ที่ประชุมคณะอนุกรรมการนโยบาย แนวทาง และมาตรการ การบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดิน มีมติ 4 ข้อ แก้ไขปัญหาเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ทับซ้อนพื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลาน
สรุปผลการประชุมคณะอนุกรรมการนโยบาย แนวทาง และมาตรการ การบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดิน เรื่อง การปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ มาตราส่วน 1 : 4000 (One Map) พื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลาน ทับซ้อนกับเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม และการแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน
รัฐบาลปัจจุบันมีนโยบายในการแก้ไขปัญหาการทับซ้อนกันของที่ดินรัฐ โดยการปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินรัฐใหม่ มาตราส่วน 1 : 4000 หรือ OneMap และมอบหมายให้คณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) ดำเนินการ โดยแต่งตั้งคณะอนุกรรมการปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ ที่มีรัฐมนตรีว่ากระทรวงกลาโหมเป็นประธาน ร่วมกับ สำนักงาน ป.ป.ท. กรมแผนที่ทหาร และหน่วยงานที่รับผิดชอบที่ดินรัฐทุกหน่วยงาน แบ่งออกเป็น 7 กลุ่มจังหวัด
ในการปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐกลุ่มที่ 3 ได้พบกับปัญหาที่ประชาชนได้รับผลกระทบจากการทับซ้อนกันของที่ดินรัฐตามแนวเขตอุทยานแห่งชาติทับลาน จังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดปราจีนบุรี ที่เป็นปัญหามาตั้งแต่ในอดีต สาเหตุสำคัญประการหนึ่งคือเส้นแนวเขตที่ดินของรัฐที่ไม่ชัดเจน
จำแนกปัญหาการทับซ้อน ได้ดังนี้
- เขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกับอุทยานแห่งชาติทับลาน
- ที่ดินทำกินของราษฎรที่อยู่อาศัยมาแต่เดิมบริเวณบ้านไทยสามัคคีกับอุทยานแห่งชาติทับลาน
- โครงการพัฒนาพื้นที่เพื่อความมั่นคงในพื้นที่ (โครงการ พมพ.) และโครงการจัดที่ดินทำกินให้กับราษฎรผู้ยากไร้ในพื้นที่ป่าสงวนเสื่อมโทรม (โครงการ คจก.) กับอุทยานแห่งชาติทับลาน
ที่ผ่านมาหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องได้พยายามร่วมกันแก้ไขปัญหา โดยการสำรวจ และปรับปรุงแนวเขตอุทยานแห่งชาติทับลาน ให้ตรงตามสภาพความเป็นจริงของพื้นที่ เมื่อปี 2543 มีการออกปฏิบัติงานสำรวจรังวัดแนวเขตอุทยาน การรังวัดหาค่าพิกัด GPS และมีการฝังหลักแนวเขตไว้ชัดเจน
ผลการดำเนินงานสรุปได้ว่า มีพื้นที่ต้องกันออกจากแนวเขตอุทยาน ประมาณ 270,000 ไร่ และมีพื้นที่ที่มีสภาพป่าไม้ ที่ต้องผนวกกลับมาเป็นอุทยาน ประมาณ 110,000 ไร่ (รวมพื้นที่ปรับลดประมาณ 160,000 ไร่) แต่ไม่ได้ดำเนินการตราออกเป็นกฎหมาย เพื่อปรับปรุงแนวเขตอุทยานแห่งชาติทับลานในส่วนที่มีการทับซ้อนแต่อย่างใด
เนื่องจากผลการปรับปรุงแนวเขตยังไม่ผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ รวมถึงในช่วงเวลานั้น มีการปรับปรุงโครงสร้างส่วนราชการในปี 2545
การดำเนินคดีกับผู้บุกรุกอุทยานแห่งชาติทับลาน มีจำนวนทั้งสิ้น 552 คดี เนื้อที่ประมาณ 12,527 ไร่ คณะอนุกรรมการนโยบายฯ ได้เน้นย้ำว่า ไม่มีการละเว้นกับผู้กระทำความผิด หรือนายทุนที่เข้าไปครอบครองที่ดินรัฐ รวมถึงผู้ประกอบการรีสอร์ตที่อยู่ในเขตอุทยาน
การดำเนินคดีกับผู้กระทำผิดจะเป็นไปตามกระบวนการยุติธรรม การดำเนินนโยบายการแก้ไขปัญหาที่ดินทับซ้อนตามนโยบายรัฐบาลจะไม่มีผลต่อรูปคดีความต่าง ๆ ที่อยู่ในระหว่างกระบวนการยุติธรรม หรือการพิจารณาของศาลแต่อย่างใด โดยขอให้นำเสนอต่อคณะอนุกรรมการกลั่นกรองกฎหมายการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินพิจารณาให้ความเห็นประกอบ เพื่อให้เกิดความรอบคอบต่อไป
