สธ.ย้ำ 2 ช่องทาง เชื้อโควิด-19 แพร่กระจาย หลักคิดผู้ประกอบการจัดพื้นที่ปลอดโรค ก่อนเปิดบริการ “หมอแก้ว” ระบุเชื้อยังหลงอยู่ในชุมชน
นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า มาตรการผ่อนปรนที่รัฐบาลประกาศอย่างเป็นทางการ จะมีรายละเอียดคู่มือในการดำเนินการออกมาในหลายกิจกรรม เช่น การออกกำลังกายในสวนสาธารณะ การรับประทานอาหารในร้าน การตัดผม ฯลฯ ซึ่งมีกิจการ/กิจกรรมมากมาย ไม่สามารถตอบในรายละเอียดได้ทั้งหมด
จึงควรกลับมาทบทวนหลักการป้องกันว่า คนที่มีเชื้อแล้ว จะนำเชื้อไปสู่คนที่ยังไม่ป่วยได้อย่างไร ซึ่งวิธีติดเชื้อมี 2 ส่วน คือ
ส่วนที่ 1 การที่ทำให้สารคัดหลั่งกระเด็นออก จากตัวไปสู่คนที่อยู่ใกล้ และเข้าทางปาก จมูกโดยตรง ดังนั้นถ้าท่านใส่หน้ากากให้กระชับใบหน้า ทั้งคนที่มีเชื้อและไม่มีเชื้อ ซึ่งขณะนี้เราใส่กันเกือบทุกคน ประมาณ 80-90 % และเว้นระยะห่าง โอกาสแพร่เชื้อก็จะมีสภาพเกือบเป็นศูนย์
ส่วนที่ 2 คือสารคัดหลั่งอาจติดไปกับมือ ของคนที่มีเชื้อไปจับสิ่งของต่างๆ เชื้อ จะมีชีวิตอยู่บนสิ่งนั้นระยะเวลาหนึ่ง มีข้อมูลว่าอยู่ได้หลายชั่วโมง เมื่อมือไปสัมผัสกับปาก จมูก ก็อาจติดเชื้อได้ จึงขอให้ทำความสะอาดฆ่าเชื้อสิ่งของ และล้างมือบ่อยๆ เป็นประจำ
สำหรับการติดเชื้อในกลุ่มแรงงานต่างด้าวในต่างประเทศ ประเทศไทย จึงได้มีมาตรการให้ความรู้แรงงานข้ามชาติที่อยู่ในชุมชนต่างๆ ในรูปแบบเครือข่าย และการสุ่มตรวจ หาเชื้อในกลุ่มเสี่ยง จำนวนมากขึ้น ทำให้อัตราการพบเชื้อต่ำลง จากเดิมในระยะแรกพบผู้ติดเชื้อ 4-5 %
ปัจจุบันเมื่อตรวจตัวอย่างมากขึ้นพบผู้ติดเชื้อประมาณ 1 % และประเทศไทย ใช้การตรวจวิธี RT PCR (Real Time PCR) ค่าใช้จ่าย 2,000 กว่าบาทต่อราย หากตรวจ 100 คนพบผู้ติดเชื้อ 1 ราย มีค่าใช้จ่าย 2 แสนกว่าบาท
ดังนั้นจึงได้ใช้เทคนิคการตรวจแบบรวมตัวอย่าง (Pooled Sample) เพื่อค้นหาผู้ติดเชื้อในชุมชน ที่มีความเสี่ยง และคาดว่าจะมีการติดเชื้อไม่มาก แทนที่จะตรวจ 100 ครั้งพบผู้ติดเชื้อ 1 คน แต่วิธีนี้จะแบ่งเป็นกลุ่มละ 10 คน และนำตัวอย่างมาตรวจรวมกัน หากกลุ่มใดพบเป็นบวก จะนำตัวอย่างของกลุ่มนั้น มาแยกตรวจเป็นรายบุคคล ซึ่งแทนที่จะตรวจ 100 ครั้ง ก็เหลือเพียง 20 ครั้งพบผู้ป่วย 1 คนเช่นกัน ทำให้รู้ผลเร็ว คุ้มค่า และประหยัดค่าใช้จ่ายในการตรวจได้ 3- 5 เท่า
“นโยบายของกระทรวงสาธารณสุข คือ ขยายการตรวจในกลุ่มที่มีความเสี่ยง และตรวจ เพื่อการวินิจฉัย การรักษา และการป้องกันควบคุมโรค ข้อสงสัยว่าเรามีผู้ติดเชื้อน้อย เพราะเราตรวจน้อยเกินไปหรือไม่ “
