หมอแนะผู้ปกครอง หากเด็กตรวจ ATK ขึ้น 2 ขีด ควรทำอย่างไร ต้องนอนโรงพยาบาลหรือไม่ หายแล้วยังต้องรับวัคซีนโควิดหรือไม่ แนะควรป้องกันอย่าให้ติดเชื้อ
วันนี้ (10 เม.ย.) นพ.จิรรุจน์ ชมเชย กุมารแพทย์เชี่ยวชาญโรคระบบหายใจ กลุ่มงานกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Jiraruj Praise ให้ความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติตัวสำหรับเด็ก ๆ ที่ตรวจพบการติดเชื้อไวรัสโควิด โดยระบุว่า
ATK 2 ขีดแล้วอย่างไรต่อไป สำหรับเด็ก ๆ
ตอนนี้พูดเรื่องป้องกัน ดูเหมือนจะสายไปแล้วครับ และคาดว่า ประชาชนก็น่าจะรู้อยู่แล้วล่ะครับ แต่แม้พยายามแค่ไหน มันก็ ติดเชื้อได้ ดังนั้น มาพูดกันดีกว่าครับว่า ถ้าติดเชื้อ ATK 2 ขีดแล้วจะทำอย่างไรต่อ
ผมจะขอเน้นเรื่องของเด็ก นะครับ อ้างอิงแนวทางจากราชวิทยาลัยกุมารฯ ก่อน ATK2 ขีด ศึกษาก่อนเลยครับ
1. สิทธิ์การรักษาของเราอยู่ที่ไหน รพ.อะไร รพ.สต. หรือ อนามัยอะไร ในต่างจังหวัด ถ้ากรุงเทพก็จะลำบากหน่อยครับ แต่ละพื้นที่แต่ะจังหวัด ก็มีแนวทางการให้บริการแตกต่างกัน (นี่คือเรื่องปกติแบบไทยๆ) เกิด 2 ขีดขึ้นมาจะได้ไปถูก
2. ยาสามัญที่จำเป็นเมื่อป่วย เช่น ยาลดไข้พาราเซตามอล ยาบรรเทาอาการไอ ละลายเสมหะ น้ำเกลือแร่ ยาแก้อาเจียน เหล่านี้ ซื้อติดบ้านไว้ได้เลย หากป่วยจะได้ไม่ต้องวิ่งหายาครับ
3. เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว มีได้ก็ดี ราคาไม่สูงมาก ร้านขายยาก็มีขายครับ กดเอาตาม online ต้องระวังไม่ได้มาตรฐาน ไม่ผ่านอย.เครื่องมือแพทย์
ATK 2 ขีดแล้ว อันนี้พูดแบบประชาชนทั่วไป ไม่อิงนิยามระบาดอะไรเลยนะครับ เพื่อให้ประชาชนเข้าใจ 2 ขีด คือ เชื่อได้ว่า น่าจะติดเชื้อแน่ ๆ หลายที่ไม่มีการ confirm PCR เว้นแต่จะต้องเข้ารพ. หรือ กรณีอื่น ๆ แต่สรุปคือ ติดเชื้อแล้วล่ะ ที่นี้ก็ว่ากันด้วยเรื่องการรักษาตัว
ต้องนอนโรงพยาบาลไหม กลุ่มเสี่ยงรุนแรงเช่น ไข้สูง 39 องศาต่อเนื่องเกิน 1 วัน ซึม ชัก กินไม่ได้ อาเจียนมาก หอบเหนื่อย เหล่านี้ควรได้รับการตรวจเพื่อพิจารณาว่าเข้าเกณฑ์ต้องนอนรพ.หรือไม่ (ส่วนใหญ่ถ้ามีอาการดังกล่าวก็น่าจะนอนล่ะครับ)
กลุ่มที่มีอาการเล็กน้อย เช่น ไข้ ต่ำกว่า 39 องศาไม่ต่อเนื่อง เจ็บคอ พอกินได้ หรือไม่มีอาการ สามารถรักษาตามอาการ “อยู่ที่บ้าน” หรือเข้าระบบ Home isolation (ถ้ามีระบบ) ทานยาลดไข้ เช็ดตัว
หากมีอาการไข้ต่อเนื่อง เช่น 39 องศาต่อเนื่องเกิน 1 วัน หรือ อาการแย่ลง ซึมลง กินไม่ได้ อ่อนเพลียมาก อันนี้ควรมาตรวจเพิ่มเติมที่รพ. เพื่อประเมินว่าต้องรับการรักษาในรพ.หรือไม่ ต้องกินยาต้านไวรัสฟาวิพิราเวียไหม คำตอบคือ “ไม่จำเป็นสำหรับทุกราย”
โดยส่วนใหญ่ หากอาการเล็กน้อย หรือ ไม่มีอาการ ไม่จำเป็นต้องทานยาต้านไวรัส แต่ ในรายที่มีความเสี่ยงต่ออาการรุนแรง เช่น อายุน้อยกว่า 1 ปี และมีปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิดอาการรุนแรง ได้แก่
- โรคทางเดินหายใจเรื้อรัง รวมทั้งหอบหืดที่มีอาการปานกลางหรือรุนแรง
- อ้วน
- โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง
