“หมอยง” เผยบทเรียนจากโควิด-19 ทำให้เกิดการเรียนรู้ว่า โควิด เกิดการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ตลอด ประโยชน์สำหรับนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่
ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ ราชบัณฑิต และหัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยา คลินิกภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Yong Poovorawan เรื่อง โควิด-19 การเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์เกิดขึ้นตลอด โดยระบุว่า
บทเรียนของโควิดที่ได้มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์อยู่ตลอด ตามวิวัฒนาการ ตั้งแต่สายพันธุ์เดิมอู่ฮั่น ไล่มาจนถึงปัจจุบัน
เราจะได้ยินชื่อสายพันธุ์ที่เรียกยากๆตามรหัส อักษร A, B, C เช่น B.1.1.7 ตามแบบการแบ่งของ Pangolin และเมื่อเกิดมีการผสมกันระหว่างสายพันธุ์ (recombination) รหัสนำหน้าจึงใช้ตัวอักษร 2 ตัว เช่น XD, XC แล้วตามด้วยรหัสตัวเลข
ต่อมาเกิดมีลูกผสมระหว่างสายพันธุ์ย่อยใน BA เช่นผสมกันระหว่างBA.2.10 กับ BA.2.75 ก็เลยเกิดตระกูล XBB ขึ้นมาแล้วหลังจากนั้นก็มีการแปรเปลี่ยนมาโดยตลอด ชื่อและรหัสที่ตั้งขึ้นมาค่อนข้างยุ่งยากในการจดจำ
ตามองค์การอนามัยโลกจะตั้งชื่อตามอักษรกรีก เป็นแอลฟา เบต้า แกรมม่า โอไมครอน และลูกผสมที่อยู่ในโอไมคอรนเกิดขึ้นจำนวนมากมาย และระยะเวลาที่ยาวนานจึงมีสายพันธุ์ใหม่มาก องค์การอนามัยโลกเองก็ไม่ได้ตั้งชื่อต่อจากนี้ไป
กชีววิทยา และวิวัฒนาการชาวแคนาดา ชื่อ Ryan Gregory เห็นว่าชื่อดังกล่าวที่ผ่านมาตามpangolin เข้าใจและจดจำได้ยาก จึงเอาสัตว์หรือเทพในนิยายกรีก และดวงดาวมาตั้งชื่อเพื่อให้ง่ายต่อการจดจำ และการตั้งชื่อนี้ไม่เกี่ยวกับองค์การอนามัยโลก
เราจึงได้ยินชื่อสายพันธุ์เป็นชื่อสัตว์ในเทพนิยาย เช่น Kraken, Orthus, Pilora, Arcturus สำหรับเราชื่อกลุ่มนี้เราก็ไม่ค่อยคุ้น เช่น XBB ชื่อ Gryphon
อย่างไรก็ตามในการแตกลูกหลานในช่วงระยะเวลาไม่กี่เดือนที่ผ่านมาในปีที่แล้ว จะมีลูกหลานแยกสายพันธุ์ออกมาจาก BA.2 และ BA.5 มากมายดังแสดงในรูป (รูปที่นำมา ต้องการเพื่อให้เกิดความเข้าใจและเห็นภาพ ไม่ได้มีเจตนาทางการค้า)
บทเรียนของโควิด โดยเฉพาะวิวัฒนาการ เป็นบทเรียนทางวิทยาศาสตร์ที่ดียิ่ง เพราะยังไม่เคยมีไวรัสตัวใดที่มีการถอดรหัสพันธุกรรมจำนวนมากมายมหาศาลเป็นล้าน ๆ ตัวอย่างกับโควิด 19 และมีการติดตามวิวัฒนาการได้อย่างละเอียดเกี่ยวกับการกลายพันธุ์ทั้งจีโนมของตัวไวรัส จึงเป็นเรื่องที่นักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ที่เกี่ยวกับวิวัฒนาการได้ทำการศึกษา
ประเทศไทยเราเองโดยเฉพาะที่ ศูนย์ไวรัสวิทยาทางคลินิก ที่ทำการวิจัยอยู่ ก็ได้มีการถอดรหัสจีโนมl เป็นจำนวนมากเช่นกัน รรวมกับสถานที่อื่นๆในประเทศไทยจึงทำให้เขามีข้อมูลของประเทศไทยมากพอสมควรเมื่อเปรียบเทียบกับไวรัสที่ผ่านมา
บทเรียนจากโควิด 19 ที่ผ่านมาทางด้านวิวัฒนาการ เป็นบทเรียนที่ดีมากสำหรับนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ที่จะเข้ามาทำการศึกษาถึงการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่ไม่เคยมีการศึกษามากเช่นนี้มาก่อน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- อัปเดตวัคซีนโควิด!! อย. ไฟเขียวขึ้นทะเบียน ‘HXPGPOVAC’ ของ อภ. ส่วนจุฬาฯ จ่อรออนุมัติ
- ‘หมอยง’ อัปเดตวัคซีนโควิด 10 เรื่องควรรู้หลังเผชิญ 4 ปีโควิด
- ‘หมอยง’ เตือนพบผู้ป่วยโควิด 19 เพิ่มขึ้นตามฤดูกาลจนถึงเดือนมกราคม
ติดตามเราได้ที่
- เว็บไซต์: https://www.thebangkokinsight.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/TheBangkokInsight
- Twitter: https://twitter.com/BangkokInsight
- Instagram: https://www.instagram.com/thebangkokinsight/
- Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCYmFfMznVRzgh5ntwCz2Yxg
