โลกกำลังตกอยู่ในภาวะตื่นตระหนก หวาดกลัวถึงความเป็นไปได้ที่อาจจะเกิดสงครามโลกครั้งที่ 3 ขึ้นมา หลังจากที่สหรัฐประสบความสำเร็จในการโจมตีทางอากาศ สังหาร “กัสเซ็ม โซเลมานี” ผู้บัญชาการทหารที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดคนหนึ่งของอิหร่าน
ความกังวลในเรื่องสงครามโลกครั้งที่ 3 เพิ่มขึ้นอย่างมาก หลังจากที่บรรดาแกนนำของอิหร่านแสดงท่าทีไปในทิศทางเดียวกันว่า จะแก้แค้นอย่างรุนแรงต่อสหรัฐ และว่า การกระทำของสหรัฐคือ “การประกาศสงคราม”
สถานการณ์ดังกล่าวเป็นเหมือนการส่งสัญญาณเตือนไปทั่ว ถึงการต่อสู้รอบใหม่ระหว่าง สหรัฐ และอิหร่าน ที่พลัดกันรุก พลัดกันรับมานานหลายสิบปี แต่ที่น่าจับตาก็คือ ประเทศ หรือดินแดนใดบ้าง ที่จะเป็นพันธมิตรกับอิหร่าน และสหรัฐ
กระแส ‘สงครามโลกครั้งที่ 3’ มาจากไหน
สหรัฐสังหารพล.อ.กัสเซ็ม โซเลมานี ผู้บัญหาชาการหน่วยคุดส์ ซึ่งเป็นกองกำลังระดับหัวกะทิของอิหร่าน เมื่อวันที่ 3 มกราคมที่ผ่านมา ซึ่งกระทรวงกลาโหมสหรัฐ หรือเพนตากอน แถุลงในเวลาต่อมา ระบุว่า ปฏิบัติการดังกล่าวเกิดขึ้นตามคำสั่งประธานาธิบดี และการโจมตีนี้มีเป้าหมายเพื่อสกัดกั้นแผนการโจมตีจากอิหร่านในอนาคต
การกระทำดังกล่าวของสหรัฐ สร้างความโกรธแค้นอย่างมากให้กับบรรดาแกนนำสำคัญๆ ของอิหร่าน โดยนายอามีร์ ฮาตามี รัฐมนตรีกลาโหมอิหร่าน ประกาศว่า จะต้องมีการแก้แค้นต่อทุกคนที่เกี่ยวข้อง และรับผิดชอบในการสังหารโซเลมานี ส่วนประธานาธิบดีฮัสซัน รูฮานี แถลงว่า การพลีชีพของโซเลมานี ทำให้อิหร่านตัดสินใจอย่างแน่วแน่ ที่จะต่อต้านการขยายอิทธิพลของอเมริกัน และเพื่อปกป้องคุณค่าของชาวอิสลาม
“เป็นเรื่องที่ไม่ต้องสงสัยเลยว่า อิหร่าน และประเทศอื่นๆ ที่แสวงหาอิสรภาพในภูมิภาคนี้ จะต้องแก้แค้นให้กับเขา”
ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน “อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมนี” ก็ออกมาเตือนเช่นกันว่า การแก้แค้นอย่างรุนแรงกำลังรอคอยสหรัฐอยู่
พันธมิตรของอิหร่านมีใครบ้าง
ตลอดชีวิตการเป็นทหารของเขา พล.อ.โซเลมานี ได้รับความภักดีจากนักรบหลายพันคนทั่วทั้งอิรัก ซีเรีย เลบานอน เยเมน และฉนวนกาซา
- กองกำลังอิรัก
อิหร่านให้ความช่วยเหลือด้านการฝึกทหาร การเงิน และอาวุธ แก่กองกำลังชีอะห์ ในอิรักมานานหลายปี โดยกลุ่มติดอาวุธในอิรัก ที่สนับสนุนอิหร่านรวมถึง กลุ่มอาซาอิบ อาห์ล อัล ฮัค กลุ่มคาเตบ ฮิซบอลเลาะห์ และองค์กรแบดร์ โดยผู้นำทั้ง 3 กลุ่มนี้ ล้วนแต่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพล.อ.โซเลมานี ทั้งอาบู มาห์ดี อัล มูฮันดิส ผู้นำคาเตบ ฮิซบอลเลาะห์ ยังถูกสังหารในเหตุการณ์เดียวกับนายพลอิหร่านด้วย
กลุ่มติดอาวุธเหล่านี้ ยังเป็นส่วนหนึ่งของกองกำลังขับเคลื่อนประชาชน ที่เป็นการรวมตัวกันของนักรบชีอะห์ ที่เข้ามารวมตัวอยู่ในกองกำลังของอิรักเมื่อปี 2559 และโดยรวมแล้ว กลุ่มติดอาวุธเหล่านี้มีนักรบอยู่มากกว่า 140,000 คน อยู่ภายใต้การบัญชาการของนายกรัฐมนตรีอิรัก ที่เป็นพันธมิตรกับอิหร่าน
- ฮิซบอลเลาะห์
ฮิซบอลเลฃาะห์ เป็นพรรคการเมือง และกลุ่มทหาร ชาตินิยมอิสลามนิกายชิอะห์ ที่มีฐานการดำเนินงานอยู่ในเลบานอน โดยกลุ่มนี้ถือเป็นหน่วยงานทหารที่มีประสิทธิภาพมากสุดในภูมิภาคนี้ ช่วยขยายอิทธิพลของอิหร่านให้ครอบคลุมถึงชายแดนอิสราเอล