จากข้อมูลประเทศไทยพบ ว่าจะมีผู้ป่วยอาการรุนแรง 5 % จำนวนผู้ป่วยปัจจุบันประมาณ 3,000 ราย หากคิดว่าเรามีผู้ป่วย 10,000 ราย จะต้องมีผู้ป่วยรุนแรง 500 ราย ซึ่งขณะนี้ไม่มี 500 รายดังกล่าว หากมีจะต้องได้รับการดูแลทุกคน เพราะผู้ป่วยในประเทศไทยจะได้รับการรักษาในโรงพยาบาลทุกราย เราไม่ได้ตรวจน้อย แต่ตรวจแบบมีหลักการมีเป้าหมาย
นพ.ธนรักษ์ ผลิพัฒน์ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า แม้ว่าแนวโน้มสถานการณ์ประเทศไทย มีจำนวนผู้ป่วยรายใหม่ลดจำนวนลงเรื่อยๆ แต่สิ่งที่ต้องกระทำอย่างต่อเนื่อง คือ การติดตามผู้ป่วยเชิงรุกในพื้นที่เสี่ยง เนื่องจากประเทศไทย ยังมีผู้ที่ได้รับเชื้อ
แต่ไม่แสดงอาการหรืออาการน้อย คิดว่าเป็นไข้หวัดธรรมดา และไม่ไปพบแพทย์ โดยคนกลุ่มนี้อาจมีในพื้นที่ที่ยังมีการระบาดอยู่ ซึ่งจากการค้นหาตรวจคัดกรองผู้ป่วยเชิงรุก ในพื้นที่ จังหวัด ภูเก็ต จำนวน 671 คน พบผลบวก 23 คน หรือ 3.4 % และจังหวัดกระบี่ ได้ค้นหาตรวจคัดกรองผู้ป่วยเชิงรุก จำนวน 447 คน พบเป็นผลบวก 4 คน หรือ 0.9%
ผู้ป่วยกลุ่มนี้จึงเป็นกลุ่มที่จะทำให้การแพร่ระบาด ยังคงมีต่อไปอย่างต่อเนื่อง สามารถแพร่โรคให้ผู้อื่นโดยไม่รู้ตัว แสดงให้เห็นว่ายังมีผู้ติดเชื้อหลงเหลือ อยู่ในชุมชนจำนวนหนึ่ง ดังนั้นการหาผู้ป่วยเชิงรุก ยังเป็นมาตรการที่สำคัญ จำเป็นและได้ผลในการป้องกัน และควบคุมโรคต่อไป
นพ.ธนรักษ์ กล่าวต่อว่า ภายหลังมาตรการผ่อนปรนประชาชน ยังคงต้องดูแลสุขภาพ ให้ดีต่อไป เช่น ออกจากบ้านเท่าที่จำเป็น สวมหน้ากากผ้า หรือหน้ากากอนามัยทุกครั้งที่ออกจากบ้าน รักษาระยะห่างทางสังคม หมั่นล้างมือ ไม่สัมผัสบริเวณใบหน้า ตา จมูก ปาก โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุและผู้ที่มีโรคประตัว หลีกเลี่ยงการเดินทางออกจากบ้าน
นอกจากนี้ ผู้ที่ต้องออกนอกบ้านไปพื้นที่สาธารณะ เมื่อกลับถึงบ้าน ไม่ควรคลุกคลีกับผู้อื่น ควรทำความสะอาดตนเอง เช่น อาบน้ำ เปลี่ยนเสื้อผ้า เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้เชื้อโรคเข้ามาสู่คนในบ้าน และเช็คดูอาการตนเอง หากพบผิดปกติหรือมีอาการต้องรีบไปพบแพทย์
“แม้ภาครัฐจะผ่อนปรนมาตรการทางสังคมภาคบังคับ ไม่ได้หมายความว่าโรคได้หมดไปจากประเทศแล้ว หากเราไม่ระวัง โรคจะกลับมาแพร่ระบาดได้ เพราะนั้น ต้องทยอยผ่อนปรนด้วยความระมัดระวัง “ นพ.ธนรักษ์ กล่าว
- สธ.พัฒนา วิธีตรวจหาโควิด 19 ใน ‘น้ำลาย’ ค้นหาผู้ป่วยเชิงรุก ผลแม่นยำ
- ไม่มีอะไรซับซ้อน! ‘หมอแก้ว’ เตือนผ่อนปรนมาตรการ คนเยอะก็เสี่ยงสูง!!
- ‘หมอแก้ว’ ลั่นประเทศไทยทำสำเร็จไม่ใช่เพราะเรามี แต่เพราะเราสู้!!
