วัดโพธิ์ประทับช้าง เป็นโบราณสถานเก่าแก่มาก เป็นวัดเก่าแก่มีมีอายุมากกว่า 300 ปี โดยมีหลักฐานเอกสารทางประวัติศาสตร์ชัดเจน สร้างในสมัยพระเจ้าเสือ ซึ่งโปรดฯ ให้สร้างวัดในบริเวณที่เป็นสถานที่ประสูติ และได้แรงบันดาลใจลักษณะทางสถาปัตยกรรมรูปแบบที่นิยมสร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย
วัดโพธิ์ประทับช้าง เป็นโบราณสถานขนาดใหญ่ที่ยังใช้อยู่จนปัจจุบัน แม้จะมีอายุกว่า 300 ปีแล้ว แต่ความสำคัญของวัดแห่งนี้ไม่ได้มีแต่เพียงด้านประวัติศาสตร์ แต่ยังมีความงดงามของสถาปัตยกรรมสมัยพระเจ้าเสือ พระมหากษัตริย์ลำดับที่ 29 ในสมัยอยุธยา และพระมหากษัตริย์องค์ที่ 2 แห่งราชวงศ์บ้านพลูหลวง ทรงครองราชย์ในช่วงปี 2246-2251
วัดโพธิ์ประทับช้าง สร้างในสมัยของสมเด็จะพระเจ้าเสือ (สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 ) ช่วงประมาณ ปี 2242 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ปี 2244 ตามประวัติแล้ว พระเจ้าเสือทรงโปรดให้สร้าง เป็นอนุสรณ์ระลึกสถานที่พระองค์ประสูติ ณ สถานที่แห่งนี้ จังหวัดพิจิตร ปัจจุบันวัดโพธิ์ประทับช้าง ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน ตามประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 52 ตอนที่75 วันที่ 8 มีนาคม 2478 และกรมศิลปากรกำหนดเขตที่ดินโบราณสถานไว้ทั้งสิ้น 69 ไร่ 1งาน 16 ตาราวา
ภายในมีปูชนียวัตถุ สำคัญคือ อุโบสถ โครงสร้างก่ออิฐถือปูน มีกำแพงล้อมรอบ 2 ชั้น เป็นศิลปะแบบอยุธยาตอนปลาย สร้างประมาณ ปี 2242-2244 ตัอุโบสถมีหน้าต่างถี่ มีลายซุ้มประตู และหน้าต่าง คล้ายๆกับที่วัดกุฎีดาว นับเป็นวัดสำคัญในการศึกษาศิลปะสมัยอยุธยาตอนปลาย ซุ้มประตูวัด มีขนาดสูงใหญ่ รูปทรงแบบซุ้มประตูวัดราชบูรณะ และวัดอื่นๆ ในกรุงศรีอยุธยา ด้านหน้าอุโบสถ จะมีเฉลียงยืนออกมา แสดงให้เห็นว่าเป็นวัดหลวง ด้วยการสร้าง “มุขเด็จ” ไว้สำหรับ พระมหากษัตริย์ยามเมื่อเสด็จประพาสมายังที่วัดแห่งนี้ก็จะออกมาประพบประชาชนบริเวณ “มุขเด็จ” นี้เองครับ
ภายในอุโบสถวัดโพธิ์ประทับช้าง ยังมี คือ พระพุทธรูป เรียกันว่า หลวงพ่อโต หน้าตักกว้าง 4 ศอก กว้าง 5 ศอก เป็นพระพุทธรูปปูนปั้น สมัยกรุงศรีอยุธยา มีอายุได้ 300 ปีเศษ เป็นพระประธานประจำอุโบสถวัดโพธิ์ประทับช้าง ประดิษฐานในอุโบสถ นอกกำแพงแก้วด้านทิศใต้ มีเจดีย์รายอีก 1 องค์ สันนิษฐานกันว่าเป็นตำหนักพระเจ้าเสือ
ที่ฐานปรางค์และเจดีย์ย่อมุมของวัดโพธิ์ประทับช้างมีเจาะช่องเป็นซุ้มโค้งเพื่อบรรจุพระพิมพ์ขนาดใหญ่หรือตามประทีป ลักษณะนี้พบได้ที่วังนารายณ์ราชนิเวศน์ จังหวัดลพบุรี ” นักโบราณคดีกล่าวถึงแรงบันดาลใจสถาปัตยกรรมพระนารายณ์เป็นต้นแบบสร้างวัดในถิ่นประสูติพระเจ้าเสือ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ศุกร์(สุข) ละวัด : วัดไชยวัฒนาราม วัดเก่าแก่สมัยอยุธยา
- ศุกร์ (สุข) ละวัด ที่ ‘วัดราชบูรณะ’ วัดเก่าแก่ของพิษณุโลก
- ศุกร์ (สุข) ละวัด ‘วัดศรีมุงเมือง’ วัดศิลปะไทลื้อผสมกับพม่า
