โอไมครอน สร้างปรากฎการณ์ใหม่ ‘ภูมิคุ้มกันหมู่’ ไม่มีอยู่จริง ต่างจากโรคระบาดอื่น วัคซีนเต็มแขน เต็มเมือง ยังติดได้
เฟซบุ๊ก ชมรมแพทย์ชนบท ได้เผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์โควิด “เราต้องทำอย่างไร เมื่อภูมิคุ้มกันหมู่ (Herd Immunity) อาจไม่มีอยู่จริงใน COVID-19″ โดย ผศ.พญ.สายพิณ หัตถีรัตน์ หัวหน้าภาควิชาครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
โดยระบุว่า ยังมีคนที่เข้าใจว่า หากสมาชิกในบ้านฉีดวัคซีนกันหมด จะป้องกันการติดเชื้อจากลูกหลานไปยังผู้สูงอายุในบ้านได้ ผู้สูงอายุที่ถูกเก็บรักษาไว้ในบ้านแบบไข่ในหินตลอดช่วงสองปีกว่าของโควิด
ยังมีคนที่เข้าใจว่า ฉีดวัคซีนโควิดแล้วจะไม่ติดเชื้อหรือป่วยจากโควิด
ยังมีคนที่โทษหรือสงสัยแหล่งที่มาของเชื้อโรคว่ามาจากคนนอก ไม่ใช่คนใน คนที่ถูกเพ่งเล็งโดยเฉพาะเป็นแรงงานต่างด้าว
ยังมีคนที่เข้าใจว่าเราป้องกันตัวเฉพาะเมื่อเราออกนอกบ้าน แล้วเราก็สามารถมาเฉลิมฉลองกันได้ปลอดภัยในบ้าน
ยังมีคนที่เชื่อว่า หากเราอยู่แยกจากสังคม เราจะปลอดภัยจากโควิด เราเก็บคนแก่ไว้ในบ้าน แล้งคนแก่จะปลอดภัยจากโควิด
ภูมิคุ้มกันหมู่ อาจไม่มีอยู่จริง แม้ส่วนใหญ่จะฉีดวัคซีน แต่โรคไม่สงบ
ในงานวิจัยล่าสุด ของ NIH สหรัฐ เริ่มสังเกตพบว่า ปรากฏการณ์ “Herd Immunity” น่าจะไม่มีในการระบาดของโควิด ซึ่งแปลกแตกต่างจากการติดเชื้อโรคระบาดทุกครั้งที่ผ่านมา ที่เมื่อมีการระบาดใหญ่ หากประชากรส่วนใหญ่เกิด “ภูมิคุ้มกันหมู่” (ไม่ว่าจะเกิดทั้งการติดเชื้อในธรรมชาติ หรือการได้วัคซีน) ประชากรที่เหลือและทั้งหมดจะปลอดภัย โรคจะสงบและหยุดระบาดไปเอง ซึ่งปรากฏการณ์ลักษณะนี้เกิดกับโรคระบาดอื่นๆที่ผ่านมา….
แต่โควิด ผ่านมาสองปี เริ่มจะพบว่า ไม่น่าจะมีลักษณะของ Herd immunity ได้ เพราะประชากรที่ฉีดวัคซีนกันทั้งประเทศ ก็ยังเกิดการติดเชื้อได้ ประชากรที่ติดเชื้อแล้วก็ติดเชื้อซ้ำได้อีก ติดเดลต้าแล้วก็ติดโอมีครอนได้อีก ติดโอมิครอนสองรอบก็เริ่มจะมี ภายในเวลา 1-2 เดือน ภูมิคุ้มกันที่เกิดจากการติดเชื้อกลับไม่แข็งแรงพอจะต้านทานการติดเชื้ออีกรอบ ภูมิคุ้มกันจากวัคซีนก็เช่นกัน แถมมีอายุการสร้างภูมิสั้นในระยะเวลาไม่กี่เดือน
โควิดสร้างปรากฏการณ์ใหม่ ที่ไม่เคยมีใครรู้จักมาก่อน วัคซีนแม้จะป้องกันการติดเชื้อซ้ำไม่ได้ แถมยังมีผลข้างเคียง และยังกังวลกับผลระยะยาว แต่วัคซีนยังเป็นทางรอดที่สำคัญ ลดความรุนแรงของการป่วยได้
วิธีเอาชีวิตรอดคือฉีดวัคซีน ไม่ประมาท การ์ดอย่าตก เพราะเรายังไม่ชนะสงครามโควิด
และเมื่อไม่มี Herd immunity สำหรับการติดเชื้อโควิด สิ่งที่ทำได้คือ….