กลุ่มฮิซบอลเลาะห์ก่อตั้งขึ้นมา โดยมีเป้าหมายเพื่อต่อสู้กับอิสราเอล หลังจากที่อิสราเอลบุกเลบานอนเมื่อปี 2525 โดยฮิซบอลเลาะห์ ได้เข้าร่วมทำสงครามกองโจรต่อสู้กับอิสราเอลนาน 18 ปี จนสามารถกดดันให้อีกฝ่ายถอนตัวออกจากเลบานอนได้ในปี 2543
ฮิซบอลเลาะห์มีอาวุธอยู่ในความครอบครองเป็นจำนวนมาก มีจรวด และขีปนาวุธหลายพันลูก ทั้งยังมีประสบการณ์ในการสู้รบอย่างมาก
กลุ่มนี้เป็นพันธมิตรกับอิหร่าน ซีเรีย รัสเซีย เลบานอน และอิรัก ทั้งยังมีกระแสข่าวออกมาว่า เป็นพันธมิตรกับคิวบา เกาหลีเหนือ และเวเนซุเอลาด้วย แต่ 2 ชาติหลังปฏิเสธเรื่องนี้
- กองกำลังกาซา
อิหร่านให้การสนับสนุนกลุ่มติดอาวุธในปาเลสไตน์ อาทิ กลุ่มฮามาส ที่ปกครองฉนวนกาซา และกลุ่มญิฮัดอิสลาม ที่มีขนาดองค์กรไม่ใหญ่นัก มานานหลายปี
แม้ฮามาสจะยกเลิกความร่วมมือกับอิหร่าน หลังเกิดการปฏิวัติอาหรับ ที่เรียกกันว่า “อาหรับ สปริง” เมื่อปี 2554 แต่ก็เชื่อกันว่า รัฐบาลเตหะราน ยังคงได้รับการสนับสนุนด้านทหาร จากปีกกองทัพของฮามาสอยู่
อย่างไรก็ดี การที่ในปัจจุบัน กลุ่มฮามาสประสบปัญหาด้านการเงิน และต้องรับเงินช่วยเหลือจากกาตาร์ ทำให้มีความเป็นไปได้ที่ทางกลุ่มจะไม่ให้การสนับสนุนอิหร่าน ในกรณีที่เกิดข้อพิพาทขึ้นในภูมิภาคอย่างชัดเจน
- ฮูธี เยเมน
กองกำลังชีอะห์ในเยเมน เป็นที่รู้จักกันในชื่อฮูธี โดยการเคลื่อนไหวของกลุ่มนี้ เริ่มต้นขึ้นในพื้นที่ทางตอนเหนือของเยเมน ในช่วงทศวรรษ 90 ซึ่งซาอุดีอาระเบียมองกลุ่มนี้ว่าเป็นตัวแทนของอิหร่านลงมือทำเรื่องต่างๆ
ปฏิบัติการของฮูธีขยายวงกว้างลงมาเรื่อยๆ จนมาถึงกรุงซานา เมื่อปี 2557 และในปีต่อมา กองกำลังผสมภายใต้การนำของซาอุดีอาระเบีย ได้เข้าไปยังพื้นที่ขัดแย้ง เพื่อให้การสนับสนุนรัฐบาลเยเมน
สงครามที่เกิดขึ้นทำให้มีผู้เสียชีวิตไปหลายหมื่นคน และก่อให้เกิดวิกฤติมนุษยธรรมครั้งเลวร้ายที่สุดในโลกขึ้นมา ซึ่งชาติตะวันตก และผู้เชี่ยวชาญสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ต่างกล่าวหาอิหร่านว่า เป็นผู้จัดหาอาวุธ รวมถึง ขีปนาวุธพิสัยไกล ให้กับกลุ่มกบฎใช้ยิงเข้าไปในซาอุดีอาระเบีย ซึ่งอิหร่านปฏิเสธในข้อกล่าวหานี้
ใครสนับสนุนสหรัฐ
- นาโต้
แอลเบเนีย เบลเยี่ยม บัลแกเรีย แคนาดา โครเอเชีย สาธารณรัฐเช็ค เดนมาร์ก เอสโตเกนีย ฝรั่งเศส เยอรมนี กรีซ ฮังการี ไอซ์แลนด์ อิตาลี แลตเวีย ลิธัวเนีย ลักเซมเบิร์ก มอนเตนีโกร เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์ โปแลนด์ โปรตุเกส โรมาเนีย สโลเวเกีย สโลเวเนีย สเปน ตุรกี และสหราชอาณาจักร
- นอราด แคนาดา
- พันธมิตรสำคัญนอกกลุ่มนาโต้
เห็นพ้องที่จะร่วมมือกับกองทัพสหรัฐ ผ่านข้อตกลงต่างๆ ซึ่งประเทศเหล่านี้ รวมถึง อัฟกานิสถาน อาร์เจนตินา ออสเตรเลีย บาห์เรน บราซิล อียิปต์ อิสราเอล ญี่ปุ่น จอร์แดน คูเวต โมร็อกโก นิวซีแลนด์ ปากีสถาน ฟิลิปปินส์ เกาหลีใต้ ไต้หวัน ไทย และตูนิเซีย
- เปิดประวัติศาสตร์ ‘สหรัฐ-อิหร่าน’ ขัดแย้งนานกว่า 65 ปี
- เอเชียจับตาเหตุ ‘อิหร่าน-สหรัฐ’ พร้อมรับมือสถานการณ์เลวร้ายสุด
- เตือนตึงเครียด ‘อิหร่าน-สหรัฐ’ สกัดศก.โลกฟื้นตัว ‘น้ำมัน’ มีสิทธิพุ่งถึง 150 ดอลล์
