COVID-19

16 ข้อควรรู้ ‘ภาวะลองโควิด’ พร้อมแนะวิธีป้องกันที่ดีที่สุด

โดย WANPEN PUTTANONT 28 มกราคม 2567

ศูนย์จีโนมฯ เผย 16 หัวข้อที่ควรรู้เกี่ยวกับ “ภาวะลองโควิด” อัปเดตผลการศึกษาสำคัญ กลไกการเกิดโรค และแนวทางการลดผลกระทบจากลองโควิด

ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ รพ.รามาธิบดี โพสต์เพจเฟซบุ๊ก Center for Medical Genomics ระบุว่า 16 หัวข้อที่ควรรู้เกี่ยวกับภาวะลองโควิด(Long Covid) อัปเดตผลการศึกษาสำคัญ กลไกการเกิดโรค และแนวทางการลดผลกระทบจากลองโควิด ไม่มียารักษา การป้องกันไม่ให้ติดเชื้อโควิด-19 บ่อยครั้งเป็นหนทางเดียว มีภาระโรคภัยที่สูงกว่าโรคหัวใจหรือโรคมะเร็ง

เป็นครั้งแรกของสหรัฐ ที่ได้มีการนำเสนอข้อมูลภาวะลองโควิดอย่างจริงจังต่อสมาชิกรัฐสภาสหรัฐที่อาคารรัฐสภา จัดขึ้นโดยคณะกรรมการด้านสุขภาพ การศึกษา แรงงาน และบำนาญของวุฒิสภาสหรัฐฯ เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2567 ที่ผ่านมา ดำเนินการโดยวุฒิสมาชิกสหรัฐฯ เบอร์นี แซนเดอร์ส (Bernie Sanders) เพื่อให้สมาชิกรัฐสภาและประชาชนสหรัฐได้ตระหนักรู้เกี่ยวกับภัยของลองโควิด โดยมีคำให้การจาก ผู้ป่วยและผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับโรคลองโควิด โดยมุ่งเน้นที่การปรับปรุงการดูแลผู้ป่วยลองโควิดและการลงทุนในด้านการวิจัยขั้นสูงเกี่ยวกับโรคนี้

ดร.ซิยาด อัล-อาลี นักระบาดวิทยาทางคลินิก เป็นหนึ่งในผู้เชี่ยวชาญนำเสนอข้อมูลลองโควิดครั้งนี้ สรุปว่ามหาภัยลองโควิด รุนแรงกว่าโรคหัวใจและโรคมะเร็ง ยังไม่มียารักษา วิธีการป้องกันไม่ติดเชื้อโควิด-19 บ่อยครั้ง คือหนทางเดียวที่ป้องกันการเกิดโรคลองโควิด จะไม่เกิดลองโควิด หากไม่ติดเชื้อโควิด-19

จากการศึกษาล่าสุดพบว่า อาการลองโควิดทำให้เกิดภาระโรคภัยที่สูงกว่าโรคหัวใจหรือโรคมะเร็ง โดยมีการวิเคราะห์พบว่าลองโควิด สร้างภาระของความพิการมากกว่าโรคหัวใจหรือโรคมะเร็ง

นักวิจัยพบว่าภาวะลองโควิดส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพเกิน 80 ปีที่เทียบกับคุณภาพชีวิตหรือ DALYs ต่อกลุ่มประชากร 1,000 คนที่ไม่เคยเข้าไปรักษาในโรงพยาบาลจากการติดเชื้อในครั้งแรก

นอกจากนี้ยังมีการประเมินว่าผู้ติดเชื้อโควิด-19 จะสูญเสียสุขภาพไป 21% ในขณะที่มีอาการลองโควิด การศึกษายังพบว่าผู้ที่เป็นลองโควิดอาจมีความพิการทางกายและจิตใจอย่างรุนแรง

ขณะนี้มีชาวอเมริกันเป็นลองโควิดแล้วกว่า 20 ล้านคน และกว่า 4 ล้านคนที่ไม่สามารถทำงานหรือปฏิบัติหน้าที่หน้าได้

ดังนั้น ลองโควิดจึงมีผลกระทบที่สำคัญต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย และภาครัฐต้องให้ความสนใจอย่างมาก

วิธีป้องกันลองโควิดที่ดีที่สุดคือป้องกันการติดเชื้อโควิดตั้งแต่แรก เพราะยังไม่มียารักษา ไม่มีใครเป็นลองโควิดหากไม่ติดเชื้อโควิด-19

