ถกแนวทางแก้ “หนี้นอกระบบ” ยกเป็น “คดีพิเศษ” แก้หนี้ข้าราชการ ลดดอกเบี้ย-ยืดเวลาชำระหนี้ถึงอายุ 75 ปี
นายกิตติรัตน์ ณ ระนอง ประธานที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี เปิดเผยภายหลังเป็นประธานการประชุมคณะกรรมการกำกับการแก้ไขหนี้สินของประชาชนรายย่อย ครั้งที่ 2/2566 (ผ่านระบบ Video Conference) โดยมีพ.ต.อ.ทวี สอดส่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม และพล.ต.อ.กิตติ์รัฐ พันธุ์เพ็ชร์ รองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ รองประธานกรรมการกำกับการแก้ไขหนี้สินฯ ร่วมหารือ โดยสรุปสาระสำคัญ ดังนี้
ปล่อยกู้เยอะ ลูกหนี้แยะ ยกเป็นคดีพิเศษ
พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า หนี้นอกระบบถือว่าเป็นวาระที่สำคัญ กระทรวงยุติธรรมได้มีการแก้ไขพระราชบัญญัติห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด และได้นำหนี้นอกระบบมาอยู่ท้ายพระราชบัญญัติคดีพิเศษ คือการปล่อยกู้เกินกว่า 15% ต่อปี หรือเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด
โดยส่วนที่จะเป็นคดีพิเศษ คือเครือข่ายหนี้นอกระบบ เช่น เจ้าหนี้ที่ปล่อยกู้รวม 30 ล้านบาท หรือมีลูกหนี้ 50 คนขึ้นไป ซึ่งกระทรวงยุติธรรมจะทำการตรวจสอบกับกรมบังคับคดีว่าเจ้าหนี้ที่ปล่อยกู้เกินกว่า 50 คนมีทั้งหมดกี่ราย
ทั้งนี้ได้สั่งการให้อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษเป็นผู้อำนวยการในการแก้ปัญหาลูกหนี้ที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม และกระทรวงยุติธรรมจะร่วมมือกับสำนักงานตำรวจแห่งชาติในการสืบสวนเครือข่ายดังกล่าวซึ่งจะเป็นการช่วยบรรเทาปัญหาหนี้นอกระบบ นอกจากนั้นสิ่งที่น่าเป็นห่วงวันนี้เป็นหนี้ที่มีคำพิพากษาทางแพ่ง เมื่อส่งไปที่กรมบังคับคดีทั้งที่ตั้งเรื่องและยังไม่ตั้งเรื่องรวมกว่า 16 ล้านล้าน ซึ่งเกือบเทียบเท่าตัวเลข GDP 17 ล้านล้าน
โดยส่วนใหญ่เป็นหนี้ของสถาบันการเงิน รวมถึงหนี้ กยศ. ก็เป็นหนี้ส่วนใหญ่เช่นกัน แต่หนี้ กยศ. นั้นได้มีการแถลงการแก้กฎหมายว่า หลังจากวันที่ 20 มีนาคม 2566 กฎหมายเก่า ระเบียบเก่าจะถูกยกเลิก ส่งผลให้ทางกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) ต้องดำเนินการคำนวณหนี้ใหม่ โดยต้องมีการจ่ายเงินต้น ดอกเบี้ยไม่เกิน 1 บาทและเบี้ยปรับไม่เกิน 0.50
ซึ่งแต่เดิมกรมบังคับคดีพบว่าส่วนใหญ่จะฟ้องประมาณ 25% ดังนั้น หนี้จึงเป็นก้อนใหญ่ซึ่งลูกหนี้จำนวนมากก็ใช้หนี้ไปมากแล้ว โดยลูกหนี้ต้องใช้เงินต้นคืน เมื่อใช้เงินต้นไปเท่าไรให้นำไปหัก เพราะเดิมวงเงินที่ใช้ไปเป็นดอกเบี้ยและเบี้ยปรับ
เราจะเห็นว่าบางคนกู้มาสามแสน ใช้ไปเจ็ดแสน ยังเหลือสองแสน จะพบลักษณะแบบนี้ค่อนข้างเยอะ ทั้งนี้ ถ้ามีการคำนวณหนี้ใหม่ เชื่อว่าลูกหนี้จะมีกำลังใจในการคืนหนี้และจะสามารถแก้ไขได้
