ดร.อนันต์ เฉลย ทำไมผู้ที่เคยติดเชื้อ ‘โควิด’ มีภูมิจากธรรมชาติ แต่มีโอกาส ‘ติดเชื้อซ้ำ’ หลัง 3 เดือนขึ้นไป
ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) โพสต์เพจเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana ให้เหตุผลว่า ทำไมผู้ที่เคยติดเชื้อ มีโอกาสติดซ้ำ โดยระบุว่า
ผู้ที่เคยฉีดวัคซีนโควิดแล้วเผลอไปติดเชื้อมา ถ้าหายแล้วและไม่มีอาการ Long COVID จะถือว่าเป็นผู้ที่โชคดีครับ เพราะภูมิคุ้มกันบริเวณที่ภูมิจากวัคซีนไปไม่ถึงที่ในระบบทางเดินหายใจส่วนบน หรือ ในจมูกของเราจะได้รับภูมิที่ธรรมชาติให้มา
และเนื่องจากจมูกเป็นส่วนของร่างกายที่จะเป็นจุดเริ่มต้น ของการติดเชื้อและเพิ่มจำนวนของไวรัส การที่มีภูมิคุ้มกันที่พร้อมรบ ภูมิดังกล่าวที่ได้มา ก็จะช่วยเรารบในการติดเชื้อซ้ำครั้งต่อไป ถึงแม้จะเกิดขึ้นได้อีก การเพิ่มจำนวนของไวรัสก็จะไม่มากเท่าเดิม
เม็ดเลือดขาว T cell คอยทำลายไวรัสในจมูก
หลังติดเชื้อนอกจากในจมูกของเราจะมีแอนติบอดีชนิด IgA รอจับไวรัสในจมูกแล้ว งานวิจัยชิ้นล่าสุดของทีมสิงคโปร์นำเซลล์ในเยื่อจมูกของผู้ที่ได้รับวัคซีน กับ ผู้ที่ได้รับวัคซีนแล้วติดเชื้อไปเปรียบเทียบดูพบว่า ผู้ที่เคยสัมผัสกับไวรัสตัวจริงในบริเวณจมูกมีเม็ดเลือดขาว T cell ที่จำโปรตีนของไวรัสได้หลายชนิด ที่ไม่จำกัดแค่โปรตีนสไปค์เท่านั้น
เม็ดเลือดขาวเหล่านี้ ถ้าไปเจอเซลล์ที่มีโปรตีนที่จำได้อีกครั้ง ก็จะเข้าทำลายไม่ให้ไวรัสมีเวลาเพิ่มจำนวนได้มากมายเหมือนก่อน ที่ตำแหน่งในจมูกนั้นเอง
T cell ลดลง มีโอกาสติดเชื้อซ้ำ
ทีมวิจัยพบว่าในบรรดาโปรตีนที่ T cell ในจมูกจำได้แม่น และจำนวนเยอะที่สุดคือ โปรตีนชื่อว่า Nsp12 ซึ่งเป็นโปรตีนที่ไม่ได้อยู่ในวัคซีนสูตรใดๆ ถ้าไม่เคยติดเชื้อเราไม่มีทางมี T cell ที่รู้จักโปรตีนตัวนี้ ที่สำคัญคือ ไม่ว่าไวรัสจะกลายพันธุ์หนีภูมิอย่างไร Nsp12 ดูเหมือนจะอยู่นิ่งมาก ไม่เปลี่ยนแปลงไปเหมือนสไปค์ ดังนั้นสิ่งที่ T cell จำได้ก็จะใช้งานได้อยู่
แต่น่าเสียดายที่ T cell ในจมูกหลังติดเชื้อลดลงไปตามกาลเวลาเหมือนแอนติบอดี ทีมวิจัยพบว่า ระดับของ T cell ยังไม่เปลี่ยนแปลง 3 เดือนหลังติดเชื้อ แต่พอดูอีกทีที่ 6 เดือน พบว่า ระดับลดลงไปมากกว่าครึ่ง ซึ่งอาจเป็นสาเหตุที่เห็นคนติดเชื้อซ้ำแล้วมีอาการได้ หลังจากติดเชื้อไปนานๆแล้วนั่นเอง
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘โค วิด’ ลดเวลากักตัว 5+5 รับยาที่ร้านยาแบบมีใบสั่งแพทย์ ‘โมลนูพิราเวียร์’ เป็นยาหลักในการรักษา
- ทำความรู้จัก เครื่องตรวจคัดกรอง ‘โค วิด’ จาก ‘ลมหายใจ’ ต่อยอดเทคโนโลยี สู่นวัตกรรมใหม่
- นายกฯ ชื่นชม เครื่องตรวจคัดกรอง ‘โค วิด’ จาก ‘ลมหายใจ’นักวิจัยไทยทำได้
