บรรดานักวิจัยต่างมีความหวังมากขึ้น ที่จะชะลอการเกิด “โรคสมองเสื่อม” หลังพบว่า “วัคซีนงูสวัด” ที่เพิ่งได้รับการอนุมัติไปนั้น มีความเกี่ยวข้องกับการทำให้การวินิจฉัยโรคดังกล่าวลดลงอย่างมาก ภายใน 6 ปีหลังจากได้รับวัคซีน
การค้นพบดังกล่าว ซึ่งอ้างอิงจากบันทึกทางการแพทย์ของสหรัฐ บ่งชี้ว่า นอกเหนือจากประโยชน์ต่อสุขภาพจากการป้องกันโรคงูสวัด ซึ่งเป็นโรคที่สร้างความเจ็บปวด และบางครั้งอาจเป็นโรคที่ร้ายแรงในผู้สูงอายุแล้ว วัคซีนตัวนี้ ยังอาจช่วยชะลอการเกิดโรคสมองเสื่อม ซึ่งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของผู้คนในสหราชอาณาจักรได้อีกด้วย
ดร.แม็กซิม ทาเกต์ แห่งมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด ซึ่งเป็นผู้เขียนรายงานคนแรกของการศึกษาดังกล่าว ระบุว่า ผลการศึกษานี้สนับสนุนแนวคิดที่ว่าการฉีดวัคซีนป้องกันโรคงูสวัดอาจช่วยป้องกันภาวะสมองเสื่อมได้
“หากผลการศึกษานี้ได้รับการพิสูจน์ในการทดลองทางคลินิก ก็อาจส่งผลอย่างมีนัยสำคัญต่อผู้สูงอายุ บริการด้านสุขภาพ และสาธารณสุข”
ทีมนักวิจัยได้เปรียบเทียบกลุ่มตัวอย่างผู้ที่ฉีดวัคซีนป้องกันโรคงูสวัดชนิดใหม่ราว 100,000 คน เปรียบเทียบกับผู้ที่ฉีดวัคซีนชนิดเก่าในจำนวนเท่า ๆ กัน ผลการศึกษาพบว่า โดยเฉลี่ยแล้ว ผู้ที่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคงูสวัดชนิดใหม่ จะมีช่วงระยะเวลาที่ปลอดจากการวินิจฉัยโรคสมองเสื่อมเพิ่มเติมอีก 164 วัน ในช่วง 6 ปี แต่ทั้งนี้ยังจำเป็นต้องศึกษาเพิ่มเติมเพื่อหาพิสูจน์ความเชื่อมโยงดังกล่าว
บีบีซี รายงานว่า โรคงูสวัดมีสาเหตุมาจาก ไวรัสเฮอร์เปส ซอสเตอร์ (Herpes zoster) ซึ่งเป็นไวรัสที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใส กลับมาทำงานในร่างกายของผู้ป่วยอีกครั้ง แต่โรคงูสวัดมีวัคซีนที่ฉีดป้องกันโรคได้ โดยมีใช้ในหลายประเทศตั้งแต่เมื่อ 18 ปีที่แล้ว
นับตั้งแต่มีวัคซีนโรคงูสวัดเป็นต้นมา มีหลักฐานมากมายเพิ่มขึ้นที่บ่งชี้ว่า วัคซีนงูสวัดอาจช่วยป้องกันไม่ให้เกิดภาวะสมองเสื่อม แต่ยังไม่มีหลักฐานที่เป็นข้อสรุปชัดเจน
แต่ในงานวิจัยของมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารเนเจอร์ ได้ทำการเปรียบเทียบประวัติสุขภาพของชาวสหรัฐ ที่ได้รับวัคซีนป้องกันงูสวัดรุ่นเก่าที่ชื่อว่า ซอสตาแวกซ์ (Zostavax) ร่วมกับวัคซีนรุ่นใหม่ชื่อ ชิงกริกซ์ (Shingrix) ซึ่งมีการใช้งานกว้างขวางในสหราชอาณาจักร
ผลวิจัยพบว่า แม้จำนวนคนที่ยังคงเป็นโรคสมองเสื่อมในตอนท้ายของการศึกษาไม่แตกต่างกันมากนัก แต่ผู้วิจัยพบว่า โดยเฉลี่ยในช่วง 6 ปี คนที่ รับวัคซีนงูสวัดชิงกริกซ์ มีช่วงเวลาที่ปลอดจากการวินิจฉัยว่าเป็นโรคสมองเสื่อมเพิ่มขึ้น 17% มากกว่าผู้ที่ได้รับวัคซีนงูสวัดรุ่นเก่า โดยเป็นผลดีมากกว่าในกลุ่มผู้รับวัคซีนที่เป็นผู้หญิง