หนี้บัตรเครดิต เกิน 2 ปีต้องเขียนคำร้อง ให้กระทรวงยุติธรรมเข้าไปช่วยเหลือ
พ.ต.อ.ทวี กล่าวต่อว่า ส่วนหนี้บัตรเครดิตปกติมีอายุความ 2 ปี แต่ในกฎหมายแพ่งจะมีเงื่อนไขที่ว่าการยกอายุความนั้นไม่ให้เจ้าหนี้ ให้ลูกหนี้เป็นคนยก แต่ถ้าลูกหนี้ไม่ยกในวันฟ้องหรือวันมาต่อสู้คดี ลูกหนี้ก็ไม่สามารถเอาสถานะเรื่องอายุความมาใช้ เมื่อไม่นำสถานะอายุความมาใช้จึงถูกฟ้องบัตรเครดิตและบางครั้งถึงขั้นยึดบ้าน
ทั้งนี้ ในที่ประชุมได้หารือว่าต้องทำให้ประชาชนทุกคนต้องรู้สิทธิของตัวเอง หากใครเป็นหนี้บัตรเครดิตต้องตรวจดู ถ้าเกิน 2 ปี ต้องเขียนคำร้อง โดยกระทรวงยุติธรรมจะเป็นผู้ทำแบบฟอร์มให้กับลูกหนี้บัตรเครดิต ซึ่งจะเป็นการช่วยบรรเทาปัญหาให้กับประชาชน
นอกจากนั้น ฝากถึงเจ้าหนี้ด้วยเมื่อคุณได้เปรียบทางกฎหมายก็ควรที่จะแจ้งให้ลูกหนี้ทราบด้วย โดยทางกระทรวงยุติธรรมจะบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มแข็งและจริงจัง ส่วนปัญหาหนี้สินครัวเรือนมีความรุนแรงเป็นอย่างมาก
โดยกรมบังคับคดีมีการฟ้องร้องกว่า 16 ล้านล้าน และยังมีส่วนที่ยังไม่ทราบอีกเป็นจำนวนมาก กระทรวงยุติธรรมจะต้องเป็นที่พึ่งแห่งแรกด้วยการใช้ศูนย์ยุติธรรมชุมชนและศูนย์ยุติธรรมจังหวัด เพื่อนำความยุติธรรมไปสู่ประชาชนและหยิบปัญหาหนี้สินขึ้นมาช่วยแก้ไขตามนโยบายของรัฐบาลที่จะแก้ไขปัญหาหนี้แบบรอบด้านด้วยความยั่งยืนซึ่งถือเป็นนิมิตหมายที่ดี
หนี้ข้าราชการ ลดดอกเบี้ย-ขยายงวดชำระถึงอายุ 75 ปี
พ.ต.อ.ทวี กล่าวถึงหนี้ข้าราชการ ถือเป็นเรื่องที่น่าสงสาร หากข้าราชการไม่สามารถจ่ายหนี้ได้ก็จะต้องไปกู้หนี้นอกระบบมาช่วยจ่ายหนี้ เพราะหากข้าราชการถูกฟ้องล้มละลายก็จะต้องออกจากราชการ โดยมะเร็งร้ายของหนี้ คือดอกเบี้ย ซึ่งทางนายกิตติรัตน์ ณ ระนอง ประธานที่ปรึกษานายกรัฐมนตรีได้เสนอวิธีคิดดอกเบี้ยใหม่ในที่ประชุมไว้แล้ว
ด้าน พล.ต.อ.กิตติ์รัฐ กล่าวว่า ในวันนี้มีความชัดเจนในเรื่องของการแก้ปัญหาหนี้สินประเภทต่าง ๆ ไปหลายประเภท ในฐานะข้าราชการตำรวจซึ่งถือเป็นข้าราชการประเภทหนึ่ง ได้รับฟังแนวความคิดและมติของที่ประชุมในการแก้ปัญหาหนี้ของข้าราชการซึ่งถือเป็นหนี้สินที่มีขนาดใหญ่ ไม่ใช่เพียงแค่ข้าราชการตำรวจที่เป็นหนี้สิน แต่ยังมีข้าราชการอื่น ๆ ข้าราชการครู ข้าราชการสาธารณสุขต่าง ๆ ซึ่งเราได้มีการรับฟังและเก็บข้อมูลนำมาวิเคราะห์ พบว่าการหักเงินเดือนหรือการชำระหนี้ยังไม่เป็นไปตามเจตนารมณ์ของระบบสินเชื่อสวัสดิการ ทำให้เกิดปัญหาข้าราชการมีเงินเดือนไม่ถึง 30%
ดังนั้นหลักการที่คณะกรรมการได้พิจารณาร่วมกันคือ ทำให้ข้าราชการไม่ว่าประเภทใดให้คงเหลือเงินเดือนไม่น้อยกว่า 30% ของเงินเดือนก่อนชำระหนี้ สำหรับแนวทางในการพิจารณาแก้ไขเรื่องหนี้สินของข้าราชการจะมีการลดอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ โดยเป็นการลดความเสี่ยงจากการที่รัฐบาลเป็นผู้ที่รับผิดชอบในการจ่ายเงินเดือนให้กับข้าราชการอยู่แล้ว
