ทำความรู้จัก “โลมาอิรวดี” ที่ผู้คนแถบลุ่มน้ำโขง ให้ฉายาว่า “รอยยิ้มแห่งแม่น้ำโขง” ซึ่งอาจจะไม่มีให้เห็นกันอีกต่อไปในแถบดังกล่าว หลังจากที่ พบซากของโลมาอิรวดี ที่เชื่อว่าเป็นตัวสุดท้ายแห่งแม่น้ำโขง เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา
โลมาอิรวดี มีชื่อเรียกอย่างหลากหลาย ตามสถานที่พบเจอ เช่น โลมาหัวบาตรมีครีบหลัง โลมาน้ำจืด โลมาหัวหมอน และ ปลาข่า ในภาษาลาว อยู่ในวงศ์โลมามหาสมุทร (Delphinidae) รูปร่างหน้าตาคล้ายโลมาทั่วไป ถูกจัดอยู่ในกลุ่มสิ่งมีชีวิตที่ใกล้สูญพันธุ์สำหรับโลมาอิรวดีกลุ่มอื่น ๆ พบอยู่ในบริเวณปลายน้ำโขงในกัมพูชา และในแม่น้ำ 2 แห่ง คือ แม่น้ำอิรวดีของพม่า และแม่น้ำมหาคำของอินโดนีเซีย บนเกาะบอร์เนียว
ลักษณะเด่นของโลมาอิรวดี
- หัวที่มนกลมคล้ายบาตรพระ
- ลำตัวสีเทาเข้ม แต่บางตัวอาจมีสีอ่อน
- ตามีขนาดเล็ก ปากอยู่ด้านล่าง
- ครีบข้างลำตัวแผ่กว้างเป็นรูปสามเหลี่ยม
- ครีบบนมีขนาดเล็กมาก มีรูปทรงแบนและบางคล้ายเคียว
- มีขนาดประมาณ 180-275 เซนติเมตร น้ำหนัก 3.21 กิโลกรัม
ถิ่นอาศัยกระจายอย่างกว้างขวางในมหาสมุทรแปซิฟิก มหาสมุทรอินเดีย และอ่าวไทย มักพบเข้ามาอยู่ในแหล่งน้ำกร่อย และทะเลสาบ หรือน้ำจืด เช่น บริเวณปากแม่น้ำ
โลมาอิรวดีบางกลุ่มอาจเข้ามาอาศัยอยู่ในแม่น้ำสายใหญ่ ๆ ด้วย เช่น แม่น้ำโขง ทะเลสาบเขมร โดยในปี 2459 มีรายงานว่าพบอยู่ในแม่น้ำเจ้าพระยา และเคยมีผู้จับได้ที่คลองรังสิต ในเขตปริมณฑลของกรุงเทพมหานคร
โลมาอิรวดี ถูกพบครั้งแรกที่แม่น้ำอิรวดีในประเทศเมียนมา จึงเป็นที่มาของชื่อ
แหล่งน้ำจืด 5 แห่งที่พบโลมาอิรวดี
- ทะเลสาบจิลิกา ประเทศอินเดีย
- ทะเลสาบสงขลา
- ปากแม่น้ำบางปะกง
- แม่น้ำโขง
- แม่น้ำมาฮากัม ประเทศอินโดนีเซีย
สถานที่ที่พบได้น้อยที่สุด และถือเป็นแหล่งวิกฤติที่สุด คือ ทะเลสาบสงขลาในส่วนที่เป็นน้ำจืดหรือน้ำกร่อย หรือที่เรียกว่า ทะเลน้อย
โลมาอิรวดีตัวสุดท้าย ที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำโขงทางตอนใต้ของประเทศลาว ตายเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2565 หลังจากติดอวนจับปลาของชาวประมงในพื้นที่ เท่ากับเป็นการสูญพันธุ์จากประเทศลาวอย่างเป็นทางการ
วงจรชีวิตของโลมาอิรวดี
มีพฤติกรรมพบได้บริเวณที่มีน้ำขุ่น สามารถอยู่ใต้ผิวน้ำได้นานถึง 70-150 วินาที แล้วจะโผล่ขึ้นมาหายใจสลับกัน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว ตั้งท้องนาน 9 เดือน
อาหารได้แก่ กุ้ง ปลา และหอยที่อยู่บนผิวน้ำและใต้โคลนตม สถานภาพจัดอยู่ในบัญชีประเภทที่ 1 ของไซเตส คือ ห้ามซื้อขาย ยกเว้นมีไว้ในการศึกษา และขยายพันธุ์
ที่มา : วิกิพีเดีย
อ่านข่าวเพิ่มเติม
