กทม. เปิดเวที “ชำแหละภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง” กระทบต่อรายได้กทม. ไม่ลดเหลื่อมล้ำตามวัตถุประสงค์ เตรียมสรุปเสนอรัฐบาลใหม่
นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เป็นประธานในการหารือเวทีสาธารณะ หัวข้อ “ชำแหละกฎหมายภาษีที่ดิน และสิ่งปลูกสร้างและผลกระทบต่อรายได้ท้องถิ่น” พร้อมบรรยายเรื่อง “ผลกระทบของกฎหมายภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างต่อการจัดเก็บรายได้ของกรุงเทพมหานคร” ณ ห้องรัตนโกสินทร์ ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร (เสาชิงช้า) เขตพระนคร
นายชัชชาติ กล่าวว่า วันนี้เปิดเวทีหารือเรื่องภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง ซึ่งทางบพท.(หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่) และภาคีเครือข่าย ได้ทำวิจัยเรื่องนี้อยู่และมีการนำผลวิจัยมาคุยกัน
ต้องบอกก่อนว่าภาษีที่ดิน และสิ่งปลูกสร้าง สำหรับกทม.เองก็มีข้อดีหลายอย่าง เช่น กทม.สามารถจัดเก็บภาษีที่ดิน และสิ่งปลูกสร้างได้ใกล้เคียงกับภาษีโรงเรือนและที่ดินเดิม มีการใช้ดุลพินิจในการประเมินภาษีน้อยลง ทำให้เกิดความโปร่งใสมากขึ้น เอกชนมีการนำที่ดินรกร้างมาพัฒนาให้เกิดประโยชน์มากขึ้นส่งผลให้เศรษฐกิจหมุนเวียน ภาพรวมข้อดีคือในระยะยาวอาจเก็บภาษีได้มากขึ้น
ที่ดินแปลงใหญ่เสียภาษีลดลง แต่แปลงเล็กเสียเพิ่มขึ้น
ในส่วนข้อที่อาจจะเป็นปัญหาอยู่บ้างคือ ถึงแม้จะเก็บภาษีได้เท่าเดิมแต่แหล่งที่มาของเงินคือ บางคนเสียภาษีเพิ่มมากขึ้น บางคนเสียน้อยลง เช่น จากที่ได้ลงพื้นที่เขตบางกอกน้อย มี 5 หอพัก ที่จากเดิมเสียภาษีรวมกัน 1 ล้านบาท หลังจากเปลี่ยนรูปแบบการจัดเก็บภาษี กลับเสียแค่ 2 แสนกว่าบาท เนื่องจากถูกตีว่าเป็นที่อยู่อาศัย หรือห้างสรรพสินค้าที่อาจจะเสียภาษีลดลงถึง 50%
สิ่งที่น่าสนใจคือการประเมินที่ดิน สำหรับที่ดินแปลงใหญ่ โดยก่อนหน้าคิดตามความใกล้ถนนแล้วแบ่งเป็น 4 ชั้นตามระยะห่างออกไป โดยพื้นที่ด้านในคิดภาษีถูกสุด
แต่ได้ปรับเกณฑ์ภาษีใหม่โดยที่ดินแปลงใหญ่แบ่งเป็น 7 ชั้น ซึ่งภาษีจะลดหลั่นลงเร็วกว่า ทำให้ที่ดินแปลงใหญ่บางที่ภาษีลดลงไปเยอะ ขณะที่คนที่มีที่ดินแปลงเล็กเสียภาษีเท่าเดิมหรือเพิ่มขึ้นตามราคาประเมิน
เสนอเก็บภาษีพื้นที่เกษตรในพื้นที่สีแดงในเขตเมือง
หรือกรณีอื่น ๆ อาทิ ราคาประเมินทุนทรัพย์ของสิ่งปลูกสร้างบางรายการไม่ครอบคลุม ทำให้ไม่สามารถประเมินภาษีได้ เช่น เสาสื่อสารส่งสัญญาณ หรือพื้นที่เกษตรจำแลงเพื่อหลีกเลี่ยงภาษี การมีพื้นที่เกษตรในพื้นที่สีแดงในเขตเมือง ซึ่งอาจมองว่าเป็นการทำให้เป็นพื้นที่เกษตรเพื่อหลีกเลี่ยงการจัดเก็บภาษี โดยเบื้องต้นสิ่งที่ทางกรุงเทพมหานครเสนอ คือการจัดเก็บภาษีในที่ดินดังกล่าว
หรืออีกกรณีที่ทำให้รายได้จากการจัดเก็บภาษีของกทม.ลดลงคือ การออกพระราชกฤษฎีกาลดภาษีสำหรับที่ดินและสิ่งปลูกสร้างบางประเภท ในช่วงปี 2563 และ 2564 โดยลดภาษีในอัตรา 90% ทำให้กทม.ขาดรายได้ไปถึง 25,000 ล้านบาท
กฎหมายไม่ลดความเหลื่อล้ำตามวัตถุประสงค์
“สำหรับกฎหมายภาษีที่ดิน และสิ่งปลูกสร้าง ต้องบอกว่ามีทั้งข้อดีดังที่ได้กล่าวมา แต่ในข้อที่ต้องปรับปรุง ทำให้ต้องย้อนกลับไปว่ากฎหมายฉบับนี้ที่ตั้งใจออกมาเพื่อลดความเหลื่อมล้ำนั้น ลดได้จริงหรือไม่ ต้องขอฝากให้ผู้วิจัยและผู้เกี่ยวข้องช่วยกันดูว่าควรปรับปรุงในมิติไหนบ้าง เพื่อให้กฎหมายฉบับนี้ลดความเหลื่อมล้ำได้จริงอย่างที่ตั้งใจ” ผู้ว่าฯ ชัชชาติ กล่าวทิ้งท้าย
สำหรับการหารือเวทีสาธารณะดังกล่าว กรุงเทพมหานคร ร่วมกับ หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) ภายใต้สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ ( สอวช. ) และภาคีเครือข่าย จัดขึ้นเพื่อให้ข้อเท็จจริงที่เกิดที่เกิดขึ้นกับการจัดเก็บภาษีที่ดิน และสิ่งปลูกสร้างของกทม. นำเสนอข้อมูลเชิงประจักษ์จากงานวิจัย สรุปบทเรียนพร้อมข้อเสนอแนะสำหรับรัฐบาลในการปรับปรุงกฎหมายที่ดิน และสิ่งปลูกสร้าง และข้อเสนอเชิงนโยบายสำหรับอนาคต โดยวิทยากรจาก บพท. ศูนย์การศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่น และวิทยสถานธัชภูมิเพื่อการพัฒนาพื้นที่
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ชัชชาติ เสนอรัฐบาลใหม่ ทบทวน ‘ภาษีที่ดิน และสิ่งปลูกสร้าง’ หลังรายได้ลด ยกเคสห้างฯ ดัง เสียภาษีลดลง 10 เท่า
- กทม.ย้ำ 50 เขต เก็บ ‘ภาษีที่ดิน และสิ่งปลูกสร้าง’ อย่างเป็นธรรม หลังพบการทุจริตเรียกรับสินบนเลี่ยงจ่ายภาษี
- กทม. ตั้งกรรมการสอบวินัยร้ายแรง ‘เจ้าหน้าที่ระดับบริหารเขตราชเทวี’ เรียกรับสินบน เสี่ยงจ่ายภาษี 3.2 ล้าน