ชื่ออย่างเป็นทางการของภาวะลองโควิดในสหรัฐ คือ ภาวะหลังโควิด (Post-COVID Conditions; PCC) โดยมีชื่อเรียกอื่นๆ เช่น long-haul COVID, post-acute COVID-19, long-term effects of COVID, Chronic COVID และ post-acute sequelae of SARS-CoV-2 infection; PASC) เป็นต้น

อาการลองโควิด

อาการลองโควิด เป็นสภาวะที่ซับซ้อน มีผลกระทบต่อหลายอวัยวะ และนำไปสู่อาการทางระบบประสาทและการรับรู้ เช่น ความจำเสื่อม และความบกพร่องทางสติปัญญา นอกจากนี้ยังอาจกระตุ้นปัญหาสุขภาพอื่น เช่น เบาหวานหรือโรคไต โดยรวมแล้ว ลองโควิดเป็นสภาวะที่มีความซับซ้อนและมีผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพ.

ภาวะลองโควิดทำให้ร่างกายอ่อนแอลงหลังการติดเชื้อ ไวรรัสโคโรนา 2019 (SARS-CoV-2) พบมากกว่า 10% ของผู้ติดเชื้อโควิด-19 และพบมากกว่า 200 อาการ ส่งผลต่ออวัยวะหลายระบบ ทั่วโลกมีผู้ป่วยอาการลองโควิดประมาณ 65 ล้านคนที่ต้องทนทุกข์ทรมาน โดยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านได้ทบทวนวรรณกรรม ค้นคว้า รวบรวม ข้อมูลจากแหล่งต่างๆ และนำมาประมวลเรียบเรียงเป็น 16 หัวข้อที่ควรรู้เกี่ยวกับภาวะลองโควิด ดังนี้

1. ความหมายและขอบเขตกลุ่มอาการลองโควิด

อาการลองโควิดหรือที่รู้จักกันในชื่อ ผลระยะยาวของโควิด-19 (post-acute sequelae of COVID-19: PASC) มีลักษณะอาการที่หลากหลายซึ่งคงอยู่หลังจากการติดเชื้อโควิด-19 อย่างเฉียบพลัน ซึ่งส่งผลกระทบต่อร่างกายในหลายระบบ

การปรับปรุง ควรเพิ่มความตระหนักรู้และความเข้าใจของสาธารณชนเกี่ยวกับอาการที่หลากหลายของลองโควิดเพื่อให้มั่นใจว่าบุคคลที่ได้รับผลกระทบจะได้รับการยอมรับและสนับสนุนด้านกันรักษาอย่างทันท่วงที

2. ความชุกและผลกระทบ

ลองโควิดส่งผลกระทบต่อผู้คนอย่างน้อย 65 ล้านคนทั่วโลก จากการบันทึกข้อมูลทางคลินิกที่ถูกบันทึกไว้จากผู้ติดเชื้อโควิด-19 มากกว่า 651 ล้านคน พบอัตราการอุบัติการณ์โดยประมาณที่ 10% ซึ่งส่งผลกระทบด้านสุขภาพ เศรษฐกิจ และสังคมอย่างมีนัยสำคัญ

การป้องกัน ดำเนินโครงการฉีดวัคซีนอย่างกว้างขวางและวางมาตรการด้านสาธารณสุขอื่น ๆ เช่น ล้างมือ กินร้อน ช้อนกลาง เว้นระยะห่างทางสังคม สวมหน้ากากอนามัยเพื่อช่วยลดการติดเชื้อโควิด-19 และผลที่ตามมาจากกลุ่มอาการลองโควิด

3. ความสัมพันธ์ระหว่างอายุและการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล

กลุ่มอาการลองโควิดพบมากในช่วงอายุระหว่าง 36 ถึง 50 ปี เนื่องจากปัจจัยหลายอย่างรวมกัน อันรวมถึงอัตราการสัมผัสกับสารคัดหลั่งจากผู้ติดเชื้อที่อาจเกิดขึ้น โดยพบว่า 10-30% ของผู้ป่วยที่ไม่อยู่ในโรงพยาบาล และ 50-70% ของผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลจะมีอาการป่วยเป็นลองโควิด

