืองหลวงของจีน

สำนักข่าวซินหัว รายงานว่า โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่อุบัติขึ้นและแพร่ระบาดทั่วโลกอย่างรวดเร็วเมื่อปลายปี 2019 ส่งผลให้มีผู้ติดเชื้อจำนวนหลายสิบล้านคนแล้วในปัจจุบัน ต่อมาคณะนักวิทยาศาสตร์ประสบความสำเร็จในการแยกเชื้อไวรัสจากผู้ป่วยและขนานนามโรคดังกล่าวว่า “โควิด-19”

ขณะเชื้อไวรัสนำหายนะอันมิอาจประเมินค่ามาสู่โลก “วัคซีน” กลายเป็นความหวังของมวลมนุษยชาติในการยับยั้งโรคระบาดใหญ่ โดยคณะนักวิทยาศาสตร์ดำเนินการเพาะเชื้อไวรัสภายในวีโรเซลล์ (Vero cells) ก่อนคัดเลือกสายพันธุ์มีพิษและเหมาะสมสำหรับการผลิตวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ที่มีชื่อว่าซีแซด (CZ)

ปัจจุบันมีประชาชนจำนวนมากได้รับวัคซีนโควิด-19 ชนิดเชื้อตาย โดยกระบวนการผลิตวัคซีนโควิด-19 ชนิดเนื้อตายของจีนประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ การเพาะเชื้อไวรัส การทำให้เชื้อตาย การทำให้บริสุทธิ์ การกำหนดสูตรผลิตวัคซีน การบรรจุวัคซีนลงภาชนะ และการนำใส่หีบห่อ

ขั้นตอนแรกคือการเพิ่มจำนวนเชื้อไวรัสโคโรนาจำนวนมาก นักวิทยาศาสตร์จะฉีดไวรัสลงถังปฏิกรณ์ชีวภาพแบบสุญญากาศที่เต็มไปด้วยวีโรเซลล์ ซึ่งได้จากการสกัดเซลล์ไตของลิงเขียวแอฟริกัน โดยวีโรเซลล์ที่เป็นเซลล์เพาะเลี้ยงชนิดต่อเนื่องสามารถเพิ่มจำนวนผ่านวงจรการแบ่งตัวหลายครั้งและไม่แปรสภาพเป็นเซลล์ชำรุด (senescent) ขณะเชื้อไวรัสโคโรนาที่อยู่ภายในเซลล์ดังกล่าวเพิ่มจำนวนตัวเองอย่างรวดเร็ว

ต่อมาเชื้อไวรัสจะถูกส่งผ่านหลอดสุญญากาศไปยังถังปฏิกรณ์ชีวภาพอีกถังหนึ่ง และเข้าสู่กระบวนการยับยั้งการทำงานของไวรัส ซึ่งส่งผลให้เชื้อไวรัสสูญเสียความสามารถก่อโรคหรือเพิ่มจำนวนในอีกหลายชั่วโมงถัดมา กลายสภาพเป็นกลุ่มเชื้อไวรัสชนิดเชื้อตายที่จะถูกนำไปยังจุดทำให้บริสุทธิ์ ซึ่งมีการกำจัดสารยับยั้งและสิ่งเจือปนอื่นๆ ให้คงเหลือเพียงสารละลายวัคซีน

สารละลายวัคซีนจะถูกนำไปผสมกับสารเสริมฤทธิ์และตัวเจือจางในสัดส่วนที่เหมาะสม โดยส่วนผสมที่ได้มีชื่อว่าผลิตภัณฑ์กึ่งสำเร็จรูป ซึ่งจะถูกเก็บไว้ในห้องเย็นเพื่อตรวจสอบต่อไปก่อนจะถูกบรรจุลงขวดแก้วขนาดเล็กหรือกระบอกฉีดยาสำเร็จรูปในสภาพแวดล้อมปลอดเชื้อเพื่อให้สะดวกต่อการใช้งาน โดยผู้ผลิตจะทำการตรวจสอบเพิ่มเติมเพื่อรับประกันว่าวัคซีนเหมาะสมสำหรับใช้งาน ผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการรับรองจะถูกติดป้ายชื่อและหมายเลขก่อนบรรจุลงกล่องพร้อมคู่มือผู้ใช้งาน

วัคซีนโรคโควิด-19 ชนิดเชื้อตายใช้เวลาผลิตนาน 48 วัน ตั้งแต่กระบวนการเพาะเลี้ยงเซลล์จนถึงการนำใส่หีบห่อ โดยวัคซีนต้องถูกจัดเก็บที่อุณหภูมิระหว่าง 2-8 องศาเซลเซียส จึงเป็นที่มาของการนำยานพาหนะควบคุมอุณหภูมิมาใช้จัดส่งวัคซีนไปยังพื้นที่หลายส่วนทั่วโลก