การระบาดของไวรัสโคโรนากำลังแพร่กระจายเป็นวงกว้างโดยเฉพาะในแถบยุโรป ร้านรวงและถนนหนทางที่เคยคราคร่ำไปด้วยผู้คนกลับเงียบสงัด ราวกับเมืองร้าง หลังมาตรการเข้มงวด เช่น ปิดสถานศึกษา หรือ จำกัดการเดินทาง ถูกนำมาบังคับใช้
แม้หลายประเทศทั่วโลกกำลังนำข้อบังคับดังกล่าวมาปฏิบัติเพื่อต่อกรกับไวรัสชนิดนี้ แต่อีกหนึ่งคำถามสำคัญ คือ เมื่อไรผู้คนจะได้กลับมาใช้ชีวิตอย่างปกติสุขเหมือนเดิมอีกครั้งหนึ่ง
ไวรัสโควิด-19 นี้จะยังคงอยู่กับมนุษย์ต่อไป และจำนวนผู้ติดเชื้อก็จะกลับมาเพิ่มขึ้นทันที หลังยกเลิกมาตรการที่เข้มงวดเบื้องต้นเพื่อแลกกับการที่เศรษฐกิจและสังคมได้กลับมาฟื้นตัว
ขณะนี้ยังไม่มีประเทศไหนในโลกที่มี “ยุทธศาสตร์ทางออก” จากปัญหานี้อย่างยั่งยืน อย่างไรก็ตาม มีความเป็นไปได้อย่างน้อย 3 วิธี
รอวัคซีน อีก 12 -18 เดือน เป็นอย่างต่ำ
วัคซีนจะช่วยให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันหากได้รับเชื้อไวรัส หาก 60% ของประชากรทั้งหมด ได้รับวัคซีนแล้ว ก็จะป้องกันไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดขนานใหญ่อีกต่อไป หรือที่เรียกกันว่า “ภูมิคุ้มกันหมู่”
ช่วงปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา มนุษย์คนแรกได้รับการทดลองวัคซีนในสหรัฐแล้วอย่างรวดเร็ว เนื่องจากนักวิจัยได้รับอนุญาตให้ข้ามขั้นตอนการทดสอบในสัตว์ที่จำเป็นต้องปฏิบัติในสถานการณ์ปกตินั่นเอง
อย่างไรก็ตาม ก็ยังไม่สามารถมั่นใจได้ว่าวัคซีนดังกล่าวจะประสบความสำเร็จ นอกจากนี้ ยังต้องกระจายให้ประชากรทั่วทั้งโลกอีกด้วยจึงจะยับยั้งการระบาดได้
การคาดการณ์ประเมินไว้ว่าต้องรออย่างน้อย 12 – 18 เดือน หากการทดลองดำเนินไปอย่างราบรื่น ซึ่งก็นับว่าเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน เมื่อเทียบกับผลกระทบทางด้านสังคมจากมาตรการอันเข้มงวดที่กำลังบังคับใช้กันอยู่ขณะนี้
“การรอคอยวัคซีนไม่ควรนับเป็นแผนยุทธศาสตร์ ไม่ใช่เลย” มาร์ก วูลเฮาส์ ศาสตราจารย์ประจำภาควิชาระบาดวิทยาจากมหาวิทยาลัยเอดินเบอระ ให้ความเห็นกับบีบีซี
ภูมิคุ้มกันตามธรรมชาติ อย่างน้อย 2 ปี
มาตรการระยะสั้นของอังกฤษ คือ การควบคุมจำนวนผู้ติดเชื้อให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้เพื่อแบ่งเบาภาระของระบบสาธารณสุข หากเตียงผู้ป่วยล้น อัตราการเสียชีวิตก็พุ่งสูงขึ้นตามไปด้วย เมื่อสถานการณ์เริ่มทรงตัว มาตรการเข้มงวดก็อาจลดหย่อนลงได้เป็นระยะเวลาหนึ่ง จนกระทั่งตัวเลขผู้ติดเชื้อไวรัสเริ่มตีกลับขึ้นมาอีกครั้ง จึงค่อยนำข้อบังคับต่าง ๆ กลับมาใช้
