ทำความรู้จัก Alprazolam หรือ ยาเสียตัว หลังพบคนบนเรือ “แตงโม” ใช้ยานี้ ระบุยานี้มีผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง จึงมีผู้ที่นำมาใช้ประโยชน์ในทางที่ผิด
จากกรณี “ผู้ตรวจการแผ่นดิน” เปิดเผยว่า พบ Alprazolam หรือ “ยาเสียตัว” ในพยานบุคคลบนเรือ 1 ราย โดยยังไม่ได้รับคำชี้แจงจาก ตำรวจปมไม่ตรวจสารเสพติด 2 ผู้ต้องสงสัยบนเรือ “คดีแตงโม” ขณะที่พบสารเสพติดของพยานบุคคลจำนวน 1 ราย เป็นสารกลุ่มเบนโซไดอาซิปินส์ ชนิด Alprazolam ซึ่งเป็นยากล่อมประสาทชนิดหนึ่งนั้น
Alprazolam หรือ ยาเสียตัว
ล่าสุดเพจ “Drama-addict” เพจดังซึ่งมีผู้ติดตามมากกว่า 3 ล้านคน โพสต์ข้อความเกี่ยวกับยา Alprazolam หรือ “ยาเสียตัว” ระบุว่า ยาอัลปราโซแลม (alprazolam) เป็นยากลุ่ม benzodiazepine ที่ออกฤทธิ์สั้นหรือนานปานกลาง เช่นเดียวกับ lorazepam มีชื่อทางการค้า เช่น zolam® , xanax® เป็นต้น ใช้สำหรับรักษาอาการวิตกกังวล สงบระงับ และช่วยให้นอนหลับ มีการดูดซึมยา ( t max) ภายใน 1-2 ชั่วโมง จับกับโปรตีนในพลาสมาได้ 67-72 % และมีค่าครึ่งชีวิต 11.1-19 ชั่วโมง
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาอื่นๆ ที่พบ เช่น คลายกล้ามเนื้อลาย (muscle relaxants) ต้านอาการชัก (antiepileptics) ทำให้สูญเสียความทรงจำชั่วขณะ (anterograde amnesia) ความสามารถในการเรียนรู้ และความจำลดลง สมรรถภาพในการทำงานที่ต้องใช้ความชำนาญ หรือการตัดสินใจฉับพลันเสื่อมลง
เนื่องจากยานี้มีผลต่อระบบประสาทส่วนกลางจึงมีผู้ที่นำยานี้มาใช้ประโยชน์ในทางที่ผิด เช่นที่ปรากฏตามสื่อต่าง ๆ เป็นต้น
ขนาดและวิธีใช้ : ผู้ใหญ่รับประทานครั้งละ1/2 – 1 เม็ด วันละ 3 ครั้ง หรือตามแพทย์สั่ง ผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยหนัก ควรลดขนาดยาลง
การติดยา การใช้ยากลุ่ม benzodiazepines ในขนาดสูงติดต่อกันเป็นเวลานาน จะทำให้เกิดการ ติดยาทั้งทางร่างกายและจิตใจ ซึ่งถ้าหยุดยาทันทีจะเกิดอาการขาดยาหรือถอนยา เช่น คลื่นไส้ นอนไม่หลับ มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว ซึมเศร้า เป็นโรคจิต หรืออาจถึงกับชักได้
คำเตือนหรือข้อควรระวัง :
- อาจทำให้ง่วงซึมไม่ควรขับขี่ยานพาหนะ หรือทำงานที่เกี่ยวกับเครื่องจักรกล หรือ ในที่สูง
- ห้ามดื่มสุรา หรือสิ่งที่มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่
- อาจเกิดผลตรงข้ามกับฤทธิ์ของยาที่ให้ (paradoxical reaction)
- อาจทำให้เกิดความผิดปกติของเม็ดเลือด ตับ หรือไตได้
- สตรีมีครรภ์ สตรีระยะให้นมบุตร โรคต้อหิน โรคไมแอส ตีเนียแกรวีส (myasthenia gravis) โรคพอร์ไฟเรีย (porphyria) หรือโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจ ควรใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ
- ไม่ควรใช้ยานี้ติดต่อกันเป็นเวลานาน นอกจากแพทย์สั่ง
- หากใช้ร่วมกับยาอื่น เช่นยากดหรือกระตุ้นประสาท ยาคุมกำเนิด ยาต้านฮิสตามีน รวมทั้ง cimetidine ควรปรึกษาแพทย์
- หากมีอาการนอนไม่หลับ ประสาทหลอน พฤติกรรมผิดปกติ กล้ามเนื้อเปลี้ย หรือมีไข้ ควรหยุดใช้ยาทันทีและรีบปรึกษาแพทย์
การกำกับดูแลตามกฎหมาย :
เดิมยานี้จัดเป็นวัตถุออกฤทธิ์ในประเภทที่4 ตาม พ.ร.บ.วัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท พ.ศ.2518 แต่ จากการที่กระทรวงสาธารณสุขได้ออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง เปลี่ยนแปลงประเภทวัตถุออกฤทธิ์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2555 ซึ่งยกระดับการควบคุมอัลปราโซแลม (alprazolam) จากวัตถุออกฤทธิ์ในประเภท 4 ให้เป็นวัตถุออกฤทธิ์ในประเภท 2
สำหรับปัจจุบัน (alprazolam) ควบคุมเป็นวัตถุออกฤทธิ์ในประเภท 2 ตามพ.ร.บ.วัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท พ.ศ. 2559
ขอบคุณเพจ Drama-addict และเพจ ยารักษาใจ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘ปอ ตนุภัทร’ รับ ใช้ยาเสียสาวเอง โต้หลักฐาน ‘อัจฉริยะ’ ไม่รู้จักนายตี๋
- ‘แม่แตงโม’ รำคาญ ‘อัจฉริยะ’ ขุดไปเรื่อย หลักฐานไม่ชัดเจน เชื่อมีคนอยู่เบื้องหลัง
- ‘ทนายตั้ม’ จี้คนบนเรือตอบคำถามปมพบยา ‘เสียสาว’ ถามคุณหวังผลจะทำอะไร?