แนวทางแก้ไข กำหนดมาตรการแทรกแซงการระบาดและสร้างความตระหนักรู้ด้านอาชีวอนามัยเน้นที่กลุ่มเสี่ยงอายุ 36-50 ปี เพื่อลดการสัมผัสจากสารคัดหลั่งจากผู้ติดเชื้อโควิด-19 ให้น้อยที่สุด และส่งเสริมมาตรการที่ไม่ใช้ยาและวัคซีน เช่น ล้างมือ กินร้อน ช้อนกลาง เว้นระยะห่างทางสังคม สวมหน้ากากอนามัย ร่วมกับการระดมฉีดวัคซีน ให้การรักษาด้วยยาต้านไวรัสตั้งแต่เนิ่น ๆ เมื่ออาการเริ่มส่อรุนแรง หรือเป็นกลุ่มเปราะบาง

4. ความซับซ้อนและความรุนแรงของกลุ่มอาการลองโควิด

กลุ่มคนที่พบอาการลองโควิดมีรายงานอาการที่หลากหลายในระบบอวัยวะต่างๆ ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก ทำให้การดูแลรักษามีความซับซ้อน

การปรับปรุง ควรส่งเสริมการดำเนินการในรูปแบบสหคลินิกมีแพทย์ผู้ที่เชี่ยวชาญเรื่องลองโควิดให้การดูแลและการจัดการอาการต่าง ๆ อย่างครอบคลุมซึ่งปรับให้เหมาะกับอาการของผู้ป่วยแต่ละราย

5. เงื่อนไขที่เกี่ยวข้องกับอาการลองโควิด

อาการลองโควิดมีความเชื่อมโยงกับสภาวะอาการที่พบใหม่หลายอาการ เช่นโรคหลอดเลือดหัวใจ, โรคเบาหวานประเภท 2, อาการปวดกล้ามเนื้อจากสมองและไขสันหลังอักเสบ (myalgic encephalomyelitis, ME), อาการอ่อนเพลียเรื้อรัง (chronic fatigue syndrome, CFS) และภาวะระบบประสาทอัตโนมัติเสียศูนย์ (Dysautonimia) โดยเน้นย้ำถึงผลกระทบเชิงระบบที่กว้างขวาง

การป้องกัน เสริมสร้างการวิจัยเพื่อทำความเข้าใจกลไกการเกิดโรคของสภาวะเหล่านี้ และพัฒนากลยุทธ์การป้องกันแบบกำหนดเป้าหมายสำหรับบุคคลที่มีความเสี่ยง

6. หาสาเหตุเพื่อตั้งสมมุติฐานการเกิดโรค

มีการพูดคุยถึงสาเหตุที่เป็นไปได้ต่าง ๆ เช่น รังโรคของไวรัส การควบคุมภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ และการเปลี่ยนแปลงของจำนวนและชนิดของจุลินทรีย์ในลำไส้ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงลักษณะที่ซับซ้อนที่มีหลายปัจจัยที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับกลุ่มอาการลองโควิด

การปรับปรุง ลงทุนในการวิจัยเพื่อเข้าใจกลไกพื้นฐานของกลุ่มอาการลองโควิด เพื่อปูทางไปสู่วิธีการรักษาที่เฉพาะเจาะจงและมีประสิทธิภาพ

7. ข้อมูลเชิงลึกด้านภูมิคุ้มกันวิทยาและไวรัสวิทยา

การศึกษาวิจัยเชิงลึกได้เผยให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในการตอบสนองทั้งทางภูมิคุ้มกันและไวรัสวิทยา ซึ่งรวมถึงความอ่อนล้าของทีเซลล์ ระดับไซโตไคน์ที่เพิ่มขึ้น และการเกิดขึ้นของแอนติบอดีต่อร่างกายตนเอง ซึ่งแสดงให้เห็นผลกระทบที่ซับซ้อนและยาวนานต่อระบบภูมิคุ้มกัน

นอกจากนี้ การค้นพบทางไวรัสวิทยายังเน้นย้ำถึงบทบาทของการติดเชื้อแฝงอยู่ในร่างกาย (viral persistence) และกลายพันธุ์ของไวรัสที่ส่งผลต่อพยาธิวิทยาการเกิดอาการลองโควิด

แนวทางแก้ไข กำหนดการบำบัดเพื่อปรับภูมิคุ้มกันและกลยุทธ์การรักษาเฉพาะบุคคลโดยพิจารณาโปรไฟล์การตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของแต่ละบุคคล ขณะเดียวกันก็ผสมผสานข้อมูลเชิงลึกด้านไวรัสวิทยาเพื่อกำหนดเป้าหมายส่วนประกอบของไวรัสที่ทำให้เกิดโรคลองโควิด

