ปี 2561 ที่เพิ่งผ่านพ้นไปรวมไปถึงปีก่อนหน้า ความเป็นไปของประเทศไทย อยู่ใต้อิทธิพล จากช่วงเวลาเปลี่ยนผ่าน 2 ด้าน
หนึ่ง จากโลกที่กำลังเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ยุค ดิจิทัล ที่คาดว่าจะส่งผลสั่นสะเทือนต่อเศรษฐกิจและสังคมมากกว่าการปฏิวัติอุตสาหกรรมเมื่อ 250 ปีที่แล้ว และ สอง เป็นการเปลี่ยนผ่านทางการเมืองจากภายในผ่านการเลือกตั้ง
รัฐบาลคสช. มีเป้าหมายพลิกโฉมไทยไปสู่ เศรษฐกิจดิจิทัล โดยกำหนดวาระ ไทยแลนด์ 4.0 ปักธงสู่รัฐบาลดิจิทัล ผลักดันโครงการเนชั่นแนล อีเพย์เมนท์ เพื่อก้าวไปสู่สังคมไร้เงินสด เร่งติดตั้งอินเทอร์เน็ตตำบล รวมทั้ง การยกเลิกสำเนา บัตรประชาชน ทะเบียนบ้าน ในการติดต่อกับราชการเมื่อสิงหาคมปีแล้ว
ด้าน แม่ทัพเศรษฐกิจ สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ รองนายกฯ ชวนคนไทยตามล่าหาเอสเคิร์ฟ(ความสำเร็จจากนวัตกรรมและเทคโนโลยี) ผ่าน อีอีซี หรือ โครงการ แผนพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก ด้วยการกำหนดอุตสาหรรมเป้าหมายขึ้นมาชุดหนึ่งอาทิ หุ่นยนต์ โบโอเทคโน ฯลฯ พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ อาทิ โครงการรถไฟความเร็วสูงเชื่อม 3 สนามบิน โดยหวังว่าจะเป็นพาหนะพาประเทศไทยเข้าไปมีส่วนร่วมกับเศรษฐกิจใหม่
ส่วนภาคธุรกิจต่างบ่ายหน้าสู่ถนนดิจิทัลเช่นกันโดยเฉพาะกลุ่มแรกๆที่ต้องเผชิญคลื่นดิสรัปชัน
ธนาคารพาณิชย์
ธุรกิจเก่าแก่เปลี่ยนตามโลกเร็วมาก นายแบงก์พูดถึง ฟินเทค (เทคโนโลยีในธุรกิจการเงิน) พอๆกับการพูดถึงการ เปลี่ยนแปลงของดอกเบี้ย หรืออัตราดอกเบี้ย สมาร์ทโฟนเริ่มเข้ามาทำหน้าแทนที่สาขา เช่นเดียวกับบทบาทของ ปัญญาประดิษฐ์ (เอไอ) ในธุรกิจการเงินที่เพิ่มมากขึ้น
ค้าปลีก
ผู้เล่นรายใหญ่ เริ่มรุกสู่”มอลล์ในอากาศ” แบบเต็มตัว แม้ยังไม่ได้คำตอบชัดๆว่า ยอดขายที่หายไปนั้น มาจากพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยน หันไปช็อป ผ่านอีคอมเมิร์ส หรือ พิษจากภาวะเศรษฐกิจ แต่การเข้ามาร่วมทุนกับค้าปลีกไทยของของยักษ์ อีคอมเมิร์ซ จีน อาลีบาบา และ เจดีดอทคอมที่มาจับมือเมื่อปีที่แล้ว ชี้แนวโน้มอีคอมเมิร์ซไทยปีนี้ได้ดี
วงการสื่อ
สื่อดั้งเดิม วิทยุ-ทีวี-หนังสือพิมพ์ ยังตระหนกต่อเนื่องกับรายได้ ที่หดหายต่อเนื่องตลอด 6 ปีที่ผ่านมา จากเทคโนโลยีและพฤติกรรมผู้รับสารที่เปลี่ยนไปโดยเฉพาะหลังการมาของเทคโนโลยีสื่อสาร 4 จีในปี 2559 รายได้ และกำไรของสื่อหลักค่ายใหญ่ที่ลดต่อเนื่องจากปี 2557 ถึงปัจจุบัน
ผลประกอบการที่ไม่เหมือนเดิม ตามมาด้วยข่าวการปิดตัวเอง หรือลดคนของสื่อดั้งเดิม ที่ปรากฎให้เห็นเป็นระยะๆ คือดัชนีบ่งชี้ชะตากรรม “สื่อ” ในยุคเปลี่ยนผ่านได้ดี
