การตั้งคำถามที่ชาญฉลาด เป็นเครื่องมือสำคัญ ที่จะช่วยพัฒนาบุคลากรให้สามารถแก้ปัญหาต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง และมีทำให้เกิดการค้นพบนวัตกรรมใหม่ ๆ
แต่คำถามนั้นต้องเข้าใจง่าย ต้องถามให้คิดค้นหาสิ่งที่เป็นประโยชน์ ต้องเปิดความคิดใหม่ ๆ และกระตุ้นให้เกิดความอยากรู้อยากเห็น
ผู้นำที่ฉลาดจะถามและฟังมากกว่าพูด
ในการตั้งคำถามนั้น ต้องถามแล้วไปสะกิดสมองให้ตอบคำถามด้วยเหตุผล คนตั้งคำถามต้องมีหลักในการถาม ซึ่งกูรูแห่งการตั้งคำถามสไตล์ “ยั่วให้คิด” หาคำตอบด้วยตนเอง คือ “โสเครติส” นักปรัชญาชาวกรีก ได้ให้หลักการไว้ดังนี้
1. ถามเพื่อหาความกระจ่างชัด (Conceptual Clarification Questions) เช่น ทำไมคุณจึงคิดเช่นนั้น สิ่งที่คุณพูดหมายความว่าอย่างไร
2. ถามเพื่อพิสูจน์ความเชื่อ (Probing Assumptions) เช่น คุณเห็นด้วยกับข้อสรุปนี้หรือไม่ เพราะอะไร คุณจะหักล้างความเชื่อเรื่องนี้อย่างไร
3. ถามเพื่อเจาะหาเหตุผล และหลักฐาน (Probing Reasons and Evidence) เช่น ช่วยเล่าให้ฟังหน่อยว่าเกิดอะไรขึ้น อะไรคือสาเหตุของปัญหานี้ มีหลักฐานอะไรบ้างที่ทำให้คุณเชื่ออย่างนั้น
4. ถามเพื่อท้าทายทัศนคติ และมุมมอง (Questioning Viewpoints and Perspectives) เช่น อะไรคือจุดอ่อน และจุดแข็งของเขา ทำไมจึงคิดว่า วิธีนี้เป็นวิธีที่ดีที่สุด คุณคิดว่าจะมีทางเลือกอื่นอีกไหม
5. ถามเพื่อพิสูจน์ความหมายโดยนัย และผลกระทบ (Probing Implications and Consequences) เช่น อะไรจะเกิดขึ้นถ้าคุณตัดสินใจแบบนั้น ผลลัพธ์ที่คุณคาดหวังคืออะไร และหากผิดคาด คุณจะรับมืออย่างไร
6. ถามเกี่ยวกับคำถาม (Questions about the Question) เช่น คุณรู้ไหมว่าทำไมผมจึงถามคำถามนี้กับคุณ คุณคิดว่าคำถามนี้มีประโยชน์กับคุณอย่างไร
ถ้าคุณเป็นผู้นำ ลองลดการบอก หรือสั่งลง แล้วถาม และฟังให้มากขึ้น คุณจะเห็นการพัฒนาของผู้ตาม
คำถามที่ดีจะช่วยให้เขาจะค้นหาคำตอบได้ด้วยตัวเอง และจะมองเห็นศักยภาพในตัวเอง และทึ่งในสิ่งที่เขาคิดหาคำตอบนั้นด้วยตัวเอง และอีกไม่นานเขาจะเปลี่ยนไปในทางที่คุณต้องการ
ดังนั้นถ้าคุณอยากให้เขาเปลี่ยน คุณต้องถามให้เป็น
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘รัก’ และ ‘ยืดหยุ่น’ อย่าง ‘ควีนเอลิซาเบธที่ 2’
- เหตุผลที่ ‘ผู้นำ’ ต้อง ‘รู้จักตัวเอง’
- ‘ความเสี่ยง’ ลดได้ด้วย ‘ความรู้’
