“หมอนิธิพัฒน์” ไขข้อข้องใจ ผู้ป่วยติดโควิดได้รับยาต้านไวรัสครบ ยังตรวจพบเชื้อใหม่ได้ แนะกักตัวใหม่อย่างน้อย 5 วัน กันแพร่เชื้อรอบใหม่
รศ.นพ.นิธิพัฒน์ เจียรกุล หัวหน้าสาขาวิชาโรคระบบการหายใจและวัณโรค ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก นิธิพัฒน์ เจียรกุล แนะวิธีปฏิบัติตัว กรณีติดโควิด ได้รับยาต้านไวรัสครบแล้ว แต่ยังตรวจพบเชื้อใหม่ โดยระบุว่า
ไม่แปลกใจที่สถิติโควิดที่บ้านริมน้ำและของประเทศวันนี้ยังทรงตัวไม่ลงไปต่อ แต่ดีใจที่กิจกรรมประเทศเดินหน้ามากขึ้นเรื่อยๆ โดยที่จำนวนผู้ติดเชื้อไม่เพิ่มตาม และจำนวนผู้ป่วยหนักไม่ล้นเกินเตียงในโรงพยาบาล
ส่วนสถิติผู้ติดเชื้อสัปดาห์ที่แล้ว เลขที่ออก 000000 แปดโมงกว่าแล้วยังไม่ยอมเผยโฉม ล่าสุดตอน 9.14 น. มาแล้ว 218,042 ลดจากสัปดาห์ก่อนเกือบสองหมื่น ใจชื้นขึ้นเป็นกอง
ภายหลังจากกรณีของประธานาธิบดีไบเดน ที่สื่อบางสำนักใช้คำว่าการติดเชื้อซ้ำ ซึ่งไม่น่าจะถูกต้องเสียทีเดียวนัก
หลายคนคงสงสัยว่า การหวนกลับมาตรวจพบเชื้อใหม่ หลังได้รับยาต้านไวรัส (virologic rebound) ไปแล้วนี้ มีความสำคัญทางคลินิกหรือไม่และอย่างไร
ในสมัยที่ยังไม่มีการให้ยาต้านไวรัสกันแพร่หลาย พบว่ามีผู้ติดเชื้อส่วนหนึ่งเมื่ออาการดีขึ้นแล้ว ไม่นานก็กลับมามีอาการใหม่ และมีผู้ป่วยส่วนหนึ่งที่ตรวจไม่พบเชื้อแล้ว ไม่นานก็กลับมาตรวจพบเชื้อได้ใหม่ ดังรูป
แต่ทั้งหมดไม่มีรายงานการติดตามว่าผลสุดท้ายลงเอยเป็นอย่างไร จนกระทั่งเมื่อมีการใช้ยาต้านไวรัส กันแพร่หลาย โดยเฉพาะ แพกซ์โลวิด (Paxlovid) (nirmatrelvir/ritronavir)
ในช่วงเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคมปีนี้ ทีมนักวิจัยจากอเมริกาได้ติดตามผู้ป่วยจำนวน 36 คนที่เคยได้รับวัคซีนโควิดมาแล้ว และติดเชื้อโอไมครอน BA.2 พบว่า คนที่ได้ยาจะตรวจพบไวรัสหายไปเร็วขึ้นเท่าตัว คือจาก 7 วันเหลือ 3.5 วัน
ทั้งนี้ในคนที่ไม่ได้รับยาเพราะอายุน้อย และไม่มีโรคร่วม พบ 1 จาก 25 ราย (4%) ตรวจพบไวรัสหวนกลับมาใหม่ แต่กลับพบปรากฏการณ์แบบเดียวกันนี้ใน 3 จาก 11 ราย (27%) ของกลุ่มที่ได้รับยา Paxlovid โดยตรวจพบเชื้อได้ 2-7 วันหลังจากเคยตรวจไม่พบไปแล้ว
ขณะที่รอบการตรวจพบเชื้อ (cycle threshold; Ct) อยู่ระหว่าง 17-25 รอบ ร่วมกับสามารถเพาะเชื้อไวรัสขึ้นได้ ซึ่งหมายความว่ายังอยู่ในระยะแพร่เชื้อ ผลการตรวจทางพันธุกรรมของเชื้อไวรัสที่กลับมาใหม่ ไม่พบลักษณะการดื้อยา
มีอีกรายงานหนึ่งจากอเมริกาเช่นกัน ในผู้ติดเชื้อ 10 รายที่ไม่มีโรคเรื้อรัง อายุ 31-71 ปี ที่กลับพบเชื้อใหม่ในลักษณะแบบเดียวกัน หลังได้รับยา Paxlovid ครบไปแล้ว เกือบทั้งหมดมีอาการไข้หวัดกลับมาใหม่ด้วย แต่ทุกรายดีขึ้น โดยไม่ต้องได้รับยาต้านไวรัสกลับเข้าไปใหม่
จากทั้งสองรายงานทำให้มีผู้สงสัยกันว่า ในผู้ป่วยบางรายยา Paxlovid อาจแค่ยับยั้งไวรัสไม่ให้เพิ่มจำนวนในช่วงแรก เมื่อให้ยาครบห้าวันแล้วหยุดไป เชื้อจึงหวนกลับมาได้ พร้อมเสนอว่าอาจต้องให้ยารักษานานกว่าเดิมหรือไม่
แต่จากการเช็คข้อมูลจนถึงล่าสุด ทั้งโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและโดยบริษัทผู้ผลิตยา ดูเหมือนการกลับมาพบเชื้อใหม่หลังกินยาครบ ไม่ได้ก่อปัญหาทางคลินิกใด ๆ สำหรับแพทย์ เพียงแต่ต้องเริ่มการแยกกักตัวใหม่เพื่อป้องกันการกระจายเชื้อ ไปอีกอย่างน้อยห้าวันและผลการตรวจเชื้อซ้ำเป็นลบ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘หมอนิธิพัฒน์’ ฝากข้อคิด การใช้ชีวิตหลังยุคโควิด เปลี่ยนผ่านสู่โรคประจำถิ่น
- โควิดวันนี้ 13 ส.ค. เสียชีวิต 35 ราย ติดเชื้อใหม่ยังเกาะหลัก 2 พันราย
- ‘หมอนิธิพัฒน์’ เชื่อวันหยุดยาว ยอดโควิดไม่พุ่ง คนกรุงเกิดภูมิคุ้มกันหมู่โอไมครอน
