เวลาหัวค่ำของวันนี้ (26 พ.ค.) ซึ่งตรงกับวันวิสาขบูชา จะเกิดจันทรุปราคา อันเป็นผลจากดวงจันทร์เคลื่อนผ่านเข้าไปในเงาโลก ประเทศไทยสามารถสังเกตเห็นได้ทั่วทุกภาค
จันทรุปราคาจะดำเนินอยู่ ขณะดวงจันทร์ขึ้นเหนือขอบฟ้าทิศตะวันออก และส่วนใหญ่ของประเทศเห็นได้ ในช่วงที่เป็นจันทรุปราคาบางส่วนเท่านั้น ไม่เห็นในช่วงที่เป็นจันทรุปราคาเต็มดวง เนื่องจากจันทรุปราคาเต็มดวงสิ้นสุดลงก่อนดวงจันทร์ขึ้น
เงาโลกแบ่งได้เป็นสองส่วน ได้แก่ เงามืดและเงามัว เงามืดมีความทึบแสงมากกว่าเงามัวหลายเท่า ช่วงที่ดวงจันทร์อยู่ในเงามัว จะแทบไม่เห็นการเปลี่ยนแปลง ช่วงที่เริ่มเห็นดวงจันทร์แหว่งได้ชัดเจน คือ เมื่อดวงจันทร์เริ่มสัมผัสเงามืด (เริ่มเกิดจันทรุปราคาบางส่วน) ครั้งนี้เกิดขึ้นเวลา 16:45 น. เวลานั้นดวงอาทิตย์ยังอยู่บนท้องฟ้า และดวงจันทร์ยังไม่ขึ้น
จันทรุปราคาเต็มดวง เกิดขึ้นในช่วงที่ดวงจันทร์ทั้งดวงอยู่ในเงามืด ตรงกับเวลา 18:11-18:26 น. ช่วงเวลาดังกล่าว พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศไทย ยังไม่เห็นดวงจันทร์ บริเวณที่ดวงจันทร์ขึ้นแล้ว ได้แก่ ด้านตะวันออก ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปลายสุดของภาคตะวันออก และภาคใต้ตอนล่างสุด
อย่างไรก็ตาม การสังเกตการณ์แทบจะเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากตรงกับช่วงที่ดวงอาทิตย์เพิ่งจะตก ท้องฟ้ายังสว่างอยู่ และดวงจันทร์เพิ่งจะโผล่พ้นขอบฟ้า อาจมีเมฆหมอกมาบดบัง
หลังจากสิ้นสุดจันทรุปราคาเต็มดวงแล้ว พื้นที่บางส่วนของดวงจันทร์ยังอยู่ในเงามืด โดยจันทรุปราคาบางส่วน จะสิ้นสุดในเวลา 19:52 น. เวลาสัมผัสเงา ในแต่ละขั้นตอนของจันทรุปราคา เกิดขึ้นพร้อมกันทั่วประเทศ แต่ตำแหน่งดวงจันทร์ที่มองเห็น จากแต่ละสถานที่ไม่เหมือนกัน และเวลาดวงจันทร์ขึ้นก็ต่างกันด้วย
การสังเกตจันทรุปราคาในวันนี้ จึงจำเป็นต้องหาสถานที่ซึ่งท้องฟ้าด้านทิศตะวันออกเปิดโล่ง ไม่มีอะไรมาบดบัง นอกจากนี้ ในช่วงแรกหลังจากดวงจันทร์เพิ่งจะขึ้น ท้องฟ้าที่ยังไม่มืดดีนักจะเป็นอุปสรรคอีกประการหนึ่ง
ดวงจันทร์เต็มดวงขณะใกล้โลกที่สุด
จันทรุปราคาครั้งนี้ เกิดขึ้นในวันเดียวกับที่ ดวงจันทร์อยู่ใกล้โลกที่สุด หรือที่บางคนเรียกว่าซูเปอร์มูน (supermoon) โดยขนาดของดวงจันทร์ จะใหญ่กว่าค่าเฉลี่ยราว 7-8% ซึ่งไม่ได้แตกต่างมากจนสังเกตได้ชัดด้วยตาเปล่า
อย่างไรก็ตาม ทุกคนจะรู้สึกว่าดวงจันทร์ มีขนาดใหญ่ผิดสังเกตเสมอ เมื่อเห็นดวงจันทร์อยู่ใกล้ขอบฟ้า โดยไม่จำเป็นต้องเกิดซูเปอร์มูน อันเกิดจากการที่มีฉากหน้า เช่น สิ่งปลูกสร้าง ต้นไม้ ภูเขา มาอยู่ใกล้ดวงจันทร์ ให้เกิดการเปรียบเทียบ หากคำนวณแล้ว ในคืนนั้น ดวงจันทร์เมื่ออยู่สูงสุดบนท้องฟ้าราวเที่ยงคืน มีระยะทางที่ใกล้กับผู้สังเกตซึ่งอยู่บนผิวโลก มากกว่าเวลาที่ดวงจันทร์เพิ่งจะขึ้นเหนือขอบฟ้า หรือใกล้จะตกลับขอบฟ้าเสียอีก
ปีนี้ จะมีจันทรุปราคาเกิดขึ้นอีกครั้งในวันที่ 19 พฤศจิกายน 2564 ซึ่งตรงกับเทศกาลลอยกระทง เป็นจันทรุปราคาบางส่วน ที่เห็นได้ในบางพื้นที่ของประเทศไทย โดยเฉพาะซีกด้านตะวันออกของประเทศ
ที่มา: สมาคมดาราศาสตร์ไทย
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- จุดขายใหม่ ท่องเที่ยวไทย ‘ชวนเธอไปชมดาว’ ส่งเสริมการเรียนรู้ดาราศาสตร์
- ‘ท่องเที่ยวสีขาว’ ชวนเอ็กซ์แพทเที่ยวราชบุรี กระตุ้นท่องเที่ยว ‘New Normal’
- 21 มิถุนายน 2563 วันครีษมายัน เวลากลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี!
