CEA ปั้น 15 จังหวัดนำร่อง พัฒนาย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์และเมืองสร้างสรรค์ ภายใต้โครงการเครือข่ายย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์ประเทศไทย หรือ Thailand Creative District Network (TCDN) ชู พะเยา เลย นครศรีธรรมราช ต้นแบบขยาย 30 ย่านปี 2565 ฟื้นท่องเที่ยว-เศรษฐกิจ ขับเคลื่อนสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ (Creative Economy)
นายอภิสิทธิ์ ไล่สัตรูไกล ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (CEA) เปิดเผยว่า จากแผนแม่บทยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ในประเด็นการท่องเที่ยว ที่ภาครัฐมีแนวทางการพัฒนา ปัจจัยแวดล้อมพื้นฐานให้เอื้อต่อการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ ต่อยอดสินค้าและบริการด้านการท่องเที่ยว
สำหรับแผนแม่บทฯ ดังกล่าว จะเน้นการส่งเสริมการวิจัย พัฒนา และการออกแบบ การสร้างนวัตกรรม การส่งเสริมการลงทุน การสร้างเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยว การสื่อสารและการคมนาคม การพัฒนาระบบฐานข้อมูล การส่งเสริมการตลาด และการดำเนินการพัฒนาย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นหนึ่งในสามภารกิจในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ สร้างเรื่องราวเพื่อบอกเล่านักท่องเที่ยว
ทั้งนี้ CEA ได้ดำเนินการพัฒนาย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นหนึ่งในสามภารกิจในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ จึงได้จัดทำแผนปฏิบัติการด้านการส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ระยะที่ 1 ระหว่างปี 2563 – 2565 ว่าด้วยการพัฒนาเมือง ระบบนิเวศสร้างสรรค์ และผลักดันกระบวนการคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative Thinking) ผ่านการเพิ่มพื้นที่เมืองสร้างสรรค์ โดยตั้งเป้าเพิ่มจำนวนเมือง ชุมชน หรือย่านสร้างสรรค์ จำนวน 30 ย่าน/แห่ง ภายในปี 2565
จากแผนปฏิบัติการฯ ดังกล่าว CEA เปิดตัว “โครงการเครือข่ายย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์ประเทศไทย หรือ Thailand Creative District Network (TCDN)” เพื่อการขับเคลื่อนให้เกิดการพัฒนาย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์ และเมืองสร้างสรรค์ ผ่าน 5 ยุทธศาสตร์การพัฒนาพื้นที่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ได้แก่
1. สร้างเครื่องมือและกลไกในการยกระดับพื้นที่ให้เป็นย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์
2. การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางกายภาพย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์
3. การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และสภาวะที่เอื้อต่อการดำเนินธุรกิจ การเพิ่มขีดความสามารถของธุรกิจสร้างสรรค์และธุรกิจสนับสนุนบนศักยภาพของย่าน
4. การสร้าง เผยแพร่และส่งเสริม สื่อสาร บริหารการรับรู้อัตลักษณ์ย่านสร้างสรรค์
5. การสร้างการมีส่วนร่วมในการพัฒนาย่านสร้างสรรค์
โครงการเครือข่ายย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์ประเทศไทย หรือ TCDN จะเป็นแพลตฟอร์มสำหรับพื้นที่ทุกจังหวัดทั่วประเทศไทยที่มีศักยภาพ และมีสินทรัพย์ที่สามารถต่อยอดได้
