วัคซีนโควิด 5 ยี่ห้อ ที่ได้รับการยอมรับในปัจจุบัน และเป็นวัคซีนป้องกันโควิด-19 ที่ประเทศไทย นำมาฉีดแล้ว รวมถึงวัคซีนที่เตรียมนำเข้ามาในอนาคตอันใกล้ เทียบช้อดี-ข้อด้อย ของแต่ยี่ห้อใหิเห็นชัด ที่นี่
กรมควบคุมโรค ได้จัดทำ แนวทางการให้วัคซีนโควิด 19 ในสถานการณ์การระบาด ปี 2564 ของประเทศไทย ฉบับปรับปรุง ครั้งที่ 1 ซึ่งหนึ่งในเรื่องน่ารู้ตือ การเปรียบเทียบ ข้อดี-ข้อด้อย ของ วัคซีน 5 ยี่ห้อ ได้แก่ แอสตร้าเซนเนก้า ซิโนแวค ที่ประเทศไทยนำมาฉีดให้ประชาชนในปัจจุบัน รวมถึงวัคซีนทางเลือก อย่าง ไฟเซอร์ โมเดอร์นา จอห์นสัน ที่อยู่ระหว่างการเร่งจัดซื้อในขณะนี้
ทั้งนี้ วัคซีนแต่ละตัว มีข้อดีและข้อด้อย แตกต่างกัน ที่สำคัญคือ ไม่สามารถนำผลการศึกษาของวัคซีนต่างชนิด ในคนละกลุ่มประชากร และคนละเวลา มาเปรียบเทียบกันโดยตรงได้ เพราะปัจจัยในเรื่องของแบบแผนการศึกษา ลักษณะประชากร ลักษณะของเชื้อที่ระบาด และวิธีการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
อย่างไรก็ดี จากผลการศึกษาที่มีรายงานมามากขึ้น ทำให้พอจะสรุป ข้อดี-ข้อด้อย ของแต่ละวัคซีน จากการศึกษาและประสบการณ์การใช้จริง ซึ่งมีใช้ หรือกำลังจะมีใช้ในประเทศไทย ได้ดังนี้
เปรียบเทียบ ข้อดี-ข้อด้อย วัคซีนโควิด 5 ยี่ห้อ
แอสตร้าเซนเนก้า
ข้อดี
- ประสิทธิภาพเกิดขึ้นเร็ว ตั้งแต่หลังการฉีดเข็มแรกเพียง 2 สัปดาห์ มีประสิทธิภาพเกิดเต็มที่ และจากประสบการณ์ในประเทศสกอตแลนด์ ป้องกันการป่วยหนัก และนอนโรงพยาบาลได้ 89% หลังฉีดเข็มแรก ไม่แตกต่างจากวัคซีนของบริษัท ไฟเซอร์ ซึ่งป้องกันได้ 91.16%
- จะมีประโยชน์ และประสิทธิภาพสูงมาก ในกรณีที่มีการระบาด เพราะจะทำให้เกิดภูมิคุ้มกันที่สูง อย่างรวดเร็ว เมื่อฉีดแบบปูพรมเป็นวงกว้าง จะยุติการระบาดได้เร็ว
- มีการรับรองและยอมรับในประเทศในทวีปยุโรปและสหรัฐ อาจทำให้เกิดอุปสรรคน้อยกว่า ในการต้องเดินทางเข้าเมืองในประเทศเหล่านั้น
ข้อด้อย
- มีอาการข้างเคียงเกิดขึ้นได้บ่อย มีไข้ เพลีย ได้ถึง 70-80% แต่ส่วนใหญ่อาการไม่มาก
- สัมพันธ์กับภาวะ VITT แต่พบน้อยประมาณ 1 ต่อแสนถึง 1 ต่อล้านโดส โดยในประเทศไทย คาดการณ์ว่าจะมีอุบัติการณ์ต่ำกว่านี้ เพราะมีพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับโรคที่
คล้ายคลึงโรคนี้ (HLA-DRB1*03:01 and HLA-DQB1*02:01) ต่ำมาก แต่เป็นภาวะที่รักษาได้ ซึ่งวิเคราะห์ความเสี่ยงในข้อนี้ จะพบว่าประโยชน์จากวัคซีน ยังสูงกว่ามาก - แม้จะไม่มีข้อมูลการศึกษาในหญิงตั้งครรภ์ และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องอย่างมาก แต่หากไม่มีวัคซีนอื่นเป็นทางเลือก การใช้วัคซีนก็ยังมีประโยชน์ กว่าการเสี่ยงที่จะติดเชื้อและเป็นโรคโควิด19 ซึ่งจะมีความรุนแรง และอันตรายในคนกลุ่มนี้ มากกว่าความเสี่ยงจากการฉีดวัคซีน
- เป็นเทคโนโลยีใหม่ ยังไม่แน่ใจว่าการมีแอนติบอดีต่อไวรัสที่เป็นพาหะ (anti-vector antibody) จะลดทอนประสิทธิภาพในการฉีดครั้งต่อ ๆ ไปหรือไม
ซิโนแวค
ข้อดี
- มีอาการข้างเคียงน้อย
