นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลก เร่งพัฒนาวัคซีนโควิด-19 รุ่นใหม่ให้ทันโควิดสายพันธุ์ล่าสุด คาดวัคซีนจากโอไมครอนสายพันธุ์ JN.1 จะทันใช้ปี 2567-2568
ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ รพ.รามาธิบดี โพสต์เพจเฟซบุ๊ก Center for Medical Genomics เรื่อง วัคซีนโควิด-19 รุ่นใหม่ปี 2567-2568 กำลังจะมา โดยระบุว่า
ขณะที่โลกยังเผชิญกับโควิด-19 นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกกำลังพัฒนาวัคซีนรุ่นใหม่ให้ทันกับไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ล่าสุด โดยใช้ข้อมูลพันธุกรรมของเชื้อที่ระบาดตั้งแต่ตุลาคม 2567 ถึงมีนาคม 2568 มาวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงของโปรตีนหนามไวรัสในแต่ละสายพันธุ์
จากข้อมูล พบว่าโอไมครอนสายพันธุ์ JN.1 ที่มีการกลายพันธุ์ของโปรตีนหนามในตำแหน่ง L455S มีแนวโน้มจะเป็นเป้าหมายหลักในการพัฒนาวัคซีนใหม่ เพราะมีสัดส่วนความชุกสูงสุดในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา ส่วนสายพันธุ์อื่น ๆ อย่าง HV.1, HK.3, EG.5.1, XBB ที่เคยมาแรงในช่วงตุลาคม 2567 กลับมีแนวโน้มลดลงเรื่อย ๆ
การตัดสินใจขององค์การอนามัยโลก และหน่วยงานสาธารณสุขชั้นนำของสหรัฐฯ ในการเลือกสายพันธุ์ไวรัสและตำแหน่งกลายพันธุ์มาผลิตวัคซีนรุ่นใหม่ จะส่งผลกระทบสำคัญต่อการป้องกันการระบาดของโควิด-19 ในอนาคต
หากเลือกได้ถูกต้องตรงกับสายพันธุ์ที่ระบาดหนักในขณะนั้น ก็จะช่วยลดการแพร่ระบาดและปกป้องสุขภาพของประชาชนได้ดีกว่าวัคซีนรุ่นที่แล้ว XBB.1.5 ที่ใช้ในปี 3566-2567 อย่างแน่นอน แต่ต้องรอการพิสูจน์ประสิทธิภาพจริงเมื่อวัคซีนออกมาใช้จริงในปีหน้า ในหลายแพลตฟอร์ม
การระบาดยังคงดำเนินต่อไป การปรับปรุงวัคซีนให้ทันกับไวรัสจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องอาศัยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์และการทำงานร่วมกันของผู้เชี่ยวชาญทั่วโลก เพื่อหวังให้ทุกคนปลอดภัยจากโควิด-19 โดยเร็ววัน
รายละเอียดการพัฒนาวัคซีน
องค์ประกอบของวัคซีนยังเป็นประเด็นสำคัญ สัดส่วนของรหัสพันธุกรรมของ SARS-CoV-2 สายพันธุ์ต่าง ๆ ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2566 ถึงมีนาคม 2567 ให้ข้อมูลเชิงลึกแก่ผู้เชี่ยวชาญทั่วโลก รวมทั้งในประเทศไทย เกี่ยวกับวิวัฒนาการของไวรัสโคโรนา 2019 สายพันธุ์ต่างๆ โดยเน้นที่ความถี่ของการกลายพันธุ์ตำแหน่งสำคัญบนสายจีโนมที่เกี่ยวข้องกับโปรตีนหนาม ได้แก่
- F456L พบมากในโอไมครอนสายพันธุ์ HV.1, HK.3, EG.5.1, XBB
- R346T พบมากในโอไมครอนสายพันธุ์ HV.1, HK.3, EG.5.1, XBB
- T572I พบมากในโอไมครอนสายพันธุ์ JN.1.7, JN.1.8
- L455S พบมากในโอไมครอนสายพันธุ์ JN.1, JN.1.4
ข้อมูลการกลายพันธุ์เหล่านี้มาจากฐานข้อมูลโควิดโลกจีเสส (GISAID) ถูกวิเคราะห์และสร้างเป็นกราฟด้วยโปรแกรม cov-spectrum.org ซึ่งแสดงการเปลี่ยนแปลงความชุกชุมของสายพันธุ์ต่างๆ ได้อย่างชัดเจนตลอดช่วงเวลา
- ตำแหน่งกลายพันธุ์ L455S พบในสายพันธุ์ JN.1 อยู่ในสัดส่วนสูงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เดือนตุลาคม 2566 ถึงมีนาคม 2567
- ตำแหน่งกลายพันธุ์ R346T และ F456L พบมากในสายพันธุ์ HV.1, HK.3, EG.5.1 และ XBB สัดส่วนเพิ่มขึ้นในเดือนตุลาคม 2566 แล้วค่อย ๆ ลดลง ก่อนจะฟื้นตัวเล็กน้อยในเดือนมีนาคม 2567
- ตำแหน่งกลายพันธุ์ T572I พบมากในสายพันธุ์ JN.1.7 และ JN.1.8 ความชุกต่ำมากจนถึงกุมภาพันธ์ 2567 ก่อนจะเพิ่มขึ้นอย่างฉับพลัน
- แนวโน้มทั้งโลกและประเทศไทยไปในเทรนเดียวกัน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ข่าวดี!! วัคซีน mRNA ปรับสูตรใหม่ตามสายพันธุ์ ป้องกันโควิดในเด็กเล็กได้
- ‘หมอยง’ แนะวิธีปฏิบัติตัว เมื่อโควิด-19 ความรุนแรงเท่าไข้หวัดใหญ่-RSV
- ‘ดร.อนันต์’ ชี้โควิด-19 เกิดมา 4 ปีกว่าแล้ว แต่ยังไม่มีใครรู้ว่าต้นกำเนิดมาจากไหน
ติดตามเราได้ที่
เว็บไซต์: https://www.thebangkokinsight.com/
Facebook: https://www.facebook.com/TheBangkokInsight
X (Twitter): https://twitter.com/BangkokInsight
Instagram: https://www.instagram.com/thebangkokinsight/
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCYmFfMznVRzgh5ntwCz2Yx