การลดอัตราดอกเบี้ยทำให้ผู้เป็นหนี้ คือ ข้าราชการ จะแบกภาระเรื่องหนี้สินลดลงโดยอัตโนมัติ ในส่วนนี้เชื่อมั่นว่าจะมีข้าราชการ 1 ใน 3 ที่สามารถปลดหนี้ได้ในระยะเวลาอันรวดเร็ว แต่ถ้าบางรายไม่สามารถทำให้เงินเหลือมากกว่า 30% ของเงินเดือนได้ จะใช้วิธีการขยายงวดชำระเงินต้นออกไปให้อายุถึง 75 ปี จะส่งผลให้เงินต้นลดลงโดยอัตโนมัติ
สิ่งที่คณะกรรมการได้กำหนดแนวทางที่ 2 ในการขยายเวลาการชำระเงินต้น จะทำให้กลุ่มข้าราชการสามารถมีเงินเดือนเหลือได้อีก จากนั้นถ้าเงินเดือนยังเหลือไม่ถึง 30% จะใช้วิธีการหาเงินกู้พิเศษ หรือใช้เงินกู้จากสถาบันที่เป็นทุนเดิมของหุ้น จากสหกรณ์ออมทรัพย์ของตนเอง ซึ่งไม่ขัดต่อคำวินิจฉัยของศาลปกครอง นำมาเป็นเงินกู้ของตนเองในอัตราดอกเบี้ยเท่าเดิมที่ได้กำหนดกรอบไว้ จะทำให้การแก้ปัญหา ผ่อนปรนภาระของการชำระเงินให้ข้าราชการไปอีกระดับหนึ่ง
แต่ถ้าหากยังเหลือเงินไม่ถึง 30% อีก ซึ่งเชื่อว่าจะเหลือแค่บางรายเท่านั้น เราจะนำมาวิเคราะห์และแก้ไขเฉพาะราย เพื่อให้เกิดการปลดหนี้และอยู่ในคุณภาพชีวิตที่อยู่ได้ คาดว่าจะมีผลลัพธ์เกิดขึ้นในเดือนมกราคม 2567 เป็นต้นไป แต่การที่จะกำหนดแนวทางต้องขอความร่วมมือกับกลุ่มนายจ้างซึ่งคือ กรมบัญชีกลาง และส่วนราชการซึ่งเป็นต้นสังกัดของข้าราชการนั้น
ทั้งนี้ จากการประชุมในวันนี้ในฐานะที่เป็นผู้บริหารของสำนักงานตำรวจแห่งชาติมีความดีใจและพร้อมที่จะนำมติและแนวทางที่คณะกรรมการกำหนดไปขับเคลื่อนให้หนี้สินของข้าราชการตำรวจลดลง
ครูครองแชมป์หนี้มากสุด
ขณะที่นายกิตติรัตน์ กล่าวว่า ภาพรวมหนี้ของข้าราชการทั้งระบบพบว่า ข้าราชการที่อยู่ในระบบเงินกู้สหกรณ์มียอดรวมทั้งสิ้น 3 ล้านคน ส่วนใหญ่อยู่กระทรวงศึกษาธิการประมาณ 8 แสนคน กระทรวงสาธารณสุข 2 แสนกว่าคน ตำรวจ 2.3 แสนคน สำหรับแนวทางการแก้ไขหนี้สินของข้าราชการนั้น เราจะดูแลข้าราชการในระบบสวัสดิการ และรัฐบาลจะดูแลเรื่องการหักเงินเดือนให้ทุกหน่วย ส่วนหนี้ที่เหลือทุกประเภทมีแนวทางหลักการครบถ้วน พร้อมที่จะนำเสนอนายกรัฐมนตรี
ทั้งนี้ นายกรัฐมนตรีพร้อมที่จะแถลงเรื่องหนี้สินทั้งหมดครบทุกประเภท เพื่อความชัดเจนในวันที่ 12 ธันวาคม 2566
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ออมสิน เดินหน้าวาระแห่งชาติ ‘แก้หนี้ นอกระบบ’ ให้กู้ 5 หมื่น ดอกเบี้ย 0.75% ต่อเดือน ผ่อน 5 ปี
- ขานรับวาระแห่งชาติ ชวน ‘เจ้าหนี้ นอกระบบ’ ยื่นขอประกอบธุรกิจ ‘สินเชื่อพิโกไฟแนนซ์’ บริการเงินกู้ถูกกฎหมาย
- ‘เศรษฐา’ ย้ำ! ‘หนี้ นอกระบบ’ เป็นเรื่องใหญ่ ต้องยกระดับให้เป็นวาระแห่งชาติ
