คืบหน้า 3 การไฟฟ้า เร่งพัฒนาโครงการนำร่อง “สมาร์ทกริด” ยกระดับคุณภาพระบบไฟฟ้าของประเทศ ตั้งเป้าเป็นฮับด้านไฟฟ้าอาเซียน
นายอนิรุทธิ์ ธนกรมนตรี โฆษกสำนักงานนโยบาย และแผนพลังงาน (สนพ.) กระทรวงพลังงาน กล่าวว่า ว่า สนพ.ได้ติดตามความก้าวหน้าของ “แผนขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านสมาร์ทกริดของประเทศไทยระยะสั้น 4 ปี (2560 – 2564)” ซึ่งเป็นระยะที่ 2 ตามแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579
โดยเป็นช่วงพัฒนาโครงการนำร่องของ 3 การไฟฟ้า คือ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) และการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) เพื่อทดสอบความเหมาะสมทางเทคนิค และความคุ้มค่าของการลงทุนในแต่ละเทคโนโลยี มีความคืบหน้าโดยสรุป ดังนี้
.ในส่วนของกฟภ. เริ่มดำเนินการโครงการนำร่อง ด้านการตอบสนองโหลด และระบบบริหารจัดการพลังงาน อาทิ โครงการพัฒนาโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะในพื้นที่เมืองพัทยา โดยมีการเปลี่ยนมิเตอร์เก่า ให้เป็นสมาร์ทมิเตอร์ทั้งหมด 116,308 เครื่อง คาดว่าจะแล้วเสร็จในปี 2563
และโครงการด้านระบบไมโครกริดและระบบกักเก็บพลังงาน ( ESS ) ซึ่งทำโครงการในพื้นที่ที่ห่างไกลจากสายส่ง และมีปัจจัยเรื่องความปลอดภัย อาทิ อำเภอเบตง จังหวัดยะลา และพื้นที่ในอำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน โดย กฟภ.ร่วมกับ กฟผ. ทำโครงการนำร่องระบบไมโครกริด โดยสร้างระบบไฟฟ้าที่แยกอิสระไม่ต้องพึ่งสายส่งหลัก และมีระบบกักเก็บพลังงานไว้ใช้ในพื้นที่ตัวเอง โครงการวิจัย
ทางด้านสถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า ( EV Station ) ปัจจุบันอยู่ระหว่างทดลองใช้งาน ซึ่งมี Application เพื่อใช้ในการบริหารจัดการการชาร์จ มีสถานีทั้งหมด 11 แห่ง คาดว่าจะเปิดใช้งานประมาณเดือน เมษายน 2563
ขณะเดียวกันยังมี โครงการวิจัย Power Pack หรือ การศึกษา ESS ติดตั้งในบ้าน หากในอนาคตผู้ผลิตมีการติดตั้ง solar rooftop กันมากขึ้น ในงานวิจัยได้จัดทำต้นแบบ ESS ที่ขนาด 5 กิโลวัตต์-ชั่วโมง ซึ่งก็เป็นอีกทางเลือก ที่จะนำไปใช้แก้ปัญหาในพื้นที่ห่างไกลในพื้นที่ที่มีการติดตั้งโซลาร์อยู่แล้ว และอาจจะเป็นธุรกิจ ใหม่ของ กฟภ. ในการให้บริการกับผู้ใช้ไฟฟ้าในอนาคต
ทางด้านกฟน. จัดทำโครงการนําร่อง ระบบบริหารจัดการพลังงาน ในอาคารที่ทํากฟน.ซึ่งเชื่อมต่อกับระบบสมาร์ทกริด แล้วเสร็จเรียบร้อย โครงการนําร่องการตอบสนอง ด้านโหลด และกลไกราคา ในพื้นที่กทม. และปริมณฑล (DR : LAMS) เพื่อให้ผู้ใช้ไฟฟ้า มีส่วนร่วมบริหารจัดการพลังงานของประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดความคุ้มค่า คาดว่าจะแล้วเสร็จ ภายในปี 2565
