นายณัฐกร อุเทนสุต ผู้อำนวยการสำนักแผนภาษี ในฐานะรองโฆษกกรมสรรพสามิต เปิดเผยว่าจากกรณีชาวบ้านในตำบลเสม็ด อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี ถูกนำตัวส่งโรงพยาบาลชลบุรีหลังมีอาการแน่นหน้าอก อาเจียนจากการซื้อเหล้ายาดองที่มีส่วนผสมของสมุนไพรรากสามสิบ ผสมคางคกและเหล้าขาว มาบริโภคเป็นเหตุให้เสียชีวิตจำนวน 3 ราย
กรมสรรพสามิต ได้ตรวจสอบข้อเท็จจริง จากสำนักงานสรรพสามิตพื้นที่ชลบุรี 1 แล้ว พบว่าในสถานที่ทำเหล้ายาดองดังกล่าว พบทั้ง ถังแกลลอนเปล่าชนิดเมทิลแอลกอฮอล์และชนิดเอทิลแอลกอฮอล์ ซึ่งพนักงานสอบสวนอยู่ระหว่างการหาข้อเท็จจริง เพื่อสรุปสาเหตุการเสียชีวิต และแจ้งข้อกล่าวหาต่อผู้กระทำผิดต่อไป กรมสรรพสามิตขอแจ้งให้ทราบว่า “การทำเหล้ายาดองเพื่อขาย” ดังกล่าว เป็นการลักลอบทำโดยชาวบ้าน ภายใต้พระราชบัญญัติภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 กรมสรรพสามิตไม่มีการอนุญาตให้ทำเหล้ายาดองเพื่อขายได้
อย่างไรก็ตาม กรมสรรพสามิตควบคุมการผลิตสุราโดยออกใบอนุญาตผลิต รวมทั้งมีการควบคุมการผลิต การจำหน่ายและการตรวจสอบคุณภาพสุราที่ได้มาตรฐานสุราตามที่กรมสรรพสามิตกำหนด กรมสรรพสามิตจะมี การตรวจสอบตั้งแต่การใช้วัตถุดิบ กรรมวิธีการผลิต และตรวจสอบคุณภาพสุราก่อนนำออกจากโรงอุตสาหกรรม และตรวจสอบการใช้ฉลาก และภาชนะตามประกาศกรมสรรพสามิต เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการผลิตสุรา และการนำสุราออกจากโรงอุตสาหกรรมเพื่อตรวจวิเคราะห์ในขั้นตอนการผลิต
กรณีเหล้ายาดองตามข่าวถือเป็นกรณีตัวอย่างของการดื่มสุรา ที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการตรวจสอบคุณภาพ ภายใต้พระราชบัญญัติภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 สามารถแบ่งลักษณะความผิดได้ 2 กรณี
กรณีที่ 1: การขายเหล้ายาดองที่ทำจากสุราที่เสียภาษีแล้ว จะผิดกฎหมายของ กรมสรรพสามิต ตามมาตรา 155 (ไม่มีใบอนุญาตขาย) มาตรา 157 (เปลี่ยนแปลงภาชนะบรรจุสุรา) และมาตรา 158 (เปลี่ยนแปลงสุรา) ซึ่งมีโทษสูงสุดปรับไม่เกิน 5,000 บาท หรือ
2. กรณีที่ 2: การขายเหล้ายาดองที่ทำจากสุราที่ไม่ได้เสียภาษี จะผิดกฎหมายกรมสรรพสามิต ตามมาตรา 191 (ขายสุราที่ผลิตโดยไม่ได้รับอนุญาต) และมาตรา 192 (ซื้อหรือครอบครองสุราที่ผลิตโดยไม่ได้รับอนุญาต) ซึ่งมีโทษสูงสุดปรับไม่เกิน 50,000 บาท
รองโฆษกกรมสรรพสามิต กล่าวว่าจากสถิติจำนวนของกลางของกรมสรรพสามิต พบว่าในปีงบประมาณ 2562 กรมฯ ยึดเหล้ายาดองเป็นของกลางจำนวน 13,145.97 ลิตร คิดเป็นสัดส่วน 0.005% ของปริมาณสุราที่เสียภาษีทั้งหมด จำนวน 670 ล้านลิตร จะเห็นได้ว่า แม้เหล้ายาดองจะเป็นสัดส่วนที่ต่ำมากเมื่อเทียบกับปริมาณสุราที่เสียภาษีและได้รับการตรวจสอบคุณภาพอย่างถูกต้อง ยังพบว่า ยังคงมีผู้ต้องการผลิตและบริโภคเหล้ายาดองอยู่ โดยไม่ได้คำนึงถึงความปลอดภัยจากการดื่มสุราที่ไม่ได้รับการตรวจสอบคุณภาพ จนอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
กรมสรรพสามิต ขอเตือนว่าการบริโภคสุราที่มิได้รับอนุญาตให้ผลิตจากกรมสรรพสามิตจะส่งผลต่อสุขภาพอาจเกิดอันตรายกับชีวิตของผู้บริโภคได้ จึงขอให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการบริโภคเหล้ายาดองที่จำหน่ายตามซุ้มยาดองหรือแหล่งอื่นๆ รวมทั้งหลีกเลี่ยงการบริโภคสุราที่ไม่ได้รับอนุญาตจากกรมสรรพสามิต
“หากประชาชนท่านใดทราบเบาะแสการกระทำความผิดเกี่ยวกับการผลิตและจำหน่ายเหล้ายาดอง หรือสุราอื่นที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย รวมถึง สินค้าที่ต้องเสียภาษีสรรพสามิตสามารถแจ้งโดยตรงได้ที่กรมสรรพสามิต หรือสำนักงานสรรพสามิตพื้นที่ทุกแห่งทั่วประเทศ หรือ Call center 1713 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง หรือที่ www.excise.go.th”