กทม.จับมือ ม.ศิลปากร ใช้ ‘ประติมากรรมฝาท่อ’ ให้นักท่องเที่ยวเรียนรู้ ‘อัตลักษณ์ท้องถิ่น’ เป็นหมุดหมายทางวัฒนธรรม ย่านเยาวราช-เจริญกรุง
นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เปิดเผยว่า กทม. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) มหาวิทยาลัยศิลปากร ร่วมหารือเรื่องการขยายผลงานวิจัย โดยนำเทคโนโลยีและศิลปะมาพัฒนาเมืองผ่านประติมากรรมฝาท่อ ซึ่งมีขอบเขตพื้นที่ที่ศึกษา คือ เยาวราช-เจริญกรุง และสำเพ็ง โดยใช้แผนที่ทางวัฒนธรรม
สำหรับแผนงานวิจัยดังกล่าว ได้ดึงนักวิจัยชั้นนำของมหาวิทยาลัยศิลปากรจากหลายสาขา มาร่วมดำเนินการเก็บข้อมูลภาคสนามจนได้ข้อมูลที่กทม.สามารถนำไปใช้ประโยชน์ เพิ่มเติมจากข้อมูลของยูเนสโก เกี่ยวกับอาคารเก่าทรงคุณค่าและโบราณสถาน การเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจของกรุงเทพฯ นับแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน วัตถุดิบอาหาร และเทศกาลต่าง ๆ
ประติมากรรมฝาท่อ สื่อสาร 4 อัตลักษณ์ ด้วยคิวอาร์โค้ด 3 ภาษา
ในส่วนของอัตลักษณ์ของย่านเยาวราช-เจริญกรุง ที่จะดึงมาใช้เพื่อสื่อสารผ่านศิลปะได้มี 4 ประเภท คือ
- สถานที่สำคัญของย่านในอดีต เช่น น้ำพุวงเวียนโอเดียน ประตูสามยอด ห้างขายยา เป็นต้น
- สัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม เช่น ลวดลายจีน อักษรที่เป็นมงคล หน้ากากงิ้ว เป็นต้น
- กิจกรรมทางวัฒนธรรมและกิจกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น รถเข็นจีน รถราง เป็นต้น
- อาชีพและสินค้าที่เป็นที่นิยมและสร้างสรรค์ในย่าน เช่น ผลไม้จีน เครื่องยาจีน โคมไฟจีน ย่านทำตะเกียง อัญมณี เป็นต้น
โดยประติมากรรมผ่านฝาท่อดังกล่าว จะต้องรักษาไว้ซึ่งอัตลักษณ์ของเยาวราช ควบคู่กับการพัฒนาเมืองในปัจจุบัน พร้อมกับข้อมูลในรูปแบบคิวอาร์โค้ด ซึ่งสามารถสื่อสารได้ 3 ภาษา คือ ไทย อังกฤษ และจีน เพื่อให้นักท่องเที่ยวสามารถศึกษาข้อมูลผ่านคิวอาร์โค้ดบนฝาท่อ
นอกจากนี้ ยังจัดการฐานข้อมูลและพัฒนาให้คนทั่วไป สามารถเข้าไปใช้งานในเว็บไซต์และแผนที่ทางวัฒนธรรม (Cultural Map) ได้
ใช้เทคโนโลยีช่วยให้นักท่องเที่ยว เข้าใจเนื้อหาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น
ทั้งนี้ รศ.จักรพันธ์ วิลาสินีกุล นักวิจัยจากคณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้เสนอว่า ระยะต่อไปเทคโนโลยีที่เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาเมืองน่า จะมีมากกว่าสตรีทอาร์ต ตลอดจนการเข้าไปสำรวจพื้นที่เพื่อประเมินคุณค่าทางศิลปวัฒนธรรม สุนทรียศาสตร์ ประวัติศาสตร์ สังคม วิทยาการและการศึกษา ซึ่งคณะวิจัยพร้อมที่จะมอบข้อมูลในคิวอาร์โค้ดและเว็บไซต์ให้กทม.เป็นผู้ดูแลต่อไป
ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ได้ให้ข้อเสนอแนะว่า สิ่งสำคัญคือการสร้างมูลค่าให้กับประติมากรรมดังกล่าว ทำอย่างไรให้นักท่องเที่ยวเข้าใจลึกซึ้งถึงเนื้อหาทางประวัติศาสตร์ โดยนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อให้มีความน่าสนใจและเสพข้อมูลได้ง่าย เช่น ทำข้อมูลติดไว้ในบริเวณพื้นที่ติดตั้งฝาท่อ หรือทำเป็นพิพิธภัณฑ์เล็ก ๆ เพื่อให้นักท่องเที่ยวเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของพื้นที่ดังกล่าวได้
ด้านนายศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร กล่าวเพิ่มเติมว่า ต้องการให้มีการสนับสนุนคนท้องถิ่นดั้งเดิมในชุมชนย่านนั้น ให้รวมตัวกันเพื่อร่วมให้ข้อมูลของชุมชน รวมถึงร่วมดูแลและสร้างอัตลักษณ์ของชุมชนร่วมกันด้วย เพื่อให้เกิดการพัฒนาด้านฐานข้อมูลที่สำคัญ และเป็นการร่วมอนุรักษ์ประวัติศาสตร์ย่านดังกล่าวให้คงอยู่
กรุงเทพมหานครและนักวิจัย จะร่วมกันสำรวจความคิดเห็นของประชาชนในย่านเยาวราช-เจริญกรุง เพื่อร่วมการจัดทำออกแบบฝาท่อ และจุดพื้นที่วางประติมากรรมดังกล่าวอย่างเหมาะสมต่อไป
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘คนพิการ’ หางาน เชิญทางนี้! 670 ตำแหน่งงานของ กทม. รออยู่ แค่สแกน ‘คิวอาร์โค้ด’
- มิติใหม่ กทม. ให้นักเรียน ‘แต่งกายไปรเวท’ 1 วัน พร้อมผ่อนคลายทรงผม
- ‘ชัชชาติ’ ออกประกาศ ‘งดรับของขวัญ-ของกำนัล-เลี้ยงอาหาร’ ให้ข้าราชการปฏิบัติโดยเคร่งครัด