ส่วนโครงการนําร่องระบบไมโครกริดของ กฟน. เพื่อศึกษาระบบไมโครกริดและเป็นอาคารตัวอย่างในการเรียนรู้ระบบ Facility Microgrid ของ กฟน. เป็นการรองรับระบบไมโครกริด และการขยายตัวของพลังงานทางเลือกในเขตพื้นที่บริการ บริหารจัดการ และควบคุมไมโครกริด ในเขตพื้นที่บริการได้ แบบ Real time คาดว่าจะแล้วเสร็จในปี 2564
นอกจากนี้ ยังมีโครงการนำร่องอื่นๆ อยู่ระหว่างดำเนินการ อาทิ Smart Metro Grid Project เพื่อใช้งานเทคโนโลยีระบบ สมาร์ท มิเตอร์ก่อนใช้ทั่วพื้นที่ กฟน. เป็นต้น
ทางด้าน กฟผ. เตรียมการด้านบทบาทรักษาความมั่นคง ในระบบไฟฟ้า ให้สามารถรองรับพลังงานหมุนเวียนในอนาคต โดยปรับปรุงโรงไฟฟ้า และระบบส่งให้มีความทันสมัยมากขึ้น (Grid Moderization) ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการพยากรณ์พลังงานหมุนเวียน Big Data รวมถึงโรงไฟฟ้าที่มีความยืดหยุ่นมากขึ้น และจัดทำแผนพัฒนา Grid Connectivity
ทั้งนี้เพื่อเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับระบบส่ง รองรับการส่งถ่ายไฟฟ้าในภูมิภาค รองรับการเป็นศูนย์กลางไฟฟ้าของอาเซียน เตรียมพร้อมการเปลี่ยนผ่านการพัฒนาระบบผลิตไฟฟ้าจากฟอสซิล ไปเป็นพลังงานหมุนเวียนในรูปแบบไฮบริด และสนับสนุนโรงไฟฟ้าชุมชน
โดยกฟผ.ได้จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ด้านพลังงาน EGAT Energy Excellence Center ให้ความรู้ด้านพลังงานหมุนเวียน จุดเริ่มต้นแห่งการเกิดสมาร์ทกริด จะเป็นพื้นที่ที่ใช้พลังงานเลี้ยงตัวเองได้ การติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ มีระบบกักเก็บพลังงาน มีการให้ความรู้เรื่องระบบไฮโดรเจน พลังงานขยะ เพื่อนำไปผลิตไฟฟ้า ทั้งนี้เพื่อให้ศูนย์ฯไม่ต้องใช้ไฟจากกริด
สนพ.ย้ำถึงเป้าหมายการพัฒนาระบบโครงข่ายไฟฟ้าสมาร์ทกริด ประกอบด้วย
1.ยกระดับความสามารถของระบบไฟฟ้า (Smart System) ทำให้ระบบไฟฟ้ามั่นคง และมีประสิทธิภาพ ลดความต้องการโรงไฟฟ้าสำรอง จำนวนการเกิดไฟฟ้าดับ และการสูญเสียจากการส่งและจำหน่ายไฟฟ้า
2.ยกระดับคุณภาพบริการ ที่มีต่อผู้ใช้ไฟฟ้า (Smart Life) ส่งเสริมการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพผ่านการมีส่วนร่วมของผู้ใช้ไฟฟ้า ใช้เทคโนโลยีระบบโครงข่ายสมาร์ทกริด เข้ามาช่วยบริหารจัดการความต้องการใช้พลังงาน ในรูปแบบ Smart Appliances, EV, EMS/DR/DSM, Smart Billing
3.ยกระดับโครงสร้างระบบไฟฟ้า ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (Green Society ) ส่งเสริมให้มีการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนให้มากขึ้น ขณะที่ระบบไฟฟ้ายังสามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างสังคมสีเขียวและคาร์บอนต่ำ พัฒนาระบบไมรโครกริด เพื่อการพัฒนาพลังงานอย่างยั่งยืนในชุมชน
