จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จับมือภาคเอกชน เปิดโครงการ “รถดมไว เพื่อนำสุนัขดมกลิ่นคัดกรอง COVID-19 ออกปฏิบัติงานภาคสนาม” สาธิตการนำสุนัข ที่ได้รับการฝึกดมกลิ่นผู้ติดเชื้อโควิด-19 และ ชมการตรวจคัดกรองตัวอย่างเหงื่อบน “รถดมไว” ซึ่งเป็นห้องปฏิบัติการชีวนิรภัยเคลื่อนที่ สำหรับการปฏิบัติงานของสุนัข
วันนี้ (17 มิ.ย.) จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย โดยคณะสัตวแพทย์ศาสตร์ แพทยศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และวิศวกรรมศาสตร์ พร้อมด้วย บริษัท เชฟรอน ประเทศไทย สำรวจและผลิต จำกัด แล ะบริษัท พีคิวเอ แอสโซซิเอส จำกัด ร่วมกันเปิดโครงการ “รถดมไว เพื่อนำสุนัขดมกลิ่นคัดกรอง COVID-19 ออกปฏิบัติงานภาคสนาม” นำสุนัขลาบราดอร์ รีทรีฟเวอร์ 6 ตัว ที่ได้รับการฝึกดมกลิ่นผู้ติดเชื้อ COVID-19 มาสาธิตการดมกลิ่น และสาธิตการตรวจคัดกรองตัวอย่างเหงื่อบน “รถดมไว” ซึ่งเป็นห้องปฏิบัติการชีวนิรภัยเคลื่อนที่สำหรับการปฏิบัติงานของสุนัข
ดร.ชฎิล กุลสิงห์ อาจารย์ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ หนึ่งในทีมวิจัย อธิบายว่า สารเคมีระเหยง่ายที่เก็บมาจากผิวหนังมนุษย์ อาจมาจากแหล่งกำเนิดหลายแหล่ง ได้แก่ ต่อมใต้ผิวหนังชนิด Eccrine, Sebaceous และ Apocrine โดยต่อม Apocrine นี้จะเป็นต่อมสำคัญที่ผลิตสารระเหยง่าย เป็นกลิ่นตัวเฉพาะของมนุษย์ ส่วนต่อมอีกสองชนิดจะผลิตสารเคมี ที่ไม่ระเหยง่ายเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งไม่มีผลต่อกลิ่นตัวโดยตรง
อย่างไรก็ตาม สารพวกนี้จะถูกนำไปใช้ต่อโดยแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ใต้ผิวหนังมนุษย์ แล้วเปลี่ยนเป็นสารระเหยง่าย ให้กลิ่นไปปนอยู่กับกลิ่นตัวมนุษย์ ดังนั้น กลิ่นโดยรวมของตัวอย่างเหงื่อ ที่ดูดซับโดยแท่งสำลี แล้วเก็บมาให้สุนัขดม จะมีคุณสมบัติแตกต่างกันขึ้นกับชนิด และปริมาณของต่อมในแต่ละอวัยวะ
การที่ผู้ป่วยโควิด-19 มีกระบวนการเผาผลาญในร่างกายที่แตกต่างออกไปจากก่อนที่จะได้รับเชื้อ ทำให้มีสารเคมีจากต่อมทั้งสามชนิดเปลี่ยนแปลงไป ทั้งชนิด และปริมาณ จึงถูกตรวจจับโดยสุนัขได้
