ศูนย์การค้าแห่งหนึ่งที่ดูเงียบเหงา ในย่านโคแวนของสิงคโปร์ ดูไม่ใช่สถานที่ ที่ใครสักคน จะไปหาซื้อปลาแซลมอนสด และเนื้อวากิวได้ แต่สินค้าทั้ง 2 อย่างนี้ มีจำหน่ายอยู่ใน “ตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ” ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างร้านทำผม และคลินิกฟอกไต
ตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ กำลังเป็นที่นิยมอย่างมาก ในสิงคโปร์ โดยสินค้าที่จำหน่ายผ่านทางตู้ขายสินค้าอัตโนมัติเหล่านี้ ไม่ได้มีแค่เนื้อวากิว หรือปลาแซลมอนเท่านั้น แต่ยังมีของให้เลือกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นขนมปัง กะหรี่ปั๊บ พิซซ่าอบใหม่ น้ำส้ม ที่คั้นจากส้มสดๆ หรือแม้กระทั่งปูผัดพริก ซึ่งเป็นอาหารท้องถิ่นยอดนิยม
แน่นอนว่าน้ำ และขนม ยังเป็นสินค้าหลัก ในตู้จำหน่ายสินค้าอัตโนมัติ แต่ก็มีสินค้าเข้ามาให้เลือกหลากหลาย เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในจำนวนนี้ รวมถึง ร้านกาแฟ ที่ให้บริการอาหารร้อนจากตู้ขายสินค้าเท่านั้น และก็มีสาขาร้านสะดวกซื้อแห่งหนึ่ง ที่ไม่มีพนักงานบริการ แต่ขายสินค้าทุกอย่าง ผ่านทางตู้สินค้าอัตโนมัติเท่านั้น และมีของให้เลือกซื้อหลากหลายอบ่าง ตั้งแต่พลาสเตอร์ปิดแผล ไปจนถึงถั่วอบ
นอกจากนี้ ยังมีตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ ที่ขายหนังสือ และขายต้นกระบองเพชรด้วย
ข้อมูลจาก ยูโรมอนิเตอร์ บริษัทวิจัยด้านการตลาด แสดงให้เห็นว่า ในปี 2562 ยอดขายจากตู้ขายสินค้าอัตโนมัติในสิงคโปร์ ขยายตัวขึ้นถึง 15% จาก 91 ล้านดอลลาร์ ในปี 2557 มาอยู่ที่ 104.5 ล้านดอลลา เมื่อปี 2562
แม้ปีที่แล้ว มีแนวโน้มว่า ยอดขายสินค้าในช่องทางนี้จะลดน้อยลง เพราะการระบาดใหญ่ของเชื้อไวรัสโควิด-19 แต่ผู้เชี่ยวชาญ คาดว่า ธุรกิจนี้ จะกลับมาเติบโตอีกครั้งในปีนี้
ทำไม ตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ ฮิตที่สิงคโปร์
สาเหตุที่บรรดาผู้ประกอบกิจการตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ พยายามหาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ มาจำหน่ายผ่านช่องทางนี้ แตกต่างกันออกไป เหมือนกับรูปแบบธุรกิจที่พวกเขาทำอยู่
มานิช กุมาร กรรมการผู้จัดการบริษัทนอร์วีเจียน แซลมอน บอกว่า ตู้ขายสินค้าให้พื้นที่ขายปลีกสำหรับสินค้าของเขาโดยที่สินค้าแช่แข็งไม่ต้องวางอยู่ข้างกับแซลมอนสดอีกยี่ห้อหนึ่ง ซึ่งเป็นที่นิยมมากกว่า
มานิช กุมาร กรรมการผู้จัดการบริษัทนอร์วีเจียน แซลมอน บอกว่า ตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ ทำให้เขามีพื้นที่ค้าปลีกเป็นของตัวเอง ซึ่งหมายความว่า สินค้าแช่แข็งของเขา จะไม่ต้องไปวางติดกับเนื้อปลาแซลมอนสด ที่ชาวสิงคโปร์ นิยมบริโภคมากกว่า
ขณะที่ เมอวิน ธาม 1 ใน 3 ผู้ก่อตั้ง “อีซีมีท”เจ้าของตู้ขายเนื้อวากิวแบบอัตโนมัติ มองว่า การที่ตู้ขายสินค้าอัตโนมัติเหล่านี้ มีผลิตภัณฑ์หลากหลายมากขึ้น เพราะว่า ค่าใช้จ่ายในการเข้ามาลงทุน ค่อนข้างต่ำ
