ค่าฝุ่นละอองเกินมาตรฐานหลายๆที่ของกรุงเทพ เรียกว่าเป็นฝุ่นละอองขนาดจิ๋วไม่เกิน PM 2.5 (particutar matter) หรือไม่เกิน 2.5 ไมครอน เล็กกว่าเส้นผมของคนเราเสียอีก ซึ่งสามารถหลุดรอดเข้าไปในทางเดินหายใจ ถุงลมปอด และกระแสเลือดเราได้ง่ายๆ
ปัญหานี้ยังไม่มีท่าทีจะแก้ได้ง่ายๆ ตอนนี้คนกรุงก็เลยต้องช่วยตัวเองไปก่อน พากันไปซื้อหน้ากากป้องกันฝุ่นขนาดเล็กจิ๋ว อย่าง N 95 จากที่เคยหาซื้อง่ายแม้ร้านสะดวกซื้อ และร้านยาทั่วไป กลายเป็นของหายากเสียแล้ว จากการสำรวจตลาดของ The Bangkok Insight ตอนนี้ขนาดตลาดอย่างหนักทุกยี่ห้อ คนถามหาหนักจนทำให้ร้านต้องตั้งป้าย ” หน้ากาก N 95 หมดคะ ”
แม้แต่การซื้อทางออนไลน์ก็ติดป้ายหน้าเว็บเช่นกันว่า “สินค้าหมด” เหลือแต่หน้ากากอนามัยราคาแพง 500 บาทขึ้นไปถึงหลายพันบาท ที่ต้องสั่งซื้อจากต่างประเทศ เกิดดราม่าว่า คนใช้ คนฉวยโอกาสกักตุนกันเอง หรือ ผู้ผลิตและจัดจำหน่ายรายใหญ่กั๊ก หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องร่วมกันตรวจสอบให้คำสั่งของนายกรัฐมนตรีศักดิ์สิทธิ์เสียหน่อย
คุณลักษณะพิเศษของหน้ากาก N 95 ที่ทำให้คนกรุงต้องไปซื้อหามาใช้ เพราะรูปลักษณ์ของหน้ากากที่แนบสนิทกับแก้ม ปิดมิดชิด สามารถกันฝุ่นขนาดเล็กไม่ได้หลุดรอดเข้าจมูกเราได้ราว 95 % และราคาย่อมเยาว์ 30-50 บาท บางยี่ห้อบางรุ่นซักใช้ซ้ำได้ด้วย ระวังอย่างเดียวยางยืด หากยืดต้องทิ้งทันที
ในเพจวงการหมอๆ อย่าง One Slide ID ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเป็นความรู้กับประชาชน ถึงความแตกต่างของหน้ากากสีเขียวๆ หรือขาวๆ ที่ทั่วไป เรียกว่า surgical mask และ N95 mask โดยย้ำว่า N95 ไว้ให้คนที่ “ยังไม่เป็นโรค” ใส่เป็นหลัก เพราะการที่รูปลักษณ์แนบกับผิวหน้านั้น จะทำให้การใส่หน้ากากชนิดนี้ ทำให้หายใจลำบากมาก คนที่มีปัญหาทางเดินหายใจอยู่แล้ว อาจมีปัญหาได้
ในทางการแพทย์แล้ว ต้องดูด้วยว่าใส่แล้ว ไปประสบพอเจออะไรปนเปื้อนมามากหรือไม่ หากปนเปื้อนมาก ก็ต้องใช้แล้วทิ้ง ส่วนคนไข้ทั่วไป หลีกเลี่ยงย่านที่มีค่าฝุ่นสูง และให้ใช้ surgical mask ก็พอ
สำหรับ N95 มีหลายแบบ ที่เราเห็นหมอพยาบาลใส่กัน เป็นแบบ medical use เพราะชนิดนี้มีคุณสมบัติ กันน้ำด้วย แต่ทั่วไป เราใช้แบบป้องกันฝุ่น ควัน หรือ กลิ่นต่างๆพอ
นอกจากการสวมหน้ากากอนามัยแล้ว ยังมีอีก 4 วิธี ที่กระทรวงสาธารณสุขแนะนำประชาชนป้องกันฝุ่นละออง ได้แก่ การทำความสะอาดบ้านทุกวัน ติดตามสถานการณ์ค่าฝุ่นอย่างใกล้ชิดว่าพื้นที่ไหนสถานการณ์เป็นอย่างไร ปลูกต้นไม้ลดฝุ่น และพกยาประจำตัวตัวติดไว้ หากพออาการผิดปกติให้รีบปรึกษาแพทย์
พร้อมกันนี้กระทรวงสาธารณสุขได้ออกมาย้ำถึงสาเหตุการเกิดค่าฝุ่นละออง ที่มีขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน ในหลายๆพื้นที่ของกรุงเทพให้คนกรุงเข้าใจว่า มาจาก 4 สาเหตุ ประกอบด้วย
- ไอเสียรถยนต์
- การใช้ฟืนหุงต้มอาหาร
- เผาขยะและหญ้า
- การเผาเชื้อเพลิงในโรงงานอุตสาหกรรม
ส่วนอันตรายจาก PM 2.5 ร้ายแรงสุด กระทรวงสาธารณสุขแจกแจงว่า เป็นสาเหตุของมะเร็งปอด โรคหลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง หัวใจขาดเลือด ระคายเคืองจมูก แสบจมูก ไอ มีเสมหะ และทำให้ทารกแรกเกิดมีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ
สถานการณ์ค่าฝุ่นละอองที่ยังไม่หายไปได้ง่าย วันนี้ (14 ม.ค.) กรมควบคุมมลพิษ จึงต้องออกประกาศขอความร่วมมือประชาชน เพื่อช่วยกันลดฝุ่นละอองอย่างเข้มงวด ด้วยการปฏิบัติ ดังต่อไปนี้
- ห้ามใช้รถยนต์ควันดำอย่างเด็ดขาด
- ห้ามเผาในที่โล่งทุกประเภทอย่างเด็ดขาด
- ขอความร่วมมือในการลดการใช้รถยนต์ส่วนบุคคล
พร้อมขอให้ประชาชนเป็นหูเป็นตา หากพบรถยนต์ควันดำ ให้แจ้งสายด่วน 3 เบอร์ ดังนี้ หากเป็นรถเมล์ หรือรถบรรทุกควันดำ ให้แจ้งสายด่วนกรมการขนส่งทางบก 1584 รถเมล์ ขสมก.ควันดำ แจ้ง สวนด่วน ขสมก. 1348 และสายด่วนผู้บังคับการตำรวจจราจร 1197
หากมีข้อสงสัยในการปฏิบัติตัว ประชาชนสามารถสอบถามได้ที่ สายด่วนกรมควบคุมโรค 1422 สายด่วนกรมอนามัย 1675 สาวนด่วนกระทรวงสาธารณสุข 1669
