ประธานราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ฯ รวมทุกประเด็นฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 กระตุ้นภูมิคุ้มกัน ฉีดครบ 2 เข็มชนิดไหน ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร มากกว่า 3 เข็มจำเป็นหรือไม่ สรุปครบที่นี่
พล.อ.ท.นพ.อนุตตร จิตตินันทน์ ประธานราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย โพสต์เพจเฟซบุ๊ก Anutra Chittinandana สรุปทุกประเด็นฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 ทั้งวัคซีนเชื้อตาย ไวรัลเวกเตอร์และวัคซีนชนิด mRNA ชนิดไหนควรฉีดเมื่อไร รวมถึงการตรวจภูมิคุ้มกัน จำเป็นหรือไม่ โดยระบุว่า
ไม่ได้เขียนเรื่องวัคซีนมานาน กลัวดราม่า 555
วันนี้ขอสรุปความเห็นส่วนตัวที่นำมาจากข้อมูลล่าสุด เรื่องการใช้วัคซีนเข็มที่ 3 ซึ่งมีการใช้กระตุ้นภูมิคุ้มกันแล้วในหลายประเทศ รวมทั้งประเทศไทยมีการกระตุ้นให้แก่บุคลากรทางการแพทย์ด่านหน้า และประชาชนทั่วไปที่ได้รับวัคซีนเชื้อตาย และกำลังมีแผนในกลุ่มอื่น ๆ เพิ่มเติม มาให้อ่านกันตามนี้ครับ
1. ควรเร่งรัดการฉีดวัคซีนให้ประชาชนทั่วไปได้รับวัคซีนครบ 2 เข็ม ครอบคลุมประชากรทุกกลุ่มเป้าหมายโดยเร็วเป็นจุดมุ่งหมายแรก การพิจารณาให้วัคซีนเข็มกระตุ้น จึงควรเป็นไปตามความเหมาะสม ของปริมาณวัคซีนที่มีอยู่ โดยถือเป็นจุดมุ่งหมายอันดับรองจากการมุ่งเน้นให้ประชาชนทั่วไปได้รับวัคซีนครบ 2 เข็ม
2. ผู้ที่ได้รับวัคซีนชนิดเชื้อตายครบ ได้แก่ วัคซีนของบริษัทซิโนแวค 2 เข็ม หรือวัคซีนของบริษัทซิโนฟาร์ม 2 เข็ม มีหลักฐานแสดงว่าภูมิคุ้มกันต่อไวรัสสายพันธุ์เดลตาลดลงมาก จนอาจไม่สามารถป้องกันสายพันธุ์เดลตาได้หลัง 3 เดือน
จึงควรพิจารณาให้ได้รับการกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ด้วยวัคซีนชนิดไวรัสเวคเตอร์ ได้แก่ วัคซีนของบริษัทแอสตร้าเซนเก้า หรือวัคซีนชนิดสารพันธุกรรม เอ็มอาร์เอนเอ (mRNA) ได้แก่ วัคซีนของบริษัทไฟเซอร์ หรือวัคซีนของบริษัทโมเดอร์นา ซึ่งพบว่าสามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันต่อไวรัสสายพันธุ์เดลตาได้ดี โดยพิจารณาให้วัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3 หลังจากได้รับเข็มที่ 2 มานานเกินกว่า 3 เดือน
3. ผู้ที่ได้รับวัคซีนชนิดไวรัลเวกเตอร์หรือวัคซีนชนิด mRNA ครบ ได้แก่ วัคซีนของบริษัทแอสตาเซเนกา 2 เข็ม หรือวัคซีนของบริษัทไฟเซอร์ 2 เข็ม หรือวัคซีนของบริษัทโมเดอร์นา 2 เข็ม มีหลักฐานแสดงว่าภูมิคุ้มกันต่อไวรัสสายพันธุ์เดลตาลดลงหลัง 6 เดือน
จึงควรพิจารณาเป็นทางเลือกให้ได้รับการกระตุ้นภูมิคุ้มกันด้วยวัคซีนชนิด mRNA ได้แก่ วัคซีนของบริษัทไฟเซอร์หรือโมเดอร์นา กับกลุ่มบุคคลที่มีโรคประจำตัว ได้แก่ โรคทางเดินหายใจเรื้อรัง โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคไตเรื้อรัง โรคหลอดเลือดสมอง โรคอ้วน โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ซี่งมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคโควิด-19 ที่รุนแรง เกิดภาวะแทรกซ้อนและเสียชีวิตได้สูง
โดยพิจารณาให้วัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3 หลังจากได้รับเข็มที่ 2 มานานเกินกว่า 6 เดือน เมื่อมีปริมาณวัคซีนชนิด mRNA เพียงพอ หรือเมื่อมีวัคซีน mRNA ทางเลือก