“วิธีนี้ เป็นเรื่องที่ไม่ต้องใช้ความพยายามมากนัก ในการที่จะทดลองสินค้า โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าหากคุณเริ่มทำธุรกิจด้วยตัวเอง และโดยทั่วไปแล้ว ผู้คนมักมีความสนใจอยู่บ้าง กับวัฒนธรรมค้าปลีกแบบขายอัตโนมัติ ที่เคยเห็นในต่างประเทศ อย่างเช่นในญี่ปุ่น”
ของจริง หรือเรื่องล้อเล่น
ตู้จำหน่ายเนื้อปลาแซลมอนอัตโนมัติ ถือเป็นสินค้าที่มีความเฉพาะเจาะจงอย่างมาก จนบางคนอาจคิดว่า นี่เป็นเรื่องล้อเล่น หรือว่าเป็นงานศิลปะ ไม่ใช่ของที่ให้ซื้อขายจริง ๆ
“หลายคนก็มาบอกผมแบบนั้น” กุมาร กล่าว แต่ก็บอกว่าคนเริ่มหันมาสนใจมากขึ้น โดยขณะนี้เขามีตู้ขายเนื้อปลาแซลมอนแช่แข็งแบบนี้ 110 ตู้แล้ว และเขาคิดว่ามีลูกค้าในสิงคโปร์มากพอให้เขาเพิ่มจำนวนเป็น 900 ตู้ได้
หรือเป็นเพราะโควิด-19
ในญี่ปุ่นนั้น มีสัดส่วนตู้ขายสินค้าอัตโนมัติต่อหัวประชากร สูงกว่าทุกประเทศทั่วโลก แต่การระบาดของไวรัสโควิด-19 ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมนี้อย่างหนัก เพราะทำให้มีจำนวนคนเดินเท้าน้อยลง
รายงานของยูโรมอนิเตอร์ คาดการณ์เช่นกันว่า สิงคโปร์จะประสบปัญหาเดียวกันกับที่ญี่ปุ่นเผชิญอยู่
อย่างไรก็ดี ความเป็นจริงกลับแตกต่างออกไป โดยตู่ขายสินค้าอัตโนมัติ กลับมีบทบาทสำคัญในช่วงการะบาดใหญ่เช่นนี้ จากการที่หน่วยงานด้านการกุศล ของ “เทมาเส็ก” บริษัทบริหารความมั่นคั่งของรัฐบาลสิงคโปร์ นำตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ 1,200 ตู้มาติดตั้งทั่วสิงคโปร์ เพื่อแจกหน้ากากอนามัยฟรี
ขณะที่กุมาร ก็บอกว่า ในช่วงโควิดระบาด ธุรกิจของเขาไปได้สวย มียอดขายเพิ่มขึ้นถึง 11 เท่า ระหว่างเดือนเมษายน-มิถุนายน ปีที่แล้ว ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สิงคโปร์ล็อกดาวน์
“ตู้ขายสินค้าอัตโนมัติเหล่านี้ เปิดให้บริการทุกวัน ตลอด 24 ชั่วโมง ซื้อของ และรับประทานได้อย่างปลอดภัย ไม่จำเป็นต้องไปตามร้านค้า ที่มีมีระยะห่างทางสังคมอยู่แล้ว เพียงแค่ 6 วินาทีเท่านั้น ก็ได้สินค้า แล้วไปได้เลย”
ราคาและความสะดวก ซื้อผ่าน ตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ
ขณะที่ ธาม จาก อีซีมีท เล่าว่า พวกเขาเริ่มกิจการนี้ เพราะเคยอยากได้เนื้อสไลซ์ มาทำชาบูกินกัน ตอนหลังเที่ยงคืน แต่หาซื้อที่ไหนไม่ได้เลย
เขาบอกว่ามีช่องว่างระหว่างร้านค้า กับธุรกิจออนไลน์ หากซูเปอร์มาเก็ตปิดแล้ว คุณก็ต้องหันไปสั่งของทางออนไลน์ แต่ก็อาจใช้เวลาหลายวันกว่าของจะมาส่ง ลูกค้าอาจต้องรออยู่ที่บ้านหลายชั่วโมง กว่าจะได้ของมา และอาจจะต้องมีการกำหนดยอดซื้อขั้นต่ำด้วย ซึ่งตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ คือ ทางออกสำหรับเรื่องเหล่านี้
ธามบอกว่า สถิติจากตู้ขายสินค้าของเขาชี้ว่า มีหลายคนที่ออกมาซื้อเนื้อจากตู้ ตอนหลังเที่ยงคืน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- สิงคโปร์ทดลอง ‘บับเบิล โฮเต็ล’ เจรจาธุรกิจได้ แม้โดนกักตัว
- สิงคโปร์วอนประชาชนรับ ‘วัคซีนโควิด-19’ เมื่อถึงคิว เชื่อปีนี้ปิดจ๊อบฉีดครบทุกคน
- ‘ไทยเบฟ’ ดัน ‘เบียร์โค’ ทำ IPO ตลาดสิงคโปร์ ระดมทุนกว่า 6 หมื่นล้านบาท