- เป็นวัคซีนเชื้อตาย จึงไม่ต้องกังวลในการใช้กับผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง และหญิงตั้งครรภ์
- เทคโนโลยีในการผลิต เป็นแบบที่เคยมีการใช้มาก่อน ในวัคซีนตัวอื่น ๆ เช่น โปลิโอ ตับ อักเสบ เอ ทำให้ มีความไว้วางใจ ในความปลอดภัยระยะยาว
ข้อด้อย
- ประสิทธิภาพจะยังเกิดไม่เต็มที่หลังเข็มแรก ต้องฉีดครบ 2 เข็ม จึงจะมีประสิทธิภาพเกิดได้เต็มที่
- มีรายงานอาการข้างเคียง ซึ่งคล้ายอาการทาง ระบบประสาท ที่ เรียกว่า Immunization stress-related response (ISRR) ซึ่งพบในช่วงที่ระดมฉีด ให้บุคลากรที่อายุน้อย ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จึงทำให้เกิดความระแวง และไม่มั่นใจ
- เนื่องจากการศึกษามีน้อยกว่า การใช้ส่วนใหญ่ จะอยู่ในประเทศที่กำลังพัฒนา ทำาให้การเก็บข้อมูลไม่เป็นเข้มแข็งเท่า จึงยังไม่เป็นที่ยอมรับของประเทศ ในทวีปยุโรปและสหรัฐ
ไฟเซอร์ และโมเดอร์นา
ข้อดี
- มีข้อมูลการศึกษาและใช้จริงใน สหรัฐ และประเทศในทวีปยุโรป ซึ่งเห็นผลประสิทธิภาพสูงมาก รวมทั้งการศึกษาในประเทศอิสราเอล พบว่า วัคซีนสามารถป้องกันการติดเชื้อทั้งหมด 95% ป้องกันการติดเชื้อที่ไม่มีอาการได้ 91% ป้องกันการนอนโรงพยาบาล เนื่องจากป่วยหนักและ เสียชีวิตได้ 97.25%
- การศึกษาในอังกฤษ พบว่า วัคซีนสามารถป้องกันการติดเชื้อได้ 70% ตั้งแต่หลังการฉีดเข็มแรก และในประเทศสกอตแลนด์ พบว่า วัคซีนสามารถป้องกันการนอนโรงพยาบาลได้ถึง 91% ตั้งแต่หลังการฉีดเข็มแรก
- มีข้อมูลการใช้ในหญิงตั้งครรภ์ และผู้ที่ภูมิคุ้มกันบกพร่อง ว่าปลอดภัยและได้ผลดี
- มีการรับรองและยอมรับสำหรับประเทศในทวีปยุโรปและทวีปอเมริกา อาจทำให้เกิดอุปสรรคน้อยกว่าในการต้องเดินทางเข้าเมือง ในประเทศเหล่านั้น
ข้อด้อย
- มีอาการข้างเคียงพบได้บ่อย ประมาณครึ่งหนึ่ง แต่ส่วนใหญ่ไม่รุนแรง
- เป็นเทคโนโลยีใหม่ ทำให้มีความระแวงถึงผลข้างเคียงในระยะยาว
จอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน
ข้อดี
- ฉีดเข็มเดียว
- เลียนแบบการติดเชื้อไวรัสอะดิโน ตามธรรมชาติ จึงไม่มีคว าม กังว ล เรื่อง ผลข้างเคียงระยะยาว
- มีการรับรอง และยอมรับ สำหรับประเทศในทวีปยุโรป และทวีปอเมริกา อาจทำให้เกิดอุปสรรคน้อยกว่า ในการต้องเดินทางเข้าเมือง ในประเทศเหล่านั้น
ข้อด้อย
- แม้จะไม่มีข้อมูลการศึกษา ในหญิงตั้งครรภ์ และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องอย่างมาก แต่หากไม่มีวัคซีนอื่นเป็นทางเลือก การใช้วัคซีนก็ยังมีประโยชน์ กว่าการเสี่ยงที่จะติดเชื้อและเป็นโรคโควิด19 ซึ่งจะมีความรุนแรง และอันตรายในคนกลุ่มนี้ มากกว่าความเสี่ยงจากการฉีดวัคซีน
- เป็นเทคโนโลยีใหม่ ยังไม่แน่ใจว่า การมีแอนติบอดีต่อไวรัส ที่เป็นพาหะ จะลดทอนประสิทธิภาพในการฉีดครั้งต่อ ๆ ไปหรือไม่
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ประเทศไทยสู้ ๆ! วัคซีนซิโนแวคล็อตใหม่อีก 2 ล้านโดส ส่งถึงกรุงเทพฯแล้ว
- เปิดสถิติล่าสุด! ทั่วโลกฉีดวัคซีน 2,712 ล้านโดส ไทยฉีดแล้ว 8 ล้านโดส
- ‘ไฟเซอร์’ เลื่อนจัดส่ง! ‘อนุทิน’ ลั่นเราไม่ใช่เจ้าของโรงงาน ทำอะไรไม่ได้