ธุรกิจการศึกษา
เช่น มหาวิทยาลัย ข่าวท้ายปีพาดหัวว่า ปีหน้า (หมายถึงปี 2562) บอกว่าเป็นปีเผาจริง เนื่องจากจำนวนผู้เรียนลด ซึ่งมีสาเหตุจากการหดตัวของจำนวนประชากร และวิชาที่เปิดสอนไม่ตอบโจทย์กับยุคเปลี่ยนผ่าน
สตาร์ทอัพ
ธุรกิจใหม่ที่อุบัติขึ้นจากคลื่นเปลี่ยนผ่านยุคดิจิทัล เข้ามามีบทบาทในวงการธุรกิจมากขึ้น ก้อนข้อมูลขนาดใหญ่ที่อัพเดทต่อเนื่อง หรือบิ๊กดาต้า ถูกเทคโนโลยีเครือข่ายยุคดิจิทัลเปลี่ยนเป็นขุมทรัพย์ ธุรกิจที่ร่ำรวยจากการจัดการข้อมูลบนทรัพย์สินคนอื่น เริ่มปรากฏให้เห็นในไทย
ในมุมของลูกจ้างนอกจากแรงกดดันจากผู้ว่าจ้างให้ปรับตัวแล้ว ยังถูกกระหนาบจาก แรงงานยุค 4.0 “หุ่นยนต์” ที่จะเข้ามาแย่งงานในอนาคต ปีที่แล้วแบงก์ชาติรายงานผลสำรวจว่า มีโอกาสที่แรงงานทำซ้ำในสายการผลิต หรือพนักงานคิดเงิน มีโอกาสตกงาน 3 ล้านคนภายใน 2-3 ปีข้างหน้า
ขณะที่ผลจากแพลตฟอร์มโลกกำลังเปลี่ยน การเมืองเรื่องประชาธิปไตย และการยึดอำนาจที่สลับกันไปมาในบ้านเราตลอด 86 ปีที่ผ่านมา (2561) ต่อเนื่องถึงปัจจุบัน ได้มาถึงช่วงเปลี่ยนผ่านครั้งสำคัญอีกครั้ง
คสช.เชื่อว่า การเปลี่ยนผ่านทางการเมืองที่กำลังจะมีขึ้น เป็นการเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตยที่สมบูรณ์ ซึ่งพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีเคยอธิบายความหมายว่า หมายถึงได้รัฐบาลจากการเลือกตั้งและมีธรรมาภิบาล
แต่อีกมุมหลายภาคส่วนกลับมองว่า การเมืองหลังการเลือกตั้งวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2562 เป็นการเปลี่ยนผ่านจากรัฐบาล คสช. ไปสู่การสืบทอดอำนาจครั้งประวัติศาสตร์ของการเมืองไทยที่อาจจะยาวนานถึง 20 ปี
ความพิเศษของรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ( พ.ศ. 2560) ที่กำหนดให้มี วุฒิสมาชิก (สว.)จากการสรรหา 250 คน และ มีสิทธิโหวตเลือกนายกฯ คือเหตุผลหนึ่ง ที่ถูกยกมามองต่างมุม เรื่องการคืนสู่ประชาธิปไตย และจะเป็นปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อเสถียรภาพการเมืองปีนี้และปีต่อๆไป
กล่าวโดยรวมแล้ว ความเป็นไปของปี 2562 เรายังคงอยู่ภายใต้อิทธิพล ของช่วงเปลี่ยนผ่านทั้งจากโลก และจากภายใน เช่นเดียวกับปีก่อนหน้า
หากกระบวนการเปลี่ยนผ่านปีนี้จะเข้มข้น ส่งผลต่อทิศทางประเทศ และความเป็นไปของชีวิตผู้คนมากกว่าปีที่ผ่านมา และที่สำคัญคือ ยากแก่การคาดเดาว่า ช่วงเวลาเปลี่ยนผ่านจะนิ่งเมื่อใด
วิธีรับมือกับช่วงเปลี่ยนผ่าน นอกจากความอดทนพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงแล้ว คำว่า “โชค” มีความสำคัญมาก
โชคดีตลอดปีครับ
