วันนี้ โรงเรียนบ้านแก้วเพชรพลอย อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว คึกคักเป็นพิเศษ นักเรียนทุกคนต่างตื่นเต้น ที่จะได้เห็นชุมนุมอาชีพนำไข่ไก่สด ๆ จาก “โครงการเลี้ยงไก่ไข่เพื่ออาหารกลางวันนักเรียน” มาแปรรูปเป็นไข่ม้วน และขนมไข่ทาโกะยากิ แสนอร่อย
ต่อยอดจากกิจกรรมชุมนุมไก่ไข่ บูรณาการเข้ากับรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้เด็ก ๆ ทุกคนได้รับประทานเมนูไข่ไก่ที่หลากหลาย จากไข่สดที่ได้จากแม่ไก่ที่พวกเขาดูแลเป็นอย่างดี
นางอลิสา เพชรมะดัน ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านแก้วเพชรพลอย เล่าถึงที่มาของโครงการนี้ว่า เมื่อก่อนเป็นผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านมะกอก ตำบลทับเสด็จ อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว และได้เริ่มทำโครงการเลี้ยงไก่ไข่มาก่อน เพราะเห็นว่าโรงเรือนไก่ไข่ จะกลายเป็นแหล่งผลิตอาหารโปรตีนที่สำคัญให้กับนักเรียนได้
จากที่ต้องซื้อไข่ไก่ในตลาดเพื่อมาทำอาหารกลางวัน ทั้งเสียเงินมากกว่า และคุณภาพไข่ไก่ก็ควบคุมไม่ได้ จึงตัดสินใจขอเข้าร่วมโครงการกับทาง มูลนิธิเจริญโภคภัณฑ์พัฒนาชีวิตชนบท ซึ่งได้รับการพิจารณาให้ร่วมดำเนินโครงการ
เมื่อย้ายมาเป็นผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านแก้วเพชรพลอย โรงเรียนขนาดกลาง มีนักเรียน 164 คน เปิดสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาล 2 ถึงประถมศึกษาปีที่ 6 จึงนำแนวคิดนั้นมาทำที่นี่ด้วย โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา เพื่อให้เป็นแนวทางฝึกอาชีพให้กับนักเรียน ให้มีกิจกรรมที่เป็นพื้นฐานอาชีพได้ในอนาคต และยังเป็นการฝึกความรับผิดชอบ
การทำงานเป็นทีม ได้เรียนรู้การจดบันทึกการผลิต ผลผลิต รายรับ-รายจ่าย เป็นการเชื่อมโยงเรียนรู้เรื่องการใช้จ่าย ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน รู้จักการใช้เงินมากขึ้น แต่ก่อนอาจได้เงินมาง่าย ๆ เมื่อได้ดูแลไก่จากกระบวนการเลี้ยงจนถึงขาย ทำให้รู้ว่าการได้เงินมานั้นยากลำบาก
ทั้งยังเป็นการร้อยเรียงกระบวนการทำงาน เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ตั้งแต่การเลี้ยง การซื้อ-ขาย จนถึงประกอบอาหารกลางวัน ที่สำคัญนักเรียนทุกคนยังได้บริโภคไข่ไก่ที่สดใหม่ สะอาด ปลอดภัย เป็นแหล่งโปรตีนที่ช่วยลดปัญหาภาวะทุพโภชนาการ และยังกลายเป็นคลังอาหารให้กับคณะครู ผู้ปกครอง และชาวชุมชน ได้ซื้อไปบริโภคในราคาถูกกว่าท้องตลาดอีกด้วย
