คดีคณิน บัดติยา หรือ คูณ คณิน อดีตพระเอก และนักแสดงชื่อดัง ถูกจับกุมกรณีลักลอบเปิดคลินิกทันตกรรมโดยไม่ได้รับอนุญาต เมื่อวันที่ 22 ตุลาคมที่ผ่านมา พบว่าคดีนี้ไม่ได้เป็นกรณีแรกของการเปิดคลินิกเถื่อนเพื่อทันตกรรม ยังพบการทำฟันเทียมเถื่อน และการจัดฟันแฟชั่นเถื่อนอีกจำนวนมาก บางรายเป็นคดีฟ้องร้อง บางรายจับคนทำผิดไม่ได้
ทพ.อรรถพร ลิ้มปัญญาเลิศ ผู้ช่วยเลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ โฆษกสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และ เลขาธิการทันตแพทยสภา เล่าว่า กรณีของการเปิดคลินิกทันตกรรมโดยไม่ได้รับอนุญาตนั้น
จากการตรวจสอบพบว่านายคณิน มายื่นขอใบประกอบโรคศิลป์ ตามพ.ร.บ.วิชาชีพทันตกรรม พ.ศ.2537 เมื่อปี 2558 แต่ทันตแพทยสภาไม่อนุมัติ เนื่องจากมีมาตรฐานในการออกใบรับรอง ซึ่งต้องรับรองตั้งแต่หลักสูตรของมหาวิทยาลัยที่ผู้ขอยื่นจบ
ตามประวัติการศึกษา พระเอกดังเรียนทันตแพทย์ในมหาวิทยาลัยในประเทศไทย แต่ไม่จบการศึกษา และไปเรียนต่อทันตกรรมที่มหาวิทยาลัยในฟิลิปปินส์ แต่เนื่องจากเป็นมหาวิทยาลัยที่ทางทันตแพทยสภาไม่ได้ให้การรับรองไว้ตั้งแต่ต้น ซึ่งมีการประกาศไว้อย่างเป็นทางการแล้ว
“แต่นายคณิณไปเรียนมาจนจบ มาบีบให้ทันตแพทยสภารับรอง ทั้งที่เป็นมหาวิทยาลัยที่ไม่อยู่ในรายชื่อที่เราจะให้การรับรองได้ตั้งแต่ต้น เขาจึงไม่ได้รับใบอนุญาตประกอบโรคศิลป์ จึงไม่สามารถเปิดคลินิกได้ จึงผิดทั้งพ.ร.บ.วิชาชีพทันตกรรม และพ.ร.บ.สถานพยาบาล พ.ศ.2541 ”
สาเหตุที่เราต้องดูไปถึงหลักสูตรในมหาวิทยาลัยก่อนรับรอง บางมหาวิทยาลัยต้องเดินทางไปดูการเรียนการสอน เพื่อให้รู้ว่ามีการเรียนการตามที่เรากำหนดหรือไม่ และผู้เรียนได้ผ่านวิชาอะไรบ้างกี่หน่วยกิต วิชาหลักที่ต้องผ่าน ได้แก่ การอุดฟัน ผ่าฟันคุด ถอนฟัน ศัลยกรรม ตรวจทางทันตกรรม เป็นต้น และพบว่านายคณินไม่ได้เรียนครบตามที่ทันตแพทยสภากำหนด
ทพ.อรรถพร อธิบายว่า การที่เราต้องตรวจสอบรายละเอียดต่างๆ เพราะถือว่าการให้บริการช่องปากเป็นการให้บริการทางการแพทย์อย่างหนึ่ง การผ่าฟันคุด หรือ ถอนฟัน ก็คือ การผ่าตัดเล็กอย่างหนึ่งเหมือนกันจึงต้องมีมาตรฐาน หรือแม้แต่การขูดหินปูนก็ต้องรู้เรื่องทั้งระบบ ไม่ใช่เพียงขูดเป็นเท่านั้น จึงต้องมีคุณภาพ และตอนนี้ทันตกรรมของไทยก็มีมาตรฐานสูงจนเป็นที่ยอมรับของต่างประเทศด้วย เราจึงต้องรักษามาตรฐาน และคุ้มครองประชาชน
นอกจากคลินิกเถื่อนแล้ว ปัจจุบันเรายังพบว่า มีร้านค้ารับจัดฟันแฟชั่นให้เด็กเกลื่อนไปหมด เพราะกลุ่มเด็กเห็นเพื่อนทำก็ต้องการทำบ้าง แต่หากไปคลินิกมาตรฐานหมอจะไม่ทำให้ เพราะถือว่าฟันไม่ได้เป็นอะไร