- โรคไตวายเรื้อรัง
- โรคมะเร็งและภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ
- โรคเบาหวาน
- กลุ่มโรคพันธุกรรม รวมทั้งกลุ่มอาการดาวน์ เด็กที่มีภาวะบกพร่องทางระบบประสาทอย่างรุนแรง
เด็กที่มีพัฒนาการช้าเหล่านี้ แพทย์จะพิจารณาให้ยาต้านไวรัส นั่นแปลว่า ต้องไปรับการรักษาที่รพ. หรือ สถานบริการก่อน เพื่อตรวจ และเข้าถึงยาต้านไวรัส
ส่วนใหญ่อาการของโรคเป็นอย่างไร ในรายที่มีการรุนแรงขึ้น ก็จำเป็นต้องได้รับยาต้านไวรัสฟาวิพิราเวีย เช่นกัน ส่วนใหญ่อาการของโรคเป็นอย่างไร ในเด็กที่อาการไม่รุนแรง ไม่มีปอดอักเสบ อาการไข้ ดูอ่อนเพลีย หนัก ๆ อยู่ 2-3 วันแรก ถ้ากินได้ ประคองตัวไปได้ หลังจากนั้น ไข้จะลดลง เหลืออาการเจ็บคอ เสียงแหบ ได้นานถึง 7 วัน
กักตัวอยู่บ้านกี่วันจึงจะปลอดภัย อย่างน้อย 10 วัน นับตั้งแต่วันที่ ATK 2 ขีด นั่นแหละครับ โอกาสแพร่กระจายเชื้อก็ลดลงไปมาก แต่ยังแนะนำให้ สวมหน้ากากขณะออกไปนอกบ้าน
แต่ผมแนะนำที่อย่างน้อย 14 วัน อันนี้เชื้อน่าจะน้อยมาก ๆ (ในกรณีที่ผู้ป่วยนั้นภูมิคุ้มกันปกตินะครับ) และโอกาสแพร่เชื้อน่าจะน้อยมาก ๆ เช่นกัน
ต้องตรวจ ATK ซ้ำไหม ไม่มีคำแนะนำชัดเจนเรื่องนี้ แต่โดยทั่วไป หลัง 7 วัน ATK มักให้ผลเป็นลบ (ขีดเดียว) มีผู้เชี่ยวชาญหลายท่านบอกว่า ถ้า ATK ขีดเดียว ก็น่าจะเชื้อว่า โอกาสแพร่เชื้อต่อน้อยมาก
อันนี้ก็แล้วแต่ครับ แต่โดยทั่วไป ถ้ากักตัวรักษา ครบ 14 วัน (ในผู้ป่วยภูมิคุ้มกันปกติ) ไม่ต้องตรวจอะไรซ้ำแล้วครับ
MISC จะมาไหมจะดูอย่างไร MISC หรือ การอักเสบในหลาย ๆ ระบบของร่างกาย ตามหลังการติดเชื้อโควิด19 พบได้มากขึ้น แม้จะไม่บ่อย แต่ก็พึงเฝ้าระวัง โดยเฉพาะหลังติดเชื้อ ช่วง 2-6 สัปดาห์ หลังจากนั้นโอกาสพบจะลดลงอาการหลัก ๆ ก็ไข้สูง อ่อนเพลีย ผื่นตามตัว มือเท้าแดง หากสงสัยควรพบไปพบแพทย์ เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษา
ยังต้องรับวัคซีนป้องกันโควิดไหม อายุ 5 ปีขึ้นไป ยังต้องรับให้ครบ โดยห่างจากการติดเชื้อไปนาน 3 เดือน (นับตั้งแต่วันที่ ATK 2 ขีด)
ทั้งหมดคือ “คำแนะนำเบื้องต้น” เมื่อ ATK 2 ขีด หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับคุณพ่อคุณแม่ ในสถานการณ์ ที่เด็กป่วยจำนวนมากขณะนี้
แต่ที่สำคัญมาก ๆ คือ เด็กอายุน้อยมาก ๆ ยังบอกเราไม่ได้ ยิ่งต้องตามดูอย่างใกล้ชิด ถ้าอาการเปลี่ยนแปลง ดูแย่ลง ซึมลง กินไม่ได้ ควรได้รับการตรวจเพิ่มเติม และได้รับยาต้านไวรัสตามข้อบ่งชี้ครับ ป้องกัน อย่าให้ติดเชื้อ ไว้ก่อนดีที่สุดครับ
*** ข้อมูลดังกล่าวอาจเปลี่ยนแปลงได้ในอนาคต หากมีข้อมูลใหม่ ขอให้ทุกท่านปลอดภัยครับ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘บิ๊กตู่’ รับโควิดในไทยยังไม่จบง่าย ๆ ห่วงเด็กเล็ก แนะเร่งฉีดวัคซีนป้องกันด่วน!
- อัพเดทล่าสุด!!แนวทางฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้น เด็ก-ผู้ใหญ่-ผู้สูงอายุ-คนเคยติดโควิด เช็คที่นี่
- ตรวจ ATK ขึ้น 2 ขีด อยู่ต่างจังหวัด รวมไว้ทุกสิทธิ ติดต่อที่ไหน เช็คเลย