แม้วิธีเช่นนี้อาจดูไม่แน่นอน แต่เซอร์ แพทริก วัลแลนซ์ หัวหน้าที่ปรึกษาด้านวิทยาศาสตร์ของรัฐบาลอังกฤษ กล่าวว่า “การจะกำหนดระยะเวลาให้เฉพาะเจาะจงในแผนนั้นเป็นไปไม่ได้”
หากดำเนินตามหนทางนี้ ก็อาจทำให้เกิดภูมิคุ้มกันหมู่ขึ้นเองในที่สุด เนื่องจากผู้คนทยอยติดเชื้อไวรัสกันนั่นเอง ซึ่งศาสตราจารย์นีล เฟอร์กูสัน จาก อิมพีเรียลคอลเลจ ลอนดอน กล่าวว่าต้องใช้เวลาหลายปี
“เรากำลังพูดถึงการยับยั้งการแพร่ระบาดโดยหวังให้มีแค่ผู้คนส่วนน้อยของประเทศที่ติดเชื้อ เพราะฉะนั้น เมื่อเราดำเนินมาตรการแบบนี้ต่อเนื่องสัก 2 ปีขึ้นไป ก็อาจจะทำให้ประชากรจำนวนมากพอเคยติดเชื้อจนสร้างภูมิคุ้มกันในระดับหนึ่งภายในชุมชนนั้น”
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าภูมิคุ้มกันดังกล่าวจะคงอยู่ยาวนานเพียงใด หากนำเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์อื่นที่ทำให้เกิดอาการคล้ายไข้หวัดธรรมดามาเทียบเคียงแล้วก็จะพบว่า ภูมิคุ้มกันที่สร้างขึ้นคงอยู่เพียงเวลาสั้น ๆ เท่านั้น ซึ่งทำให้มนุษย์ติดเชื้อตัวเดิมได้หลายครั้ง
ทางเลือกอื่น ๆ ที่ไม่รู้จะจบเมื่อไหร่
“วิธีที่สามคือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเราอย่างถาวร ซึ่งจะทำให้อัตราการแพร่เชื้ออยู่ในระดับต่ำ” ศาสตราจารย์วูลเฮาส์กล่าว
แผนการนี้หมายรวมถึงการบังคับใช้มาตรการเข้มงวดบางอย่างเช่นเดิม หรือการมุ่งหน้าตรวจผู้ติดเชื้ออย่างขะมักเขม้นแล้วกักตัวเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดเป็นวงกว้าง
การพัฒนายารักษาโควิด-19 ก็นับเป็นอีกกลยุทธ์หนึ่งเช่นกัน ซึ่งสามารถนำมาใช้ทันทีที่ผู้ป่วยแสดงอาการ และหยุดยั้งการส่งต่อให้ผู้อื่น
นอกจากนี้ การรักษาผู้ป่วยในโรงพยาบาลให้มีอาการดีขึ้นจนไม่จำเป็นต้องพึ่งการดูแลอย่างเข้มข้นในห้องไอซียู หรือ การเพิ่มจำนวนเตียงผู้ป่วยฉุกเฉินก็ช่วยได้เช่นกัน
ศาสตราจารย์คริส วิตที หัวหน้าที่ปรึกษารัฐบาลด้านการแพทย์ของรัฐบาลอังกฤษ กล่าวว่า “ยุทธศาสตร์ทางออก” ของเขา คือ “ในระยะยาว เป็นที่ชัดเจนว่าวัคซีนคือทางออก และพวกเราก็หวังว่ามันจะเกิดขึ้นได้เร็วที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ ทั่วทั้งโลก จะช่วยกันใช้วิทยาศาสตร์หาทางออก”
ที่มา : BBC Thai
- ‘นพ.ยง’ บอก ‘โควิด-19’ การต่อสู้ครั้งนี้ยังอีกยาวไกล!
- ทั่วโลกดับเกิน 7 หมื่น ‘โควิด-19’ สหรัฐเสียชีวิตทะลุหมื่นคน
- Save ผู้สูงวัย เหตุเสียชีวิตจากโควิด 39% ยึดหลัก ‘3ล.’ เลี่ยงเสี่ยง
