“กระต่าย” รัตนาภรณ์ สว่างโลก ผู้พิการทางการได้ยิน อายุ 31 ปี เล่าความรู้สึกอย่างภาคภูมิใจที่ได้เป็นบาริสต้าของร้านกาแฟ Café Amazon ที่ตั้งอยู่ภายใต้ สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา จังหวัดนครปฐม ร้านกาแฟแห่งแรกที่มีคนพิการทางการได้ยินเป็นพนักงาน
เธอ บอกว่า สนุกมากกับการทำงานที่นี้เพราะมีเพื่อนเป็นคนพิการทางการได้ยินทำงานร่วมกับเพื่อนคนอื่นๆที่สามารถสื่อสารภาษามือหยอกล้อกันได้อย่างสนุกสนาน และเธอวาดฝันอนาคตที่จะเป็นเจ้าของร้านกาแฟ Café Amazon สักวันหนึ่ง
ปตท.เดินหน้ารับคนพิการเข้าทำงาน
สอดคล้องกับนโยบายของเทวินทร์ วงศ์วานิช ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัทปตท.จำกัด (มหาชน) ที่หันทิศทางใหม่ในการจ้างคนพิการเข้าทำงานในธุรกิจต่างๆของปตท.แทนวิธีส่งเงินเข้ากองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ทำให้ผู้พิการมีอาชีพ และรายได้ รู้สึกภาคภูมิใจไม่เป็นภาระให้กับสังคม
“กฎหมายกำหนดให้สถานประกอบการจะต้องจ้างคนพิการเข้าทำงานสัดส่วน 1%ของพนักงานทั้งหมด หรือใช้วิธีส่งเงินเข้ากองทุนฯ ที่ผ่านมาบริษัทส่วนใหญ่และปตท.เองก็ใช้วิธีหลัง เพราะง่ายกว่า แต่ในปี 2560 ปตท.เริ่มคิดว่าวิธีการนี้ไม่ใช่แนวทางที่ดีที่สุด เพราะเงินอาจไปไม่ถึงคนพิการโดยตรง จึงเริ่มปรับมาจ้างคนพิการทำงานโดยตรง ปัจจุบันปตท.มีคนพิการทำงานในสถานีบริการน้ำมันปตท.แล้วรวมๆ 50 คน ทำหน้าที่ช่วยสื่อความและร่วมออกแบบ Friendly Design หรืออารยสถาปัตย์ ในสถานีบริการน้ำมัน เพื่อรองรับคนทุกกลุ่มรวมถึงผู้พิการ ”
สำหรับร้านกาแฟ Café Amazon เทวินทร์ ระบุว่า เป็นเป้าหมายหนึ่งในการรับคนพิการเข้าทำงานในร้าน โดยร่วมมือกับวิทยาลัยราชสุดา รับคนพิการทางการได้ยินที่จบการศึกษามาฝึกอบรมการทำธุรกิจร้านกาแฟกับปตท.และในอนาคตร้าน กาแฟ Café Amazon ก็จะมีสมาคมผู้พิการ หรือคนพิการเองเป็นเจ้าของได้ ซึ่งเรื่องนี้อยู่ระหว่างการหารือ โดยปตท.พร้อมสนับสนุนในเรื่องเงินลงทุน
นอกจากร้านกาแฟที่มีผู้พิการทางการได้ยินทำงานแล้ว “เมล็ดกาแฟ” ยังมาจากการสนับสนุนเกษตรกรปลูก และส่งเสริมการจัดตั้งโรงคั่วกาแฟโดยทำเป็นวิสาหกิจชุมชน สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในระยะยาว
รับพนักงานผู้พิการทางการได้ยิน 2 ปี 40คน
อัจฉริยา เจริญศักดิ์ กรรมการผู้จัดการ บริษัทสานพลังวิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด ในเครือปตท.ขยายความว่า มีเป้าหมายรับคนพิการทางการได้ยินเข้าทำงานที่ร้านกาแฟ Café Amazon รวม 20 คนใน 5 สาขาปีนี้ และจะรับเพิ่มอีก 20 คนใน 5 สาขา โดยร่วมกับวิทยาลัยราชสุดา
ทั้งนี้การรับคนพิการเข้าทำงานกับปตท.เป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจเพื่อสังคม (Social Enterprise ) มีเป้าหมายจะทำในกิจการต่างๆของปตท.แต่กิจการอื่นอาจจะทำได้ยากกว่า ปัจจุบันจึงเน้นมาที่กิจการค้าปลีกน้ำมัน และร้านกาแฟ Café Amazon ทั้งหมดจะสะท้อนกลับมาที่แบรนด์ปตท. ในฐานะบริษัทที่จะเติบโตไปด้วยกันกับสังคม
“เราคาดหวังว่าโมเดลของปตท.จะเป็นโมเดลให้กิจการอื่น นำไปดำเนินการ และผู้พิการที่ได้ทำงานที่นี้สามารถส่งต่อแรงบันดาลใจให้กับผู้พิการคนอื่นๆ”
ร้าน กาแฟ Café Amazon ว่าปัจจุบันมีร้านทั้งหมด 2,300 สาขาทั่วประเทศไม่ได้เพียงช่วยคนพิการ แต่ยังเป็นร้านที่สนับสนุนผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อม (SME) ด้วย
จิราพร ขาวสวัสดิ์ รักษาการแทนประธานเจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัทปตท.น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) เล่าว่าแนวทางการเติบโตของร้าน กาแฟ Café Amazon ปัจจุบันมีร้านทั้งหมด 2,300 สาขานั้นกว่า 90% มี SME เป็นเจ้าของ
สำหรับโครงการรับผู้พิการทางการได้ยินมาทำงานนั้น ปตท.ดำเนินการตามมาตรฐานมีการฝึกอบรม และปรับวิธีการทำงานและสั่งซื้อ โดยนำนวัตกรรมเครื่องบดอัตโนมัติ ลดภาระการตวงกาแฟ และทำให้รสชาติมีมาตรฐาน และระบบ 2 หน้าจอ มาใช้เพื่อลดความผิดพลาดของการสั่งสินคา เพราะลูกค้าสามารถตรวจสอบรายการสั่งซื้อของตนเองได้ ทั้งหมดช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้พิการทางการได้ยินที่ทำงานในร้าน
เทคโนโลยีช่วยผู้พิการทำงาน
ปัจจุบันความพิการจึงไม่ได้เป็นอุปสรรคอีกต่อไป นพ.บรรจง มไหสวริยะ รักษาการแทนอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ย้ำว่าปัจจุบันมีเทคโนโลยีเข้ามาช่วยลดอุปสรรคของ ผู้พิการทั้ง 3 ประเภท ทั้งพิการทางการมองเห็น ทางการได้ยิน และการเคลื่อนไหว เช่น เครื่องช่วยฟัง ทำให้ผู้พิการสามารถทำงานได้ไม่แตกต่างจากคนปกติ
“การที่ปตท.ออกแบบร้านกาแฟ Café Amazon เพื่อรับคนพิการทางการได้ยินเข้าทำงานถือเป็นคุณูปการ ที่จะทำให้คนพิการภาคภูมิใจ ซึ่งเงินซื้อหาไม่ได้ และตอบโจทย์ผู้พิการที่ทำให้เขามีคุณค่า เพราะเขาไม่ได้ต้องการให้คนสงสาร แต่ต้องการคนยอมรับมากกว่า”