ระหว่างปี 2554-2561 ผู้ตรวจการแผ่นดินได้รับเรื่องร้องเรียนจากราษฎรในพื้นที่ และได้พิจารณาสอบสวนหาข้อเท็จจริง โดยมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564 ได้รับทราบวินิจฉัย และข้อเสนอแนะของผู้ตรวจการแผ่นดิน (กรณีปัญหาการถือครองที่ดินของราษฎรบริเวณพื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลาน) ให้ดำเนินการปรับปรุงแนวเขตอุทยานแห่งชาติทับลาน เพื่อแก้ไขปัญหาการทับซ้อนของพื้นที่ให้แล้วเสร็จก่อน โดยใช้แนวเขตที่ได้มีการสำรวจรังวัดร่วมกันของทุกภาคส่วนซึ่งได้ดำเนินการเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยแล้ว เมื่อปี 2543 และตรงกับสภาพความเป็นจริงของพื้นที่
นโยบายรัฐบาลปัจจุบัน การบริหารจัดที่ดินและทรัพยากรดินตามแนวทาง คทช. กำหนดให้กระจายการถือครองที่ดินให้กับผู้ยากไร้หรือเกษตรกรที่ไม่มีที่ดินทำกินเป็นของตนเองอย่างถูกต้องตามกฎหมาย โดยไม่ให้กรรมสิทธิ์ ไม่มีการออกเอกสารสิทธิในที่ดินรัฐ ไม่มีการเอื้อประโยชน์ต่อนายทุนที่บุกรุกหรือซื้อขายที่ดินรัฐ รวมทั้ง บริหารจัดการที่ดินรัฐตามศักยภาพการใช้ประโยชน์ของที่ดินเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประชาชน เป็นไปอย่างถูกต้องและเป็นธรรม ซึ่งภายหลังจากการแก้ไขปัญหาการทับซ้อนของที่ดินแนวเขตอุทยานแห่งชาติทับลาน จะมีประชาชนที่ได้รับประโยชน์มากกว่า 20,000 ครัวเรือน
ที่ประชุมคณะอนุกรรมการนโยบาย แนวทาง และมาตรการการบริหารจัดการที่ดิน และทรัพยากรดินได้พิจารณาการแก้ไขปัญหาที่ดินทับซ้อน แนวเขตอุทยานแห่งชาติทับลาน ตามแนวทางการแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดขึ้นกับประชาชน จากการปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐ ตามที่คณะรัฐมนตรีได้ให้ความเห็นชอบเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2565 ร่วมกับมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564 ตามความเห็นของผู้ตรวจการแผ่นดิน สรุปมติดังนี้
1. เห็นชอบแนวทางการใช้เส้นปรับปรุงการสำรวจแนวเขต ปี 2543 ในการปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ มาตราส่วน 1 : 4000 (One Map) พื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลาน จังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดปราจีนบุรี
2. เห็นชอบการดำเนินคดีกับผู้กระทำผิดให้เป็นไปตามกระบวนการยุติธรรม โดยไม่เกี่ยวข้องหรือมีผลต่อรูปคดีความต่าง ๆ ที่อยู่ในกระบวนการยุติธรรมและการพิจารณาของศาลแต่อย่างใด และกำหนดแนวทางการคุ้มครองการดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ที่ได้ดำเนินการจับกุมดำเนินคดีตามกฎหมาย
3. เห็นชอบการดำเนินงานในพื้นที่ ที่กันออกจากเขตอุทยานแห่งชาติ ให้ส่งมอบพื้นที่ให้ ส.ป.ก. ดำเนินการจัดที่ดินให้กับประชาชน ตามแนวทาง คทช. สำหรับพื้นที่ที่มีสภาพป่าที่ผนวกกลับ ประมาณ 110,000 ไร่ ให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมพิจารณาดำเนินการตามความเหมาะสมต่อไป
4. หลังจากที่คณะรัฐมนตรีได้ให้ความเห็นชอบ ขอให้กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และ ส.ป.ก. ดำเนินการยืนยันหลักหมุดแนวเขต พ.ศ. 2543 ให้แล้วเสร็จภายใน 3 เดือน และดำเนินการตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องต่อไป
ทั้งนี้ ในการดำเนินงานต่อไป จะต้องนำเรื่องเสนอคณะอนุกรรมการกลั่นกรองกฎหมายการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินพิจารณา ก่อนเสนอ คทช. และคณะรัฐมนตรีต่อไป
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ครม.เคาะแล้ว One Map ประเดิม 11 จังหวัด แก้ปัญหาพื้นที่ทับซ้อน จังหวัดไหนเช็คเลย
- บอกดิน 3 มีที่ดิน แต่ไม่มีเอกสารสิทธิ รัฐช่วยได้ แค่ใช้มือถือเครื่องเดียว!
- สคทช. ติดตามงานจัดที่ดินทํากินชุมชน 3 ป่าสงวนแห่งชาติ สุพรรณบุรี
