หมอธีระ เผย “Long COVID” เกิดได้กับทุกส่วนของร่างกาย นานหลายเดือน เป็นปี บางทีเป็นถาวร พร้อมแนะนำคัมภีร์ สำหรับประชาชน
รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ อาจารย์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Thira Woratanarat เรื่อง …คัมภีร์ Long COVID สำหรับประชาชน… ระบุว่า
ภาวะผิดปกติหลังจากติดเชื้อโรคโควิด-19 หรือที่เรียกว่า “Long COVID” นั้นจะเป็นปัญหาระยะยาว ทั้งต่อคนที่เป็น สมาชิกในครอบครัว/คนรัก/คนใกล้ชิด ที่ทำงาน และสังคม
เกิดขึ้นได้ ทั้งคนที่เคยติดเชื้อแบบไม่มีอาการ มีอาการน้อย หรือมีอาการรุนแรง
เฉลี่ยแล้วมีโอกาสเกิดขึ้นได้ราว 20-40% ถือว่าเป็นตัวเลขที่สูง เพราะยิ่งหากประเทศใดมีคนติดเชื้อมาก โอกาสเจอผู้ป่วยระยะยาวที่เป็น ลองโควิด ก็ยิ่งมากเป็นเงาตามตัว
แม้มีงานวิจัยบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าการฉีดวัคซีนครบ จะช่วยลดโอกาสเกิดภาวะ ลอง โควิด ลงได้ราว 40% แต่ก็ขึ้นอยู่กับชนิดวัคซีนที่ใช้ และถึงแม้จะลดความเสี่ยงลงได้บ้าง แต่พอคูณเป็นจำนวนผู้ป่วยจริง (absolute number) ที่จะเกิดขึ้นก็ยังคงมหาศาล
ลองโควิด เกิดได้กับทุกคนที่ติดเชื้อ
ลอง โควิด เกิดได้ทุกเพศ ทั้งชายและหญิง ทุกวัย ทั้งเด็กเล็ก เด็กโต วัยทำงาน และคนสูงอายุ
เพศหญิงเสี่ยงกว่าเพศชาย
ผู้ใหญ่เสี่ยงกว่าเด็ก
ป่วยปานกลางและรุนแรง เสี่ยงกว่าป่วยน้อยและไม่มีอาการ
แต่ทุกประเภทจะเกิด ลอง โควิด ได้ทั้งสิ้น
การติดเชื้อโรคโควิด-19 นั้น แม้รักษาระยะแรกหายแล้ว แต่จะก่อให้เกิดความผิดปกติในร่างกายต่อเนื่อง จนเกิดภาวะ ลอง โควิด ขึ้นมา
ลองโควิด เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับร่างกายแทบทุกระบบ
โดยปัจจุบันเชื่อว่ามีกลไกหลายกลไกที่เกิดขึ้นได้ เช่น การมีการติดเชื้อในร่างกายแฝงอยู่ในเซลล์ของอวัยวะต่างๆ (persistent infection), การติดเชื้อทำให้เกิดกระบวนการอักเสบระยะยาวเรื้อรัง (chronic inflammatory process), การติดเชื้อทำให้เกิดการทำงานอวัยวะ/ระบบต่างๆ ของร่างกายที่ผิดปกติไปจากเดิม (organ dysfunction from viral infection)
การติดเชื้อทำให้เกิดภูมิต่อต้านตนเอง (autoantibody), และการติดเชื้อทำให้เกิดการเสียสมดุลของเชื้อโรคที่อาศัยอยู่ในร่างกาย โดยเฉพาะในทางเดินอาหาร และส่งผลต่อความผิดปกติของอวัยวะและระบบต่างๆ ตามมา (Dysbiosis)
ลอง โควิด เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับร่างกายแทบทุกระบบ ตั้งแต่สมอง/ระบบประสาท มีตั้งแต่ความจำเสื่อม คิดวิเคราะห์ลำบากหรือสมรรถนะถดถอยลงกว่าปกติ ปวดศีรษะ วิงเวียนศีรษะ ปัญหาการนอนหลับ และความผิดปกติทางจิต เช่น โรคซึมเศร้า เครียดวิตกกังวล อารมณ์แปรปรวน
ไปจนถึงระบบอื่น ที่หนักหนาและไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้นคือ ปัญหาด้านหัวใจและหลอดเลือด ตั้งแต่กล้ามเนื้อหัวใจและเยื่อบุหัวใจอักเสบ หัวใจเต้นผิดจังหวะ หัวใจขาดเลือด หัวใจหยุดเต้น รวมถึงโรคหลอดเลือดสมอง และการอุดตันของหลอดเลือดตามที่ต่างๆ
ระบบหายใจมีปัญหา ทำให้เหนื่อยง่าย หอบเหนื่อย เพราะมีความผิดปกติของสมรรถนะของปอดและการแลกเปลี่ยนออกซิเจน
ระบบต่อมไร้ท่อ จะเกิดความผิดปกติ ได้แก่ การเกิดโรคเบาหวานในคนที่ไม่เคยเป็นมาก่อน รวมถึงคนที่เคยเป็นเบาหวานมาก่อนก็ประสบปัญหาคุมโรคได้ยากมากขึ้น และปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมนเพศ
อาการทางระบบอื่นของร่างกาย ได้แก่ อ่อนเพลียอ่อนล้าจนทำงานไม่ไหว ออกกำลังกายไม่ไหว ผมร่วง และอาการปวดที่ต่างๆ ตามร่างกายทั้งกล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ
อาการเกิดขึ้นได้ตั้งแต่หลายเดือนไปเป็นปี หรือเป็นแบบถาวร ขึ้นอยู่กับความผิดปกติที่เกิดขึ้น
ยังไม่มีวิธีป้องกันหรือรักษาแบบเฉพาะเจาะจง นอกจากการป้องกันตนเองและครอบครัวไม่ให้ติดเชื้อ
คัมภีร์ลองโควิด สำหรับประชาชน
การป้องกันที่พิสูจน์แล้วว่าได้ผลคือ
“ใส่หน้ากากเสมอ เว้นระยะห่างจากคนอื่น พบปะคนเท่าที่จำเป็น ใช้เวลาสั้นๆ เลี่ยงการกินดื่มหรือแชร์ของกินของใช้ร่วมกับผู้อื่น นี่คือคาถาและข้อปฏิบัติ ที่จะช่วยพวกเราทุกคนให้รอดปลอดภัย ท่ามกลางสถานการณ์ระบาดระยะยาวได้”
ปัจจุบันและอนาคตนับจากนี้ ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน
รักตัวเองและครอบครัวให้มาก ป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ
ไม่ติดเชื้อย่อมดีที่สุดครับ
ป.ล.สำหรับคนที่เคยติดเชื้อมาแล้ว ควรหมั่นประเมินสภาพร่างกายและจิตใจของตนเองเป็นระยะ หากผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์ และจะเป็นการดี หากไปตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอให้เหมาะสมตามช่วงวัยของตน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- สธ.ห่วง ‘กิจกรรมรวมกลุ่ม’ พบ ‘คลัสเตอร์’ อื้อ แนะ 3 ป. จัดงานปลอดภัย
- ‘สวนสาธารณะ’ ถอดแมสก์ได้ สธ.ตั้งเป้าเป็นที่แรก
- ‘หมอธีระ’ ห่วง ‘Long COVID’ ยิ่งติดเชื้อเยอะ โอกาสเจอสูง กระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