นางอลิสา ระบุว่า โครงการเลี้ยงไก่ไข่มีประโยชน์มาก ๆ ต่อนักเรียน เป็นการพัฒนาให้นักเรียนมีพัฒนาการที่ดีขึ้น ผ่านกระบวนการทำงาน การวางแผน การรับผิดชอบงาน และยังช่วยพัฒนาสุขภาพ เพราะได้ทานอาหารตามหลักโภชนาการ โรงเรียนได้เป็นคลังอาหารให้ชุมชน
ปัจจุบันการเลี้ยงไก่กลายเป็นกิจกรรมที่เป็นรูปร่างที่สุด ที่เด็ก ๆ ได้มีโอกาสลงมือทำ มีการแบ่งงาน และหน้าที่รับผิดชอบ โดยตอนเริ่มต้นมีเจ้าหน้าที่มูลนิธิ และพี่ ๆสัตวบาลของ บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ ซีพีเอฟ มาดูแล มีการอบรมให้กับครู และพาไปศึกษาดูงานในโรงเรียนต้นแบบ ทำให้เริ่มต้นโครงการได้ไม่ยาก ที่ผ่านมามีโรงเรือนอื่นที่สนใจเข้ามาเยี่ยมชมโครงการ เมื่อเด็ก ๆ ได้รับคำชม ก็มีกำลังใจ ภูมิใจ และเกิดแรงบันดาลใจในการทำโครงการให้ดียิ่งขึ้น
สำหรับกระบวนการเลี้ยงไก่ไข่ของที่นี่ เริ่มจากช่วงเช้า เด็ก ๆ ชั้น ประถมศึกษาปีที่ 4-6 ที่รับผิดชอบในแต่ละวัน 3-5 คน จะเข้ามาเกลี่ยอาหารเก่าในรางอาหารก่อน หลังจาก 15.30 น. นักเรียนจะช่วยกันเกลี่ยอาหาร และทำความสะอาดราง เพื่อให้อาหารรอบใหม่
จากนั้นจะเก็บไข่ นำส่งร้านค้าสหกรณ์โรงเรียน เพื่อจำหน่ายเข้าโครงการอาหารเช้า และอาหารกลางวัน สำหรับปรุงเป็นเมนูไข่สัปดาห์ละ 3 วัน เมนูที่เด็ก ๆ ชอบคือ ไข่ลูกเขย ไข่พะโล้ และไข่น้ำ ส่วนผลผลิตไข่ที่เหลือจะนำไปจำหน่ายแก่ครู ผู้ปกครอง และคนในชุมชน
นางอลิสา บอกว่า สิ่งที่ครูภูมิใจที่สุดคือ การที่พวกเขามีความรับผิดชอบ รู้หน้าที่และทำงานตามตารางที่กำหนด และสีหน้าของพวกเขามีความสุข ที่ได้ดูแลไก่ ได้เก็บไข่ ที่สำคัญนักเรียนยังมีส่วนร่วมระดมความคิดในการจัดการเลี้ยงด้วย
เด็กหญิงสุจิตรา สิมมา หรือ น้องเฟิร์น อายุ 12 ปี นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 บอกว่า ดีใจมากที่ได้มารับผิดชอบเลี้ยงไก่ไข่ มีความสุขทุกครั้งที่ได้มาทำหน้าที่ดูแลไก่ และชอบสังเกตพฤติกรรมของน้องไก่ที่เลี้ยง โครงการนี้มีประโยชน์มาก ๆ ทั้งทำให้พวกที่มาร่วมโครงการ เป็นคนที่มีความรับผิดชอบ รู้หน้าที่ของตัวเอง
“เราภูมิใจที่ได้เลี้ยงไก่ เพื่อให้เพื่อน ๆ น้อง ๆ ได้รับประทานไข่ไก่ที่เราช่วยกันดูแลอย่างดี เพราะไข่มีประโยชน์ต่อสุขภาพทำให้ร่างกายแข็งแรง ตอนนี้ไข่ของเรายังถูกนำไปแปรรูปเป็นขนมต่าง ๆ ด้วย หนูขอขอบคุณมูลนิธิเจริญโภคภัณฑ์พัฒนาชีวิตชนบท และซีพีเอฟ ที่มอบโครงการดี ๆ ให้กับพวกเรา ทำให้นักเรียนทุกคนได้บริโภคไข่ไก่ที่สด สะอาด ปลอดภัย พวกหนูและน้อง ๆ จะทำโครงการนี้ให้ดีที่สุด”