ที่สำคัญคือ คนในพื้นที่ต้องมีความพร้อม และต้องการพัฒนาพื้นที่นั้น ๆ ให้กลายเป็น “ย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์” ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ผ่านการใช้ความคิดสร้างสรรค์ เพื่อค้นหาจุดเด่น สร้างมูลค่าให้กับวัฒนธรรมท้องถิ่นเดิมที่มีอยู่ ไปจนถึงยกระดับคุณภาพขีวิต ภายใต้หัวใจสำคัญของการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน
“ความร่วมมือดังกล่าว จะนำไปสู่การเชื่อมโยงถึงกันเป็น เครือข่ายความร่วมมือ ระหว่างย่าน ไปจนถึงระหว่างเมือง สู่การขับเคลื่อนจังหวัดต่างๆ ให้กลายเป็น “เมืองสร้างสรรค์” ในเวทีโลกต่อไป”นายอภิสิทธิ์ กล่าว
นอกจากนี้ ยังทำให้เกิดความเคลื่อนไหวของผู้คนที่ต้องการให้เกิดการพัฒนาย่าน และเมืองให้ดีขึ้น ทั้งในด้านสภาพแวดล้อม เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ทำให้เกิดการวางแผนการพัฒนาย่านในระยะยาว ส่งผลต่อกลุ่มคนทำงานสร้างสรรค์ และอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ในย่าน
ขณะเดียวกัน ยังเป็นการดึงดูดนักลงทุน กลุ่มนักออกแบบ และศิลปินให้กลับมาทำงานในย่านบ้านเกิด นำไปสู่การพัฒนาพื้นที่ในแง่มุมต่าง ๆ ซึ่งจะสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจ และการสร้างอาชีพในเมือง ซึ่งจะกลายเป็นแม่เหล็กดึงดูดการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ และวัฒนธรรม ซึ่งจะมีส่วนในการกระตุ้นเศรษฐกิจภายในประเทศอีกด้วย
การดำเนินโครงการฯ ในระยะแรก จะเริ่มดำเนินการใน 15 จังหวัดนำร่อง โดยมี 3 จังหวัดที่เป็นไฮไลต์ ได้แก่ พะเยา เลย และนครศรีธรรมราช พร้อมวางเป้าหมายใช้ระยะเวลาในการดำเนินงาน 3-5 ปี
พื้นที่นำร่อง 15 จังหวัดปั้นย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์
ภาคเหนือ
1. เชียงราย
ย่านในเวียง (สิงหาคม-กันยายน 2564) เมืองแห่งศิลปะเพื่อทุกคน จัดกิจกรรมเส้นทางท่องเที่ยวเชิงภูมิวัฒนธรรม (Cultural Landscape) ผ่านรูปแบบกิจกรรม 3 ด้าน ได้แก่
- พัฒนาเครือข่ายนักสร้างสรรค์และคณะทำงานขับเคลื่อนพื้นที่เศรษฐกิจสร้างสรรค์
- พัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวเชิงภูมิวัฒนธรรม
- พัฒนาพื้นที่ท่องเที่ยวแห่งใหม่
- จัดทำเวิร์คชอป Service design เพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวและการเดินในย่านเมืองเก่า จัดทำต้นแบบ เพื่อรองรับการสมัครเข้าร่วมเครือข่ายองค์การยูเนสโก
รูปแบบการดำเนินงาน จะเน้นการนำเสนอผลงานศิลปะสร้างสรรค์กึ่งถาวร โดยเครือข่ายศิลปิน เพื่อปรับปรุงภูมิทัศน์ของพื้นที่ และภายในปี 2565 CEA จะร่วมกับ เชียงราย ช่วยสนับสนุนในการผลักดันให้จังหวัดได้รับคัดเลือกเป็นเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ ด้านขับเคลื่อนเชียงรายสู่เมืองสร้างสรรค์ด้านการออกแบบขององค์การยูเนสโก (UNESCO Creative Cities Network, City of Design) ต่อไป
2. พะเยา
ย่านระเบียงกว๊าน (สิงหาคม 2564) เมืองแห่งชีวิตนวัตวิถี จัดกิจกรรมการพัฒนาพื้นที่สร้างสรรค์สาธารณะแบบถาวรหรือกึ่งถาวร (Creative Hub) ดังนี้
- เปิดพื้นที่สร้างสรรค์ใหม่ประจำย่าน “AR(T)CADE” พื้นที่แสดงผลงานสำหรับศิลปินรุ่นใหม่
- เปิดตลาดนัด Made in Phayao ที่หยิบจับจุดเด่นของจังหวัดมาเล่าในมุมมองคนรุ่นใหม่