4. ผู้ที่ได้รับวัคซีนสูตรไขว้ ได้แก่ วัคซีนชนิดเชื้อตาย และวัคซีนชนิดไวรัสเวคเตอร์ ยังไม่มีข้อมูลการติดตามภูมิคุ้มกันต่อไวรัสสายพันธุ์เดลตาในระยะยาว จึงควรรอผลการวิจัยระดับภูมิคุ้มกันของวัคซีนสูตรดังกล่าวต่อไวรัสสายพันธุ์เดลตาในระยะยาว ก่อนการพิจารณาให้วัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3
5. ความปลอดภัยของการรับวัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3 เนื่องจากข้อมูลการใช้วัคซีนกระตุ้นภูมิคุ้มกันเข็มที่ 3 ในปัจจุบันมีการศึกษาในประชากรจำนวนไม่มาก และเป็นการศึกษาระยะสั้น
รายงานความปลอดภัยเบื้องต้น ไม่พบความแตกต่างระหว่างอาการไม่พึงประสงค์ จากการรับวัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3 กับอาการไม่พึงประสงค์จากการรับวัคซีนเข็มที่ 2 คำแนะนำในการใช้วัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3 จึงพิจารณาจากข้อมูลผลดีผลเสียเบื้องต้นเท่านั้น
การยอมรับวัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3 จึงเป็นสิทธิของผู้รับวัคซีน โดยพิจารณาถึงผลดีของการกระตุ้นภูมิคุ้มกัน เพื่อป้องกันไวรัสสายพันธุ์เดลตา กับอาการไม่พึงประสงค์ที่เพิ่มขึ้นจากการรับวัคซีนต่างชนิด
6. ในปัจจุบันยังไม่แนะนำให้รับวัคซีนโควิด-19 มากกว่า 3 เข็ม เนื่องจากยังไม่มีข้อมูลการกระตุ้นภูมิคุ้มกันของการรับวัคซีนมากกว่า 3 เข็ม ซึ่งอาจไม่มีประโยชน์เพิ่มขึ้น รวมทั้งอาจเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากวัคซีนเพิ่มขึ้นโดยไม่จำเป็น
7. ไม่แนะนำให้ตรวจหาระดับภูมิคุ้มกันต่อเชื้อก่อโรคโควิด 19 (SARS-CoV-2) เพื่อประเมินประสิทธิผลในการป้องกันโควิด 19 ของวัคซีนที่ได้รับ หรือใช้ในการพิจารณารับวัคซีนโควิด 19 กระตุ้นเข็มที่ 3 เนื่องจากยังไม่มีข้อตกลงที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่า ระดับของภูมิคุ้มกันที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลของวัคซีน ควรจะใช้การตรวจแบบใด ตรวจเมื่อใดหลังรับวัคซีนครบ และต้องมีระดับเท่าใดจึงจะช่วยทำนายประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการป้องกันเชื้อสายพันธุ์เดลตา
รวมทั้งการตรวจดังกล่าว ไม่สามารถประเมินการป้องกันโรคโดยเซลล์ (cellular immunity) ของวัคซีน และอาจสร้างความเข้าใจผิดในการป้องกันตัวจากการติดเชื้ออีกด้วย จึงควรทำในการวิจัยเท่านั้น
8. ควรให้การสนับสนุนการวิจัยและผลิตวัคซีนภายในประเทศอย่างเต็มที่ เพื่อเร่งกระบวนการให้มีการผลิตใช้ในประเทศโดยเร็ว ซึ่งจะช่วยให้ประชาชนได้รับโอกาสและทางเลือกในการเข้าถึงวัคซีนโควิด-19 เพิ่มขึ้น
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- อย่าประมาท!! ประธานราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ฯ เตือนยอดผู้ป่วยโควิดรายวัน ไม่ใช่ตัวเลขจริง
- 5 องค์กรแพทย์ ประกาศชัด ผู้ป่วยโควิด รักษาครบ 14-21 วัน ถือว่าไม่แพร่เชื้อ ไม่ต้องตรวจซ้ำ
- ‘หมออนุตตร’ สรุปให้ ฉีดวัคซีน mRNA ในเด็ก กับความเสี่ยงกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
