‘ญี่ปุ่น’ มี ‘แรงงานต่างชาติ’ ทะลุ 2 ล้านคน เป็นครั้งแรก

โดย The Bangkok Insight Editorial Team 26 มกราคม 2567

ญี่ปุ่นมีจำนวนแรงงานต่างชาติในประเทศ ทะลุ 2 ล้านคนเป็นครั้งแรก ตอกย้ำถึงการพึ่งพากำลังคนภายนอกที่เพิ่มขึ้นของประเทศ เพื่อบรรเทาปัญหาการขาดแคลนแรงงานที่เพิ่มมากขึ้น

กระทรวงแรงงานญี่ปุ่น ระบุว่า นับถึงเดือนตุลาคมที่ผ่านมา จำนวนแรงงานต่างชาติในญี่ปุ่นอยู่ที่ราว 2.05 ล้านคน แตะระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ และเพิ่มขึ้น 12.4% จากปีก่อนหน้า ซึ่งเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วเมื่อเทียบกับช่วงไม่กี่ปีมานี้ แต่ช้ากว่าในช่วงหลายปีก่อนเกิดการระบาดใหญ่

ทั้งนี้ ญี่ปุ่นพึ่งพาแรงงานต่างชาติมากขึ้น เนื่องจากภาวะขาดแคลนแรงงานในประเทศที่รุนแรงมากขึ้น หลังประชากรวัยทำงานของประเทศหดตัวลง นับตั้งแต่ถึงจุดสูงสุดในปี 2538

การศึกษาของกลุ่มคลังสมองเมื่อปีที่แล้ว คาดการณ์ว่า ญี่ปุ่นจะเผชิญกับปัญหาการขาดแคลนแรงงานมากกว่า 11 ล้านคนภายในปี 2583

วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมเป็นหนึ่งในกลุ่มที่ได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุด จำนวนการล้มละลายที่เกิดจากข้อจำกัดด้านกำลังคน แตะระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ในปีที่แล้ว โดย 75% ของธุรกิจเหล่านั้นจ้างงานน้อยกว่า 10 คน

รายงานของกระทรวงแรงงานญี่ปุ่น ยังแสดงให้เห็นว่าธุรกิจขนาดเล็กมีแนวโน้มที่จะพึ่งพาพนักงานชาวต่างชาติมากขึ้น โดยมีราว 3 ใน 5 จากทั้งหมด 319,000 แห่งที่จ้างพนักงานที่ไม่ใช่คนญี่ปุ่น และมีพนักงานทั้งหมดไม่เกิน 30 คน

ภาคการผลิตมีจำนวนแรงงานต่างชาติมากที่สุด รองลงมาคืออุตสาหกรรมบริการ และค้าปลีก ขณะที่แรงงานงานก่อสร้างต่างชาติ เพิ่มขึ้น 24% จากปีที่แล้ว ซึ่งถือเป็นการปรับขึ้นครั้งใหญ่ที่สุดสำหรับทุกอุตสาหกรรม สอดคล้องกับการสำรวจของกระทรวงแรงงาน ที่ระบุว่า ภาคก่อสร้าง เป็นภาคที่รายงานการขาดแคลนแรงงานมากสุด รองจากการดูแลสุขภาพ

ข้อมูลยังแสดงให้เห็นว่า เวียดนามเป็นแหล่งแรงงานต่างชาติรายใหญ่สุด นับถึงสิ้นปี 2566 คิดเป็นสัดส่วนราว 51% ของผู้คนที่เข้าประเทศในฐานะ “ผู้ฝึกงานด้านเทคนิค”

แรงงานจากประเทศอื่นๆ ในเอเชีย รวมถึงอินโดนีเซีย เมียนมาร์ และเนปาล ก็เพิ่มขึ้นเช่นกันในปีที่แล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มแรงงานไร้ฝีมือ โดยบ่งชี้ว่าญี่ปุ่นยังคงเป็นจุดหมายปลายทางที่ค่อนข้างน่าดึงดูด แม้ว่าเงินเยนจะอ่อนค่าก็ตาม