ขยะอาหาร จัดการซะ

วีระพันธ์ โตมีบุญ ●อดีตบรรณาธิการข่าวหนังสือพิมพ์ บรรณาธิการข่าวเว็บไซต์ และคอลัมนิสต์หนังสือพิมพ์เดลินิวส์

อดีตบรรณาธิการข่าวหนังสือพิมพ์ บรรณาธิการข่าวเว็บไซต์ และคอลัมนิสต์ หนังสือพิมพ์เดลินิวส์

18 เมษายน 2567

ขยะอาหาร จัดการซะ

อย่าว่าจุกจิก จุ้นจ้าน ช่วยก้มมองจานหรือนึกถึงมื้อที่แล้วของคุณ ทำให้เกิดขยะเศษอาหารมากน้อยแค่ไหน

องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) บอกพี่น้องไทยแต่ละคนทิ้งหรือผลิตขยะอาหารปีละ 33 กก. ตรงกับรายงานกรมควบคุมมลพิษ คิดรวมปริมาณขยะเศษอาหารได้ปีละ12 ล้านตัน ไม่ต้องหันไปโทษใคร สถิติบอกมาจากครัวเรือน 77% ธุรกิจบริการร้านอาหาร 18% และกลุ่มจัดจำหน่ายอาหาร 5%

เมืองไทยมีค่ากำจัดเศษอาหารราวปีละ20,000 ล้านบาท เฉพาะกทม.7,000 ล้าน อีก13,000 ล้าน องค์กรปกครองท้องถิ่นทั่วประเทศหารกัน

เท่าที่ตามข่าวมาหลายปี การกำจัดขยะ ยังเป็นวิธีพื้น ๆ เทกอง ฝังกลบ พวกระบบหรูๆ เตาเผาความร้อนสูง เอาพลังงานผลิตไฟฟ้า มักเฉาตั้งแต่เริ่ม หาที่ตั้งไม่ได้ เพราะไม่มีใครอยากให้ถิ่นที่อยู่เป็นที่รวมขยะ ที่ทำเสร็จแล้ว ก็ไม่มีเงินค่าเชื้อเพลิง!

คุ้ยข้อมูลไปก็พบว่า บางชุมชนบนเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี และเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี กำจัดขยะอินทรีย์ หรือเศษอาหารด้วย แมลงวันลาย (Black soldier fly=BSF) เลี้ยงให้ออกไข่เป็นหนอนกินขยะได้มากกว่าไส้เดือน

พอเป็นตัวหนอนแก่และดักแด้ ก็ใช้เป็นอาหารสัตว์พวกไก่ กบ จะเอามาป่นผสมอาหารสัตว์เลี้ยงสุนัขและแมวก็ได้ มีงานวิจัยหลายฉบับรับรอง ล่าสุดมีการวิจัยพัฒนาสูตรเป็นโปรตีนสำหรับมนุษย์กันแล้ว และไม่ต้องกลัวแมลงวัน เพราะออกนอกที่เลี้ยงจะโดนนกจิกกิน

ความรู้จากข่าวสารงานวิจัยนี้ ตฤณ รุจิรวณิช ผู้ก่อตั้งวิสาหกิจเพื่อสังคม BetterFly (https://www.facebook.com/BetterFlyBSF)เอามาต่อยอด ชวนชาวชุมชนบนเกาะสีชังและเกาะสมุย จัดการขยะในบ้านเรือน ชุมชนของตนเองด้วยหนอนแมลงนี่แหละ

ทำมา 3 ปี นอกจากจัดการขยะได้ ยังเกิดผลพลอยได้ เป็นปุ๋ยอินทรีย์จากมูลหนอน บำรุงพืชงอกงามดี

ตฤณเคยชวนชาวบ้านแก้ปัญหาพืชผลขายไม่ได้ช่วงล็อกดาวน์ หนีโรคระบาด โควิด19ปี 2563 ตั้งกลุ่มกินช่วยเกษตรกร พอเอาตัวรอดไปได้ และเกิดแนวคิดจัดการขยะอินทรีย์ขึ้นตอนนั้น

เป็นที่ประจักษ์แล้วว่าขยะเศษอาหาร ซึ่งเป็นส่วนมากสุดของขยะทั้งปวงจัดการไม่ยาก ทำได้ตั้งแต่ระดับครัวเรือน จนถึงชุมชน

มองอาหารในจานแล้วช่วยจัดการลดขยะกันเถอะ