“วัคซีน” ขึ้นแท่นคำศัพท์แห่งปี 2564 ของพจนานุกรม “เมอร์เรียม-เว็บสเตอร์” ระบุ เป็นคำที่ได้รับการค้นหาสูงสุดทุกวัน ตลอดทั้งปี 2564 ทั้งยังสะท้อนทั้งเรื่องทางวิทยาศาสตร์ และการเมือง
สำนักข่าวต่างประเทศรายงานว่า พจนานุกรมเมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ ของอังกฤษ ได้เลือกคำว่า “วัคซีน” (vaccine) เป็นคำศัพท์แห่งปี 2564 หลังจากที่ก่อนหน้านี้ พจนานุกรมภาษาอังกฤษอ็อกซ์ฟอร์ด ยกให้คำว่า แวกซ์ (vax) ซึ่งเป็นอีกรูปหนึ่งของคำว่า vaccine เป็นคำศัพท์แห่งปีนี้เช่นกัน
นายปีเตอร์ โซโคโลวสกี บรรณาธิการใหญ่ พจนานุกรมเมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ เปิดเผยว่า วัคซีน เป็นคำที่ได้รับการค้นหาสูงสุดทุกวันตลอดทั้งปี 2564 และคำนี้สะท้อนถึง 2 มิติด้วยกัน
อย่างแรก คือ เรื่องราวทางวิทยาศาสตร์ ที่มีการพัฒนาวัคซีนได้รวดเร็วขึ้นอย่างน่าทึ่ง และอีกเรื่องคือข้อถกเถียงเรื่องนโยบาย ประเด็นการเมือง และความร่วมมือทางการเมือง อันเกี่ยวเนื่องกับวัคซีน
ข้อมูลของทางพจนานุกรม ยังแสดงให้เห็นวว่า เมื่อปีที่แล้ว มีการค้นหาคำว่า วัคซีน พุ่งขึ้นถึง 601% โดยในช่วงที่สหรัฐ อนุมัติวัคซีนเข็มแรก ที่รัฐนิวยอร์กเมื่อเดือนธันวาคม 2563 นั้น การพัฒนาวัคซีนโควิดก็เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว
จากนั้นประเด็นข้อกังขาเรื่องประสิทธิผลของวัคซีน ที่เกิดขึ้นในช่วงหลายเดือนในปีเดียวกันนี้ และถ้าเทียบกับตัวเลขในปี 2562 แล้ว จะพบการก้าวกระโดดถึง 1,048% ซึ่งมีผลมาจากการมาตรการบังคับฉีดวัคซีน การฉีดวัคซีนบูสเตอร์ ความลังเลใจในการฉีดวัคซีน และประเด็นเรื่องพาสปอร์ตวัคซีน ยิ่งทำให้คำนี้ได้รับความสนใจมากขึ้นไปอีก
นายโซโคโลวสกี บอกด้วยว่า การใช้คำว่า วัคซีน ที่เป็นรู้จักครั้งแรกเกิดขึ้นในช่วงปี 2425 แต่ข้อมูลอ้างอิงเรื่องการใช้คำว่าวัคซีน เกิดขึ้นมาก่อนหน้านั้นอีก เป็นการกล่าวถึงของเหลวจากฝีดาษ ที่ใช้ในการปลูกฝี ส่วนคำว่า inoculation ที่แปลว่า การฉีดวัคซีน มีบันทึกการใช้ย้อนหลังไปถึงปี 2257
ทั้งนี้ พจนานุกรมภาษาอังกฤษเมอร์เรียม-เว็บสเตอร์ จะใช้เกณฑ์พิจารณาคัดเลือกคำศัพท์แห่งปี จากจำนวนการค้นหาข้อมูลคำศัพท์ ที่เกิดขึ้นในแต่ละปี แตกต่างจากพจนานุกรมอื่น ๆ ที่จะเกิดขึ้นจากการลงความเห็น ของคณะกรรมการผู้จัดทำพจนานุกรมนั้น ๆ
นอกจากคำว่า วัคซีน ที่คว้าตำแหน่งคำศัพท์แห่งปี 2564 แล้ว ยังมีคำอื่น ๆ ที่ติด 10 อันดับคำศัพท์ได้รับความสนใจในปีนี้ด้วย ตัวอย่างเช่น
- insurrection ที่แปลว่า การลุกฮือเพื่อโค่นอำนาจ มีการค้นหาคำศัพท์นี้พุ่งสูงถึง 61,000% ในปีนี้ จากเหตุการณ์บุกยึดอาคารรัฐสภาสหรัฐ เมื่อวันที่ 6 มกราคมที่ผ่านมา
- infrastructure ที่แปลว่า โครงสร้างพื้นฐาน ได้รับการค้นหา หลังการผ่านร่างกฎหมายงบประมาณโครงสร้างพื้นฐานในยุคประธานาธิบดีโจ ไบเดน
- perseverance ชื่อยานสำรวจดาวอังคารขององค์การนาซา ที่แตะพื้นผิวดาวอังคารเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ปีนี้
- nomad ได้รับการกล่าวถึงจากภาพยนตร์เรื่อง Nomadland ซึ่งคว้าออสการ์มา 3 สาขา
- cicada หรือ จักจั่น ที่ผุดขึ้นจากแผ่นดินในรอบ 17 ปีในหลายพื้นที่ของสหรัฐ
- meta ที่เป็นชื่อใหม่ของบริษัทแม่ของเฟซบุ๊ก
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- คำเกี่ยวกับ ‘โควิดระบาด’ กวาดแชมป์ ‘คำศัพท์แห่งปี 63’
- พจนานุกรมคอลลินส์ เลือก ‘NFT’ คำแห่งปี 2564
- ‘ไวรัส – คนใส่หน้ากาก – ประสานมือ’ อิโมจิสุดฮิตช่วง ‘โควิด-19’ ระบาด