8. ความเสียหายของอวัยวะและปัญหาทางระบบของร่างกาย

อาการลองโควิดนำไปสู่ความเสียหายของอวัยวะในวงกว้าง รวมถึงหัวใจ ปอด และสมอง เกิดปัญหาต่อระบบต่างๆของร่างกาย เช่น การเกิดลิ่มเลือดขนาดเล็กที่ทำให้เกิดความผิดปกติของเยื่อบุผนังหลอดเลือดที่ทำให้เกิดปัญหาซับซ้อนในระบบโลหิตของร่างกาย

การปรับปรุง ติดตามและการแทรกแซงอาการดังกล่าวตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อลดความเสียหายของอวัยวะ เช่น หัวใจ ปอด และสมองและพยายามแก้ไขปัญหาเชิงระบบในเชิงรุก

9. ผลกระทบของระบบประสาทและการรับรู้

อาการลองโควิดส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อการทำงานของระบบประสาทและการรับรู้ โดยแสดงออกมาในรูปแบบของการสูญเสียความทรงจำ ความบกพร่องทางสติปัญญา และการรบกวนทางประสาทสัมผัส ส่งผลร้ายแรงต่อชีวิตประจำวัน

การป้องกัน จัดทำโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพทางปัญญาและบริการสนับสนุนเพื่อช่วยในการฟื้นฟูและปรับปรุงคุณภาพชีวิตของบุคคลที่ได้รับผลกระทบ

10. ME/CFS, Dysautonomia และเงื่อนไขที่เกี่ยวข้องกับอาการลองโควิด

สังเกตพบความคล้ายคลึงกันระหว่างอาการปวดกล้ามเนื้ออันมีสาเหตุมาจากสมองและไขสันหลังอักเสบ และอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง, ภาวะระบบประสาทอัตโนมัติเสียศูนย์ กับอาการลองโควิด เช่น กลุ่มอาการหัวใจเต้นเร็วระหว่างเปลี่ยนท่า หรือกลุ่มอาการการกระตุ้นเซลล์แมสต์ อันเป็นภาวะที่เซลล์แมสต์ปล่อยสารเคมีมากเกินไป ทำให้เกิดอาการต่าง ๆ มากมาย รวมถึงอาการแพ้ต่าง ๆ

เซลล์เหล่านี้สามารถถูกกระตุ้นได้จากหลายปัจจัย เช่น การติดเชื้อ ยา ความเครียด และอาหาร ทำให้มีความจำเป็นในการวินิจฉัยโรคที่ควรครอบคลุมประวัติทางคลินิก การตรวจร่างกาย และการทดสอบในห้องปฏิบัติการโดยเฉพาะ โดยทั่วไปการรักษาจะใช้ยา เช่น ยาแก้แพ้และยาเพิ่มความเสถียรของเซลล์แมสต์

การปรับปรุง ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในกลุ่มอาการ ME/CFS, ภาวะระบบประสาทอัตโนมัติเสียศูนย์และแพทย์ผู้รักษาโรคลองโควิดเพื่อแบ่งปันข้อมูลเชิงลึกและพัฒนาแนวทางการรักษาแบบองค์รวม

11. ผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์

ลองโควิดส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ ส่งผลให้ประจำเดือนเปลี่ยนแปลง และส่งผลต่อการทำงานของรังไข่และลูกอัณฑะ บ่งชี้ถึงความจำเป็นในการวิจัยและการดูแลเฉพาะทาง

วิธีแก้ไข ดำเนินการวิจัยแบบกำหนดเป้าหมายเพื่อทำความเข้าใจผลกระทบต่อการสืบพันธุ์ของอาการลองโควิด และให้บริการด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ที่เหมาะสม

12. ผลกระทบต่อเด็ก

เด็กได้รับผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญจากอาการลองโควิด โดยมีอาการและความเสี่ยงด้านสุขภาพที่รุนแรงคล้ายผู้ใหญ่ กระตุ้นให้มีการวิจัยแบบกำหนดเป้าหมายและกลยุทธ์การดูแลสุขภาพสำหรับกลุ่มเปราะบางนี้

