‘ไม้สวอป’ ตรวจ ATK ทำให้ประสาทรับกลิ่นเสียหาย ผลเสียต่อสมอง และสุขภาพ จริงหรือ??

โดย NAPAPORN PANITCHART 29 มีนาคม 2565

กรมการแพทย์ แจง ‘ไม้สวอป’ การตรวจ ATK ไม่ทำให้ประมาทรับกลิ่นเสียหาย จนส่งผลเสียต่อสมอง และสุขภาพ ย้ำให้ทำอย่างถูกวิธี

ปัจจุบัน การตรวจ ATK ทำกันอย่างแพร่หลาย เพราะถือเป็นการตรวจหาเชื้อโควิด ด้วยวิธีที่ง่ายที่สุดและได้ผลเร็วที่สุด อย่างไรก็ตาม ได้มีการส่งข้อมูลและแชร์กันในสังคมออนไลน์ เรื่องการตรวจโควิด แบบ ATK โดยระบุว่า การสอดไม้ Swab เข้าไปกว้านลึกถึงเพดานจมูก สามารถสร้างความเสียหายต่อเนื้อเยื่อพังผืดที่ห่อหุ้ม Olfactory Nerve ซึ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพ และอายุขัยของมนุษย์

เนื่องจาก olfactory nerve เป็นปราการด่านหนึ่งในสองของกะโหลกศีรษะ ซึ่งเชื่อมระหว่างโพรงจมูกกับสมอง ที่ไวรัสและแบคทีเรียสามารถเดินทางข้าม blood-brain barrier เข้าสู่สมองได้

นอกจากนี้ olfactory nerve ยังเป็นเซลล์ชนิดเดียวในกะโหลกศีรษะที่มี stem cells เรียกว่า olfactory ensheathing cells ที่ล้อมรอบเซลล์รับกลิ่น olfactory sensory axons ส่วนที่ยื่นออกมาจากเซลล์ประสาท neuron ทำหน้าที่ส่งผ่านกระแสประสาทจากเซลล์ร่างกาย

พวกมันทำหน้าที่ปกป้อง olfactory nerve และช่วยการสร้างเซลล์ใหม่ เมื่อเกิดความบาดเจ็บเสียหาย (สเต็มเซลล์ชนิดนี้มีความพิเศษมาก จนถูกนำไปใช้ในการซ่อมแซมไขสันหลังบาดเจ็บ และรักษาโรคทางสมองหลายชนิด ในการแพทย์ปัจจุบันอย่างประสบความสำเร็จ)

ไม้สวอป มีโอกาสขึ้นไปที่ตำแหน่ง ของเส้นประสาทรับกลิ่นได้จริง แต่ไม่สร้างความเสียหาย และควรทำอย่างถูกวิธี

ทางกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ชี้แจงว่า การสอดไม้เข้าไปในจมูก มีโอกาสขึ้นไปที่ตำแหน่งของเส้นประสาทรับกลิ่นได้จริง แต่ไม่สร้างความเสียหายต่อเส้นประสาทมากอย่างที่กังวล และในปัจจุบันก็ยังไม่พบหลักฐานว่า การสวอปทำให้เส้นประสาทรับกลิ่นเสียหายจนสูญเสียการรับกลิ่น

ดังนั้น การสวอปควรทำให้ถูกวิธี โดยการแหย่เข้าไปตามแนวของพื้นจมูก เพื่อให้เข้าไปยังบริเวณโพรงหลังจมูก ซึ่งมีโอกาสเจอเชื้อโรคได้มาก โดยจะไม่โดนตำแหน่งของเส้นประสาทนี้อยู่แล้ว

อย่างไรก็ตาม มีข้อควรระวังที่สำคัญ คือในกรณีที่ผู้ป่วยเคยได้รับการผ่าตัดเกี่ยวกับฐานสมอง หรือเคยผ่าตัดซ่อมฐานสมองมาก่อน อาจจะไม่มีกระดูกคอยป้องกันเหมือนกับคนที่ยังไม่เคยผ่าตัด ควรให้แพทย์หูคอจมูกหรือแพทย์ที่ชำนาญ เป็นผู้ทำการสวอปให้

.ดังนั้นขอให้ประชาชนอย่าหลงเชื่อข้อมูลดังกล่าว และขอความร่วมมือไม่ส่ง หรือแชร์ข้อมูลดังกล่าวต่อในช่องทางสื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ เพื่อให้ประชาชนได้รับข้อมูลข่าวสารจากกรมการแพทย์ สามารถติดตามได้ที่ www.dms.go.th