จากสถิติประชาชนแจ้งเบาะแสร้านจัดฟันแฟชั่นเถื่อนทางเฟซบุ๊ก “มือปราบหมอฟันเถื่อน” ของทันตแพทยสภา รวบรวมเดือนเมษายน – ธันวาคม 2560 พบว่า พบถึง 252 กรณี กระจายอยู่ใน 54 จังหวัด พบมากในกรุงเทพฯ 53 ราย ราชบุรี 10 ราย ชลบุรี 10 ราย นครราชสีมา 9 ราย สงขลา 9 ราย
ส่วนกลุ่มผู้สูงอายุทพ.อรรถพร ระบุว่า จะเจอกับหมอฟันเถื่อน เป็นลักษณะมีคนหิ้วกระเป๋าออกไปทำฟันปลอมตามบ้าน โดยเฉพาะในต่างจังหวัด และด้วยราคาที่ถูกกว่าไปตามคลินิกจากต้องเสียค่าใช้จ่าย 3,000-4,000 บาท เหลือ 2,500-3,000 บาท และรวดเร็วทันใจ สามารถรับฟันได้เลย
แต่สุดท้ายก็พบว่าต้องไปให้โรงพยาบาลเอาฟันที่ทำออก เพราะวัสดุที่ใช้ไม่ได้มาตรฐานมีเหลี่ยม มีคม และยังใช้น้ำยาอันตรายอีกด้วย ทำให้เกิดอาการเลือดออก และเกิดแผลในช่องปากเรื้อรัง มีคนไข้ลักษณะนี้มารับบริการที่โรงพยาบาลเป็นประจำทุกวัน
ด้วยปัญหาเหล่านี้ สิ่งที่สปสช.กำลังทำอยู่มี 2 ส่วน ก็คือให้ความรู้ความเข้าใจประชาชน ที่เรียกว่า Health Literacy เพื่อให้รู้ว่าแบบไหน คือ มาตรฐานที่ถูกต้อง และส่งเสริมให้คลินิกเอกชนเข้าเติมระบบโรงพยาบาลรัฐ ที่มักมีปัญหาต้องรอคิวนาน
ขณะนี้สปสช.อยู่ระหว่างเปิดรับคลินิกทันตกรรมเอกชนให้มาร่วมโครงการกับสปสช.ให้มากที่สุด เพื่อให้คนไข้ไปใช้บริการที่คลินิกเอกชน ทั้งทำฟันเทียม และบริการทันตกรรมอื่นๆตามความจำเป็น ไม่ต้องรอคิวนาน และยังสามารถใช้สิทธิ 30 บาทได้เลยโดยไม่ต้องสำรองจ่าย ซึ่งจะเริ่มในเขตกรุงเทพก่อนให้ได้ 100 คลินิกจากนั้นจะขยายออกไปในต่างจังหวัด จึงขอเชิญชวนคลินิกเอกชนเข้าร่วมโครงการ โดยหากคลินิกหรือประชาชนมีข้อสงสัยสามารถสอบถามสายด่วนสปสช. 1330
“ทั้งนี้ ก็เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงบริการช่องปากได้มากขึ้น โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีเป็นจำนวนมากขึ้น ทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด และมักมีปัญหาเรื่องฟัน เช่น ไม่มีฟัน เคี้ยวลำบาก ส่งผลถึงคุณภาพชีวิต เราทำระบบนี้มารองรับ เพื่อให้เขาลดการไปใช้หมอฟันเถื่อน”
ปัญหาเรื่องทันตกรรมไม่เคยหมดไป และยิ่งประเทศไทยมีผู้สูงอายุมากขึ้น ซึ่งเป็นกลุ่มที่มาใช้บริการจำนวนมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง จึงจำเป็นต้องวางกลไกที่มาแก้ปัญหานี้อย่างเป็นระบบ ให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เป็นที่มาให้เกิดการพัฒนาประเด็นเรื่อง “ การพัฒนาระบบคุ้มครองผู้บริโภคทางทันตกรรม” ขึ้นเพื่อเข้าสู่สมัชชาสุขภาพแห่งชาติครั้งที่ 11 ที่จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 12-14 ธันวาคม 2561 เพื่อสร้างการรับรู้ และสื่อสารออกไปในทุกช่องทาง ให้ทุกภาคส่วนทั้งเด็กเยาวชน ประชาชนทั่วไป และผู้สูงอายุ รวมถึงหน่วยงานและองค์กรที่เกี่ยวข้องได้ตระหนัก และช่วยกันทำให้ปัญหาจากทันตกรรมที่ไม่ได้มาตรฐานลดลง
ภาพจากเฟซบุ๊ก มือปราบหมอฟันเถื่อน