ศาสตราจารย์พอล แฮร์ริสัน เจ้าของงานวิจัย ระบุว่า แม้ว่านั่นจะเป็นการชะลอการวินิจฉัยพบโรคสมองเสื่อมไว้เป็นเวลา 164 วัน แต่ในแง่ของสุขภาพของคนทั่วไป มันไม่ใช่ข้อค้นพบที่เล็กน้อยแต่อย่างใด
เขาบอกด้วยว่า งานวิจัยได้ก่อให้เกิดคำถามมากมายที่จำเป็นต้องหาคำตอบอย่างเร่งด่วน ซึ่งความเป็นไปได้ทางหนึ่ง คือ ไวรัสของงูสวัด อาจเป็นหนึ่งในปัจจัยที่อาจจะทำให้สมองเสื่อม
“ดังนั้น วัคซีนที่หยุดไม่ให้ไวรัสของงูสวัดกลับมาทำงานอีกครั้ง อาจช่วยชะลอกลไกใดก็ตาม ที่เป็นสาเหตุให้คุณอาจจะเป็นโรคสมองเสื่อมในปีถัด ๆ ไป”
ทางด้าน ดร.ชีโอนา สเกลส์ จากหน่วยวิจัยโรคอัลไซเมอร์ของสหราชอาณาจักร กล่าวว่า การค้นหาหนทางใหม่ในการลดความเสี่ยงของผู้คนเป็นเรื่องสำคัญ
“งานวิจัยนี้ ดำเนินการศึกษาในคนกลุ่มใหญ่ ซึ่งได้บ่งชี้ออกมาว่า คนที่ได้รับวัคซีนชิงกริกซ์ อาจมีความเสี่ยงลดลงต่อการเป็นโรคสมองเสื่อม แต่ยังไม่ชัดเจนว่ากลไกของวัคซีนอาจไปลดความเสี่ยงนั้นได้อย่างไร หรืออาจเป็นได้ว่าวัคซีนเป็นสาเหตุที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคสมองเสื่อมโดยตรง หรือไม่ก็อาจมีปัจจัยอื่นที่มีส่วน”
เธอกล่าวด้วยว่า ปัจจัยอื่น ๆ ที่มีความเชื่อมโยงโดยตรงต่อการเพิ่มความเสี่ยงเป็นโรคสมองเสื่อม ได้แก่ การสูบบุหรี่ ความดันโลหิตสูง และการดื่มแอลกอฮอล์ที่มากเกินไป
นอกจากนี้ ยังมีความเป็นไปอย่างอื่นอีก ได้แก่ องค์ประกอบในวัคซีนที่ถูกออกแบบมาให้ช่วยเหลือร่างกายของคนเราป้องกันไวรัส ซึ่งประเด็นนี้อาจมีส่วนเกี่ยวข้องด้วยเช่นกัน
ในสหราชอาณาจักร มีบริการฉีดวัคซีนโรคงูสวัดให้กับประชาชนที่อายุ 65 ปีบริบูรณ์ รวมทั้งคนที่มีอายุระหว่าง 70-79 ปี หรือคนที่อายุ 50 ปีขึ้นไป ที่มีระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอ ซึ่งในปัจจุบันวัคซีนป้องกันโรคงูสวัดแบบเก่าถูกแทนที่ด้วยวัคซีนชริงกริกซ์แล้ว
สำหรับวัคซีนงูสวัดที่ชื่อว่าชิงกริกซ์ ผลิตโดยบริษัทยาที่ชื่อว่า แกล็กโซสมิธไคลน์ หรือ GSK แต่บริษัทวัคซีนดังกล่าวไม่ได้เกี่ยวข้องกับงานวิจัยชิ้นนี้ อย่างไรก็ตาม มีหนึ่งในนักวิจัยที่ทำงานร่วมกับบริษัทวัคซีนในการวิจัยเรื่องอื่น
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘โรคงูสวัด’ ซ่อนพิษร้าย อันตรายกว่าที่คิด!
- เสริมภูมิต้าน ‘โรคงูสวัด’ ลดความเสี่ยง อาการแทรกซ้อนใน ‘ผู้สูงวัย’
- ‘โรคงูสวัด’ ภัยเงียบที่วัย 50+ไม่ควรมองข้าม
ติดตามเราได้ที่
เว็บไซต์: https://www.thebangkokinsight.com/
Facebook: https://www.facebook.com/TheBangkokInsight
X (Twitter): https://twitter.com/BangkokInsight
Instagram: https://www.instagram.com/thebangkokinsight/
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCYmFfMznVRzgh5ntwCz2Yxg