เช่นเดียวกับ เด็กชายทีปกร สายบุตร หรือ น้องเท็น บอกว่า โครงการนี้ ทำให้ตนเองสามารถนำความรู้ในการเลี้ยงไก่ไข่ไปเลี้ยง ที่บ้านได้ด้วย การได้เรียนรู้เรื่องการทำบัญชีรายรับรายจ่าย ก็นำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ ที่สำคัญนักเรียนทุกคนยังมีโอกาสได้มาศึกษาวิธีการเลี้ยงไก่ไข่ โรงเรียนก็ได้เป็นแหล่งเรียนรู้ของนักเรียน และชุมชน และมีรายได้จากการขายไข่ไก่ผ่านระบบสหกรณ์โรงเรียน นักเรียนก็ได้เงินปันผลจากหุ้นสหกรณ์ฯ
นอกจากนี้ โรงเรียนยังมุ่งเน้นเรื่องกิจกรรมเกษตรให้เป็นแหล่งผลิตอาหารเช้าให้กับนักเรียนทุกคน เนื่องจากที่โรงเรียนจัดโครงการอาหารเช้าเพื่อนักเรียน โดยให้บริการแก่เด็ก ๆ เพื่อลดภาระแก่พ่อแม่ผู้ปกครอง เนื่องจากครอบครัวนักเรียนส่วนใหญ่เป็นเกษตรกร และทำอาชีพรับจ้างทั่วไป
นักเรียนที่นี่จึงมาโรงเรียนกันแต่เช้าตั้งแต่ 06.30 น. เพื่อมาฝากท้องไว้กับโรงเรียน เด็กนักเรียนที่นี่เกือบ 100% จึงได้รับประทานอาหารเช้าซึ่งเป็นมื้อสำคัญ เด็ก ๆ มาถึงก็จะรีบลงแปลงดูแลผักของตนเอง เพื่อป้อนเข้าโครงการอาหารเช้า
นักเรียนแต่ละระดับชั้นจะรับผิดชอบดูแลพืชผัก 1 ชนิด ทั้งการเพาะเห็ดนางฟ้า พืชผักสวนครัว คะน้า มะเขือ พริก กะหล่ำ รวมถึงผักสมุนไพร ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด กะเพรา โหระพา ที่จำเป็นต้องใช้ในการปรุงอาหาร จึงไม่ต้องซื้ออีก และยังมีกิจกรรมปลูกดอกดาวเรืองมัดเป็นกำขายในช่วงวันพระวันโกน ร่วมทั้งกิจกรรมร้อยมาลัย โดยเด็ก ๆ จะได้เรียนรู้ตั้งแต่การดูแลการปลูก แบ่งกล้า รดน้ำ พรวนดิน เก็บดอกดาวเรือง มัดกำและร้อยมาลัย กระทั่งการรวมกลุ่มจำหน่ายที่หน้าโรงเรียน
ทั้งโครงการเลี้ยงไก่ไข่เพื่ออาหารกลางวันนักเรียน และอาชีพเกษตรทั้งหมดที่โรงเรียนปูพื้นฐานให้กับเด็กๆในวันนี้ จะกลายเป็นองค์ความรู้ของเด็กๆที่เป็นทักษะอาชีพ สามารถใช้ได้ในอนาคตอย่างแน่นอน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘ซีพีเอฟ’ สร้างมูลค่าเศษเหลือการเกษตร ‘ปุ๋ยเปลือกไข่’ แปลงเป็นทองคำในดิน สู่ชุมชน-เกษตรกร
- ’ซีพีเอฟ’ ส่งมอบโครงการเลี้ยงไก่ไข่เพื่ออาหารกลางวันนักเรียนปีที่ 29
- ‘โรงเรียนบ้านแสนสุข’ โมเดลความสำเร็จ ‘โครงการเลี้ยงไก่ไข่ เพื่ออาหารกลางวันนักเรียน’