- กิจกรรมสร้างสรรค์เพื่อพัฒนาพื้นที่ย่านระเบียงกว๊าน (Creative Festival) ผ่านการจัดเทศกาลศิลปะและการสร้างสรรค์ “Phayao Arts & Creative Festival” ครั้งแรก โดยได้จัดกิจกรรมไปเมื่อเดือนสิงหาคม 2564 ที่ผ่านมา
3. น่าน
ย่านเมืองเก่าน่าน (สิงหาคม-กันยายน 2564) เมืองมรดกวิถีล้านนา จัดกิจกรรมต้นแบบโครงการ ประกอบด้วย
- การพัฒนาเครือข่ายนักสร้างสรรค์ และคณะทำงานขับเคลื่อนพื้นที่เศรษฐกิจสร้างสรรค์
- สำรวจและสรรหาพื้นที่ในย่านเมืองเก่าน่าน ที่เหมาะสมต่อการจัดกิจกรรมการพัฒนาพื้นที่สร้างสรรค์ต้นแบบ
- ปรับปรุงพื้นที่กับกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและประชาชนทั่วไป
- จัดทำแผนที่ท่องเที่ยวเส้นทางสินทรัพย์สร้างสรรค์ (Creative Map) ย่านเมืองเก่า
4. ลำพูน
ย่านเมืองเก่าในคูเมือง (สิงหาคม-กันยายน 2564) เมืองแห่งวิถีชีวิตยั่งยืน (Livable city) โดยมีกิจกรรม ได้แก่
- กิจกรรม Portrait of Lamphun นิทรรศการภาพถ่ายคนในชุมชนลำพูน
- นิทรรศการด้านภูมิทัศน์และอินเทอร์แอคทีฟ
- สร้าง Storytelling ดันกลยุทธ์ทางการตลาดออนไลน์ ในรูปแบบสื่อออนไลน์อินเทอร์แอคทีฟ
ภาคกลาง
1. สุโขทัย
เมืองช่างต่อยอด จัดกิจกรรมต่าง ๆ ด้านงานช่างฝีมือ ทั้งช่างทอผ้า ช่างทอง ช่างทำเครื่องปั้นดินเผา ช่างสังคโลก ที่นำงานช่างต่างๆ มาพัฒนาต่อยอดให้เป็นของร่วมสมัย เพื่อตอบโจทย์ตลาดในปัจจุบัน หรือการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งได้ดำเนินการไปแล้ว
2. สุพรรณบุรี
ย่านโรงละครแห่งชาติภาคตะวันตก (สิงหาคม 2564) เมืองแห่งจิตวิญญาณดนตรีพื้นบ้าน
- จัดกิจกรรมที่มุ่งเน้น ดนตรีพื้นบ้านร่วมสมัย เช่น การดัดแปลงเสียงหรือเนื้อร้องหรือทำนอง เป็นต้น
- นำเสนอผลงานในรูปแบบอินเตอร์แอคทีฟ ที่ช่วยสร้างความน่าสนใจและสร้างการรับรู้ในพื้นที่กลางแจ้งสาธารณะ
- ภายในปี 2565 CEA ร่วมผลักดันจังหวัดสุพรรณบุรี สู่เมืองสร้างสรรค์ด้านดนตรีขององค์การยูเนสโก (UNESCO Creative Cities Network, City of Music)
3. นครปฐม
ย่านเมืองนครปฐม (สิงหาคม 2564) ศูนย์กลางแห่งเสียงดนตรีและวิถีธรรมชาติเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี
- จัดโครงการผสมผสานศาสตร์ด้านดนตรี ทัศนศิลป์และระบบอินเตอร์แอคทีฟที่ ปรับโฉมดนตรีในรูปแบบใหม่ พร้อมยกระดับ ย่านเมืองนครปฐมและย่านศาลายา เป็นย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์นำร่องของจังหวัด
- ภายในปี 2565 CEA ร่วมผลักดันจังหวัดนครปฐม สู่เมืองสร้างสรรค์ด้านดนตรีขององค์การยูเนสโก (UNESCO Creative Cities Network, City of Music) ต่อไป
4. ระยอง
ย่านเมืองเก่าระยอง (สิงหาคม 2564) ย่านวิถีย้อนยุคท่ามกลางเมืองอุตสาหกรรมใหม่ ดำเนินโครงการ ดังนี้
- การส่งเสริมความรู้การพัฒนาพื้นที่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ในรูปแบบการจัดกิจกรรมบรรยาย หรือ เสวนา (Creative Talk & Think)
- การจัดทำแผนที่เส้นทางท่องเที่ยวย่านยมจินดาและเมืองเก่าระยอง
- การพัฒนาพื้นที่สร้างสรรค์และดึงดูดคนเข้ามาในย่าน
- จัดกิจกรรมทดลองในพื้นที่สร้างสรรค์ใหม่
- กิจกรรมทดสอบเส้นทางท่องเที่ยว
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
1. สกลนคร
ย่านเมืองเก่าสกลนคร (สิงหาคม 2564) ย่านคราฟท์เมืองครามด้วยพลังคนรุ่นใหม่