การป้องกัน จัดลำดับความสำคัญของการวิจัยในเด็กเกี่ยวกับโรคลองโควิด พัฒนาวิธีปฏิบัติในการรักษาที่เป็นมิตรต่อเด็ก และจัดให้มีระบบช่วยเหลือสำหรับเด็กที่ได้รับผลกระทบและครอบครัวของเด็ก

13. ระยะเวลาการดำเนินของโรคและภาวะลุกลามของอาการ

อาการเริ่มแรก ช่วงระยะเวลาการดำเนินของโรค และการลุกลามของอาการของลองโควิดนั้นแตกต่างกันอย่างมาก

การเริ่มมีอาการ (onset): ช่วงเวลานี้อาจมีตั้งแต่หลายวันจนถึงหลายสัปดาห์หลังการติดเชื้อ
ระยะเวลาการดำเนินของโรค (duration): ระยะเวลาที่แต่ละบุคคลประสบกับอาการลองโควิดมีความผันแปรสูง บางคนพบว่าอาการค่อยๆ ดีขึ้นในช่วง 2-3 สัปดาห์หรือยาวเป็นเดือน ในขณะที่บางคนอาจมีอาการต่อเนื่องนานหลายเดือนหรือนานกว่าหนึ่งปี
การลุกลาม (progression) : บางคนมีอาการลองโควิดคงที่ บางคนเป็นๆหายๆ บางรายอาจมีอาการดีขึ้นในระยะๆ ตามด้วยการกำเริบของโรค (มักเรียกว่ารูปแบบ ‘รถไฟเหาะตีลังกา’) และบางคนอาจสังเกตเห็นการอาการค่อยๆ ดีขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป

การปรับปรุง ใช้การลงทะเบียนผู้ป่วยและการศึกษาระยะยาวเพื่อจัดทำแผนผังความก้าวหน้าของอาการ และแจ้งแผนการรักษาและการให้คำปรึกษาเชิงพยากรณ์
ความผันแปรของเวลาการดำเนินโรคและการลุกลามของอาการเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการใช้แนวทางการรักษาและการช่วยเหลือผู้ป่วยแบบเฉพาะบุคคล

14. เครื่องมือวินิจฉัยและการรักษา

การพัฒนาเครื่องมือวินิจฉัยและกลยุทธ์การรักษาเผชิญกับความท้าทายที่สำคัญ เน้นย้ำถึงความจำเป็นในการรักษาที่ได้รับการตรวจสอบ มีประสิทธิผล และเครื่องมือวินิจฉัยที่ครอบคลุม

ทางแก้ไข เร่งการพัฒนาและการตรวจสอบความถูกต้องของเครื่องมือวินิจฉัย ตัวชี้วัดทางชีวภาพ และการรักษาที่มีประสิทธิผล ผ่านการระดมทุนที่เพิ่มขึ้นและความพยายามในการวิจัยร่วมกัน

15. ผลกระทบของวัคซีน สายพันธุ์ของโควิด-19 และการติดเชื้อซ้ำ

การวิเคราะห์ที่ครอบคลุมเกี่ยวกับผลกระทบของวัคซีน, SARS-CoV-2 สายพันธุ์ต่างๆ และการติดเชื้อซ้ำต่ออุบัติการณ์และการลุกลามของอาการลองโควิด

ผลกระทบของการฉีดวัคซีนต่ออุบัติการณ์ของโรคลองโควิด

ผลกระทบของการฉีดวัคซีนต่อการพัฒนาของลองโควิดนั้นแตกต่างกันไปตามการศึกษาต่างๆ โดยได้รับอิทธิพลจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษา เวลาที่ผ่านไปนับตั้งแต่การฉีดวัคซีน และคำจำกัดความเฉพาะของกลุ่มอาการลองโควิดที่ใช้
การศึกษาบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าไม่มีความแตกต่างที่มีนัยสำคัญในการพัฒนาการเกิดลองโควิดระหว่างบุคคลที่ฉีดวัคซีนและไม่ได้รับการฉีดวัคซีน
หลายการศึกษาแนะนำว่าวัคซีนให้การป้องกันอาการลองโควิดได้ในระดับหนึ่ง ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดอาการลองโควิดได้ 15% ถึง 41% แม้จะป้องกันอาการลองโควิดได้บางส่วน แต่เรายังพบลองโควิดส่งผลกระทบต่อผู้ที่ติดเชื้อโควิด-19 ถึง 9%