- ทุกคนต้องฉีดวัคซีน รวมเข็มกระตุ้น เพื่อป้องกันตัวเอง เพื่อเอาชีวิตรอด
- ทุกคนยังต้องรับผิดชอบร่วมกัน ชักชวนพาคนที่ยังไม่ได้รับวัคซีน หรือยังไม่ได้รับเข็มกระตุ้นให้ไปรับทางรอดด้วยกัน ไม่ว่าจะคนในหรือคนนอก คนไทยหรือคนเทศ
- ทุกคนยังต้องใส่เครื่องมือป้องกันโรค หน้ากากอนามัย ล้างมือบ่อย ไม่จับหน้าหากไม่ล้างมือ กินแยกกัน
- ทุกคนควรเตรียมแผนส่วนตัวสำหรับการติดเชื้อโควิดของตัวเอง จะได้ไม่แพนิกเมื่อติดเชื้อ เราทุกคนมีสิทธิติดเชื้อได้แม้จะป้องกันตัวดีที่สุด เพราะมันติดง่ายมากจากสังคม
ลองซ้อมคิดว่า หากมันไม่หมดไปแบบสงครามจบ ที่ทุกคนจะเฮแล้วกลับมาใช้ชีวิตตามเดิมได้ หากมันกลายพันธุ์ไปเรื่อยๆ เป็นสงครามที่สู้ไม่ชนะไปเรื่อยๆ เราจะใช้ชีวิตในปัจจุบันอย่างไร
- อย่ายอมแพ้ อย่ายกธงขาว แล้วบอก เออ พอเหอะ ฉันจะใช้ชีวิตแล้ว จะติดก็ติดไป ป่วยก็ไม่เท่าไหร่แล้วเดี๋ยวนี้ อาการไม่มาก…อย่าคิดแบบนั้น โจทย์ข้อสอบยังไม่ได้รับการเฉลย.. ปัจจุบัน ท่ามกลางการระบาดของโอมิครอนในบ้านเรา เราพบว่า คนไข้หลายคนติดเชื้อซ้ำได้ เคยป่วยโควิดแล้วก็ป่วยอีก พบการติดเชื้อกันทั้งบ้าน เริ่มมีคนตายทั้งเด็กและผู้ใหญ่
แล้วยังสังเกตเห็นว่า คนที่ป่วยด้วยโอมิครอน มีอาการ Long COVID อย่างเห็นได้ชัดกว่ารอบเดลต้า กล่าวคือตอนป่วยโอมิครอน อาการไม่หนักก็จริง ไม่ลงปอด แต่พอถึงเวลาหาย กลับหายไม่สุด ยังมีอาการเหนื่อยเพลียง่าย ไ่ม่ฟิต ไม่กระฉับกระเฉงเหมือนเคย ทำอะไรเหนื่อยง่าย ซึมๆเศร้าๆเซ็งๆ อารมณ์แปลกๆนอยด์ๆ ได้อีกเป็นเดือน ทั้งที่เป็นคนแข็งแรงมาก่อน ซึ่งอาการแบบนี้ไม่รู้ว่าจะหายเมื่อไหร่ และไม่มียารักษา
- แม้มันจะรู้สึกเหนื่อยที่ต้องใช้ชีวิตกับวิกฤตโควิดมานาน สังคมก็คงต้องตั้งสติ สังเกตข้อเท็จจริงในปัจจุบันเป็นทีๆ สังเกตเมื่อมันเริ่มไม่ตรงกับความรู้หรือความเชื่อเดิมๆที่เคยมีมา แล้วปรับตัวเองให้ใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัย กับสงครามโรคระบาดครั้งใหญ่ที่สุดของมนุษยชาติครั้งนี้ เพราะมันกระทบทุกด้านของชีวิตทุกคน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- สธ. คาด หลังสงกรานต์ ตัวเลขผู้ติดเชื้อพุ่ง สั่งทุกรพ. เคลียร์เตียง!
- สงกsานต์ คือ จุดพีคติดเชื้อโควิด ‘หมอเฉลิม’ ชวน รพ.เอกชน ช่วยดูแลผู้ป่วยสีเขียว
- ไทยเจอแล้ว 1 ราย ‘โอไมครอนลูกผสม XE’ แพร่เชื้อเร็ว ติดง่ายกว่าทุกสายพันธุ์