ที่ผ่านมา สุนัขดมกลิ่นได้ให้บริการตรวจคัดกรองแก่พนักงานเชฟรอน และสำนักงานป้องกัน และควบคุมโรคที่ 12 จังหวัดสงขลา แล้วจำนวนกว่า 500 ราย เมื่อมีการระบาดของโรคในกรุงเทพฯ สุนัขดมกลิ่นจึงได้เดินทางจากจังหวัดสงขลา มาตั้งจุดตรวจ ที่คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ให้บริการตรวจคัดกรองแก่บุคลากรจุฬาฯ ผู้ป่วยติดเตียง โดยมีอาสาสมัคร จากกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) ลงพื้นที่เก็บตัวอย่างเหงื่อ มาส่งตรวจแล้วจำนวนทั้งสิ้นกว่า 1,500 ราย
อย่างไรก็ดี เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อไวรัส จากสิ่งแวดล้อมไปบนตัวสุนัข ระหว่างลงพื้นที่คลัสเตอร์ต่าง ๆ จึงได้มีการออกแบบห้องปฏิบัติงานเคลื่อนที่ “รถดมไว” พร้อมอุปกรณ์มาตรฐานตามข้อกำหนดของกรมควบคุมโรค ซึ่งจะสร้างความปลอดภัยทั้งผู้ที่มารับการตรวจ และสุนัขที่ปฏิบัติงาน อีกทั้งเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพ
การคัดกรองเชิงรุกในชุมชน และคลัสเตอร์ที่เกิดขึ้นใหม่ในแต่ละวัน
รถดมไว ถูกออกแบบให้มีห้องปฏิบัติการเคลื่อนที่ อุปกรณ์การดม และอุปกรณ์ฆ่าเชื้อต่าง ๆ เพื่อให้การปฏิบัติงาน ร่วมกับกรมควบคุมโรคเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ภายในแบ่งเป็น 4 ห้อง ได้แก่
- ห้องเอนกประสงค์ เป็นห้องสำหรับวางตู้ล็อคเกอร์เก็บสัมภาระผู้ปฏิบัติงานบนรถ และอุปกรณ์ความปลอดภัยพื้นฐานต่างๆ รวมทั้งอุปกรณ์ทำความสะอาดรถ
- ห้องพักสุนัข สำหรับให้สุนัขพักในช่วงเวลาที่ไม่ได้ปฏิบัติงาน
- ห้องเตรียมตัวอย่าง เป็นห้องสำหรับรับตัวอย่างที่เก็บจากภายนอกตัวรถ เข้ามาเตรียมเปลี่ยนถ่ายภาชนะ
- ห้องปฏิบัติงาน เป็นพื้นที่สำหรับให้สุนัขดมกลิ่นตรวจหาเชื้อโควิด-19 จากตัวอย่างที่วางบนแท่นวางตัวอย่าง จำนวนรอบละ 12 แท่น
ภายในรถถูกออกแบบเพื่อการปฏิบัติงานที่ปลอดภัย และลงตัว มีเครื่องปรับอากาศให้ความเย็นแก่สุนัข นอกจากนี้ ยังได้คำนึงถึงความปลอดภัยของทั้งเจ้าหน้าที่ และสุนัขผู้ปฏิบัติงานบนรถ โดยได้สร้างระบบความดันลบ ในห้องเตรียมตัวอย่าง ระบบฆ่าเชื้อด้วยรังสี UV ในช่องรับส่งตัวอย่าง ห้องเตรียมตัวอย่างและห้องปฏิบัติงาน พร้อมทั้งระบบความปลอดภัยอื่น ๆ อาทิ ตู้ยาปฐมพยาบาล ถังดับเพลิง ไฟขอความช่วยเหลือฉุกเฉิน และไฟแจ้งเตือนขณะปฏิบัติงานบนรถ นับเป็นรถปฏิบัติงานชีวนิรภัยเคลื่อนที่ของสุนัขดมกลิ่นคันแรกของประเทศไทย
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ฝึกสุนัขดมกลิ่น ค้นหาผู้ติดเชื้อโควิด-19 ไม่แสดงอาการ ต่อยอดช่วยการแพทย์
- สวิตเซอร์แลนด์ฝึก ‘สุนัขดมกลิ่น’ ตรวจหาโควิด-19 ถ้าได้ผลอาจใช้จริง
- โควิดพ่นพิษหนัก หนี้สาธารณะ ‘อิตาลี’ พุ่งปรี๊ด 155% ต่อจีดีพี
