The Bangkok Insight

ซินจ่าว! ‘ภาษาไทย-เวียดนาม’ ความคล้ายที่แตกต่าง

โดย วิทยาลัยดุสิตธานี 24 มิถุนายน 2568

ผู้เขียนเพิ่งเดินทางกลับมาจากเวียดนาม อากาศก็คล้าย ๆ บ้านเรา คนก็หน้าตาคล้าย ๆ บ้านเรา อาหารการกินก็ไม่ได้แปลกไปกว่าบ้านเรามากเท่าไหร่ เลยนึกถึงเรื่อง “ภาษา” ตามประสาคนสอนภาษาไทยว่า “ภาษาไทย” กับ “ภาษาเวียดนาม” มีความคล้าย หรือต่างกันอย่างไร ในฐานะที่อยู่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เหมือนกัน

ภาษาไทยกับภาษาเวียดนาม เป็นภาษาที่มีอิทธิพลจากวัฒนธรรมใกล้เคียงกันบ้างในบางช่วงเวลาทางประวัติศาสตร์ แต่ในแง่ภาษาศาสตร์แล้ว ทั้งสองภาษามีความแตกต่างกันในหลายด้าน และมีบางจุดที่คล้ายกัน

ผู้เขียนขอสรุป เป็นประเด็น ๆ เพื่อง่ายต่อความเข้าใจ

ตระกูลภาษา ภาษาไทยอยู่ใน ตระกูลภาษาไท-กะได (Tai-Kadai) แต่ภาษาเวียดนาม อยู่ใน ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก (Austroasiatic) กลุ่มเดียวกับภาษาเขมร

ดังนั้นในเรื่องรากฐานทางภาษาศาสตร์ต่างกันชัดเจน ระบบการเขียนภาษาไทย อักษรไทยมีการพัฒนามาจากอักษรขอม แต่อักษรเวียดนามมีการใช้อักษรโรมัน(Latin script) แล้วเติมสระ และวรรณยุกต์ด้วยอักขระพิเศษ เช่น â, ă, ê, đ ดังนั้น เรื่องตัวอักษรต่างกันโดยสิ้นเชิง

เสียงวรรณยุกต์ (Tones) ทั้งสองภาษา เป็น ภาษาวรรณยุกต์ คือการเปลี่ยนเสียงสูง-ต่ำมีผลต่อความหมายของคำ ภาษาไทยมี 5 เสียงวรรณยุกต์ (กลาง เอก โท ตรี จัตวา) แต่เวียดนามมี 6 เสียง!! (เราว่าเรามีเยอะละนะ ฮ่าๆๆๆ) ในประเด็นนี้คล้ายกันอยู่นะคะ

โครงสร้างไวยากรณ์ ภาษาไทย ใช้โครงสร้างประโยคแบบ SVO (Subject-Verb-Object) ภาษาเวียดนาม ก็ใช้โครงสร้างแบบ SVO เช่นกัน อันนี้ผ่านค่ะเพราะคล้ายกันในโครงสร้างประโยคพื้นฐาน การผันคำกริยา

ทั้งภาษาไทย และภาษาเวียดนามไม่มีการผันกริยา แต่ภาษาเวียดนามอาจจะมีคำกริยาช่วยชัดเจนกว่า

คำยืมจากภาษาจีน ภาษาเวียดนามมีคำยืมจากภาษาจีนจำนวนมาก เพราะเคยตกอยู่ภายใต้อิทธิพลจีนมานานหลายปี แต่ภาษาไทยมีการยืมคำจากจีนบ้างนิดหน่อย

ที่ประหลาดใจคือ ในขณะที่พักในโรงแรม ผู้เขียนเปิดโทรทัศน์ดู เอ๊ะ..ฟัง ๆ ไป ทำไมรู้สึกว่าสำเนียงภาษามันมาคล้ายภาษาไทยได้นะ

ฉุกคิดขึ้นได้ว่า ภาษาเวียดนามเนี่ยะ จะแบ่งสำเนียงออกเป็นสำเนียงเวียดนามเหนือ (Northern Vietnamese) กับสำเนียงเวียดนามใต้ (Southern Vietnamese) และโดยทั่วไปสำเนียงเวียดนามใต้จะฟังดูคล้ายภาษาไทยมากกว่า เพราะ

1. เวียดนามใต้มีจังหวะการพูดโทนเสียงและจังหวะ (Rhythm and Melody) ขึ้น-ลงของวรรณยุกต์ใกล้เคียงภาษาไทยเช่น เสียง เอก/โท มากกว่าสำเนียงเหนือ

2. การออกเสียงพยัญชนะสำเนียงเวียดนามเหนือ (โดยเฉพาะฮานอย) ออกเสียงชัดทุกพยัญชนะต้นและปลาย แต่สำเนียงเวียดนามใต้ มักละเสียงบางตัว หรือออกเสียงเบากว่า ทำให้ใกล้เคียงกับภาษาไทยมากกว่า

ผู้เขียนจึงถึงบางอ้อ เพราะเมืองที่ไปเที่ยวมาคือ “เมืองญาจาง” ซึ่งอยู่ทางใต้ของประเทศเวียดนามนั่นเอง

สรุปสั้น ๆ เลยการท่องเที่ยวที่ผสมผสานกับการศึกษาเรื่องภาษาของประเทศนั้น ๆ มีประโยชน์มากกว่าที่หลายคนคิด

เพราะไม่เพียงแต่ช่วยให้เข้าใจวัฒนธรรมลึกซึ้งขึ้น แต่การท่องเที่ยวที่ศึกษาเรื่องภาษาของประเทศนั้น ๆ ถือว่าเป็น “การสื่อสารข้ามวัฒนธรรม” (Intercultural Communication) อย่างแท้จริง และนี่ก็เป็นเรื่องสำคัญที่นักศึกษาวิทยาลัยดุสิตธานีผู้กำลังจะก้าวเข้าสู่ธุรกิจการท่องเที่ยวและบริการจำเป็นต้องรู้ค่ะ