อิทธิพลของเชื้อ SARS-CoV-2 และระดับการฉีดวัคซีน

สำนักงานสถิติแห่งชาติของสหราชอาณาจักรตั้งข้อสังเกตว่าโรคลองโควิดนั้นแพร่หลายน้อยกว่า 50% ในผู้ที่ฉีดวัคซีนสองครั้งและต่อมาติดเชื้อโอมิครอนสายพันธุ์ ดั้งเดิม BA.1 (breakthrough infection) เมื่อเทียบกับผู้ที่ติดเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์เดลต้า อย่างไรก็ตาม ไม่พบความแตกต่างที่มีนัยสำคัญระหว่างผู้ที่ได้รับการฉีดวัคซีนสามครั้ง
พบอาการลองโควิดในผู้ติดเชื้อโอมิครอนสายพันธุ์ BA.2 มากกว่า BA.1 โดยทั้งหมดได้รับการฉีดวัคซีนครบ 3 เข็ม ผู้ติดเชื้อโอมิครอน BA.2 พัฒนาเป็นลองโควิดถึง 9.3%

ผลกระทบของการฉีดวัคซีนต่ออาการลองโควิดที่เป็นอยู่เดิม

อิทธิพลของการฉีดวัคซีนต่ออาการของบุคคลที่เป็นโรคลองโควิดมานานก่อนหน้าจะแตกต่างกันไป บุคคลเหล่านี้ประมาณ 16.7% มีอาการบรรเทาขึ้น ในขณะที่ 21.4% มีอาการแย่ลง ส่วนคนอื่นๆ ไม่พบการเปลี่ยนแปลงใดๆ ของอาการ

ผลกระทบของการติดเชื้อซ้ำ

การติดเชื้อซ้ำด้วยโควิด-19 กำลังกลายเป็นเรื่องปกติมากขึ้น การทำความเข้าใจผลกระทบของการติดเชื้อโควิด-19 ซ้ำหลายครั้งถือเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาของโรคลองโควิดหลังการติดเชื้อซ้ำครั้งที่สองหรือสาม และผลกระทบของการติดเชื้อซ้ำต่อบุคคลที่เป็นโรคลองโควิดอยู่แล้ว

การวิจัยเบื้องต้นบ่งชี้ถึงความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของอาการลองโควิดแม้แต่ในบุคคลที่ได้รับการฉีดวัคซีนสองหรือสามเข็มแล้วก็ตาม มีหลักฐานว่าการติดเชื้อซ้ำหลายครั้งอาจก่อให้เกิดอันตรายเพิ่มเติมหรือเพิ่มความอ่อนไหวต่อการเกิดลองโควิดประเภท ME/CFS

มีหลักฐานเบื้องต้นที่บ่งชี้ว่าการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันบางอย่างในผู้ที่เป็นโรคลองโควิดเป็นเวลานานจะทำให้ระดับแอนติบอดีในการป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 มีระดับต่ำลงและมีระดับแอนติบอดีต่อร่างกายตนเองที่เพิ่มขึ้น อาจส่งผลเพิ่มความไวต่อการติดเชื้อซ้ำ

การป้องกัน ปรับเปลี่ยนและอัปเดตกลยุทธ์การฉีดวัคซีนอย่างต่อเนื่องเพื่อตอบสนองต่อโควิด-19 กลายพันธุ์ สายพันธุ์ใหม่ และข้อมูลใหม่ของการติดเชื้อซ้ำ เพื่อนำมาประยุกต์ใช้เพื่อลดความเสี่ยงและความรุนแรงของการเกิดอาการลองโควิด

16. ความท้าทายและข้อเสนอแนะ

ภาครัฐและเอกชนทั่วโลกต้องร่วมสนับสนุนการวิจัยพื้นฐานและการวิจัยทางคลินิกอย่างเข้มแข็งเพื่อจัดการกับปัญหาด้านสาธารณสุขที่กำลังเกิดขึ้นนี้จากปัญหาลองโควิด

การปรับปรุง ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องทางด้านสาธารณสุขวางต้องร่วมกันวางนโยบายระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาวในด้านการสนับสนุนการวิจัยที่เกี่ยวกับลองโควิด การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการดูแลสุขภาพ และระบบการสนับสนุนทางสังคม เพื่อจัดการกับความท้าทายหลายแง่มุมที่เกิดจากภาวะลองโควิด

อ่านข่าวเพิ่มเติม

ติดตามเราได้ที่