- จัดกิจกรรม แผนที่เส้นทางเดินในย่านเมืองเก่า ในรูปแบบกายภาพและออนไลน์ ป้ายเล่าเรื่อง (Story-telling)
- นิทรรศการต้นแบบการส่งเสริมงานออกแบบผลิตภัณฑ์สร้างสรรค์พื้นถิ่น
- กิจกรรมแสดงแนวคิด ต้นแบบการสร้างมูลค่าเพิ่มในกลุ่มอุตสาหกรรมอาหาร
- นำเสนอการแปรรูปวัตถุดิบท้องถิ่นสู่อาหารสร้างสรรค์
2. นครราชสีมา
ย่านบ้านดู่-บ้านจะโปะ (สิงหาคม 2564) เมืองแห่งภูมิปัญญาไหมไทยแบบครบวงจรระดับอินเตอร์ ประกอบด้วย
- นิทรรศการและกิจกรรมที่มาจากเรื่องราวสินทรัพย์ผ้าไหม และอัตลักษณ์ของย่านเศรษฐกิจสร้างสรรค์บ้านดู่-บ้านจะโปะ อำเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา
- กิจกรรมสร้างการมีส่วนร่วมและถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านผ้าไหมจังหวัดนครราชสีมา
3. เลย
ย่านบ้านเดิ่น และบ้านด่านซ้าย (กรกฎาคม-สิงหาคม 2564) เมืองหนาวแห่งอีสาน แหล่งอุดมธรรมชาติและวัฒนธรรมชาติพันธุ์ ประกอบด้วย
- การพัฒนาพื้นที่สาธารณะ (Public space) แห่งใหม่ของย่าน ผ่านศิลปะและประเพณีดั้งเดิม “ผีตาโขน” ในมุมมองใหม่ เพื่อเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างคนรุ่นเก่า-รุ่นใหม่ คน-เมือง และ คน-ประเพณีผีตาโขน สู่การต่อยอดทุนทางวัฒธรรมดั้งเดิม
- การพัฒนาภูมิทัศน์ให้กับชุมชน
- การมีพื้นที่สาธารณะด้านการเรียนรู้ศิลปะสำหรับเยาวชน
- การนำเสนอวิถีชีวิตของชาวไทด่านซ้ายในแง่มุมการใช้ชีวิตร่วมกับธรรมชาติ ผ่านการจัด เทศกาลเลยอาร์ตเฟส 2564 หรือ Loei Art Fes 2021 (LAF) เลยอาร์ตเฟส
4. อุบลราชธานี
ย่านเมืองเก่า ฝั่งอำเภอเมือง และย่านเมืองเก่า ฝั่งวารินชำราบ เมืองแห่งปราชญ์-ปรัชญา-ภูมิปัญญาริมฝั่งโขง จัดแสดงผลงานออกแบบภาพเคลื่อนไหว (Projection Mapping)
ภาคใต้
1. นครศรีธรรมราช
ย่านท่ามอญ และท่าวัง (สิงหาคม 2564) แหล่งกำเนิดอารยธรรมการค้าหลากวัฒนธรรมแห่งเมืองคอน
- จัดกิจกรรมเทศกาลงานสร้างสรรค์ “ครีเอทีฟนคร” ครั้งที่ 4 ในรูปแบบนิทรรศกาลศิลปะ เสวนา เวิร์กชอป อีเวนต์ และตลาดนัดสร้างสรรค์
2. สงขลา
ย่านเมืองเก่า (กันยายน 2564) ย่านวิถีทะเลเหนือกาลเวลาที่อุดมสมบูรณ์ ประกอบด้วย
เมด อิน สงขลา (Made in Songkhla) โครงการพัฒนาศักยภาพทางธุรกิจของคนในพื้นที่ ด้วยการใช้ความคิดสร้างสรรค์ใหม่ ๆ มาต่อยอดธุรกิจ ผลิตภัณฑ์ดั้งเดิม ร่วมกับนักออกแบบ นักสร้างสร้างสรรค์ในพื้นที่ และนอกพื้นที่ เพื่อเพิ่มโอกาสทางธุรกิจ
3. ปัตตานี
ย่านอา-รมย์-ดี (สิงหาคม 2564) ย่านพหุวัฒนธรรมแห่งมิตรภาพสำหรับทุกคน
- จัดเทศกาลงานสร้างสรรค์ “PATTANI DECODED ถอดรหัสปัตตานี” ครั้งที่ 2 ภายใต้หัวข้อ “เช้าชาม เย็นชาม” โดยเน้นอุตสาหกรรมอาหาร
- นิทรรศการที่มีเนื้อหาและรูปแบบที่สอดคล้องกับแนวทางการพัฒนาพื้นที่ ย่านอา-รมย์-ดี สู่ย่านสร้างสรรค์ด้านการออกแบบ และอาหาร
ที่มาภาพ: เฟซบุ๊ก Phayao Arts & Creative Festival, Loei Art Fes 2021 (LAF), Creative Nakhon
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- CEA ลุยโครงการ ‘CEA – COVID 19 Relief Programs’ ช่วยผู้ประกอบการสร้างสรรค์ ฝ่าวิกฤติโควิด
- ‘CEA ร่วมจังหวัดขอนแก่น’ จัด ‘เทศกาลอีสานสร้างสรรค์ 2564’ ชูอัตลักษณ์ถิ่นอีสาน
- เทศกาลงานออกแบบกรุงเทพฯ 2564 ยกระดับ ‘เมืองสร้างสรรค์ระดับโลก’
