เปิดโผ ศิลปินแห่งชาติ ปี 2563 สาขา ทัศนศิลป์ วรรณศิลป์ ศิลปะการแสดง รวม 12 ท่าน “สุดา ชื่นบาน-รุ่งฤดี เพ็งเจริญ” คว้ารางวัลร้องดนตรีไทยสากล
นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม และรองประธานกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ แถลงผลการคัดเลือก ศิลปินแห่งชาติ ปี 2563 ที่ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติ จำนวน 12คน ประกอบด้วย
1. สาขาทัศนศิลป์ จำนวน 4 คน ได้แก่
- ศาสตราจารย์กิตติคุณกำจร สุนพงษ์ศรี (จิตรกรรม)
- นายอำมฤทธิ์ ชูสุวรรณ (จิตรกรรม-สื่อผสม)
- นายประภากร วทานยกุล (สถาปัตยกรรมร่วมสมัย)
- นายสำเริง แดงแนวน้อย (ประณีตศิลป์-แกะสลักไม้)
2. สาขาวรรณศิลป์ จำนวน 2 คน ได้แก่
- นายเอนก นาวิกมูล
- นางสาวอรสม สุทธิสาคร
3. สาขาศิลปะการแสดง จำนวน 6 คน ได้แก่
- นายประทีป สุขโสภา (เพลงพื้นบ้าน
- นายประเมษฐ์ บุณยะชัย (นาฏศิลป์ – โขน)
- นายปี๊บ คงลายทอง (ดนตรีไทย)
- นางสุดา ชื่นบาน (ดนตรีไทยสากล – ขับร้อง)
- นางรุ่งฤดี เพ็งเจริญ (ดนตรีไทยสากล – ขับร้อง)
- นายปง อัศวินิกุล (ผู้กำกับระบบเสียง – สร้างสรรค์ และบันทึกเสียงภาพยนตร์)
สำหรับผู้ที่ได้รับยกย่อง เป็นศิลปินแห่งชาติ จะได้เข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานเข็ม และโล่เชิดชูเกียรติ และรับค่าตอบแทน เดือนละ 25,000 บาท ตลอดระยะเวลาที่มีชีวิตอยู่
นอกจากนี้ ยังมีค่ารักษาพยาบาล ตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยเงินสวัสดิการเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลโดยอนุโลม เว้นแต่มีสิทธิเบิกจากหน่วยงานอื่น ให้เบิกจากหน่วยงานนั้นก่อน ถ้าเบิกจากหน่วยงานนั้นได้ต่ำกว่าสิทธิตามพระราชกฤษฎีกาฯ ให้มีสิทธิเบิกในส่วนที่ยังขาดอยู่ได้ วงเงินไม่เกิน 1 แสนบาท ต่อปีงบประมาณ
ขณะเดียวกัน ยังมีค่าช่วยเหลือเมื่อประสบสาธารณภัย ครั้งละไม่เกิน 5 หมื่นบาท ต่อครั้ง ค่าของเยี่ยมในยามเจ็บป่วยหรือในโอกาสสำคัญเท่าที่จ่ายจริง รายละไม่เกิน 3,000 บาท ต่อครั้ง และกรณีเสียชีวิต จะได้รับเงินช่วยเหลือบำเพ็ญกุศลศพ รายละ 2 หมื่น บาท และเงินช่วยเหลือค่าจัดทำหนังสือเผยแพร่ผลงานเมื่อเสียชีวิตเท่าที่จ่ายจริง รายละไม่เกิน 150,000 บาท เป็นต้น
นายอิทธิพล เปิดเผยถึงเกณฑ์การคัดเลือกศิลปินแห่งชาติ ประกอบด้วย 3 หลักเกณฑ์ใหญ่ ดังนี้
เกณฑ์ที่ 1. คุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ มี 6 ประการ ได้แก่
- เป็นผู้มีสัญชาติไทยและยังมีชีวิตอยู่ในวันประกาศยกย่อง
- เป็นผู้มีความรู้ความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับของวงการศิลปะในสาขานั้น
- เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะในสาขาที่ได้รับการประกาศยกย่อง
- เป็นผู้ผดุง ถ่ายทอด เผยแพร่ หรือเป็นต้นแบบศิลปะในสาขาที่ได้รับการประกาศยกย่อง
- เป็นผู้มีคุณธรรม ทุ่มเท และเสียสละเพื่องานศิลปะ
- เป็นผู้มีผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและมนุษยชาติ
เกณฑ์ที่ 2. คุณค่ามาตรฐานผลงานศิลปะของศิลปินแห่งชาติ
ผลงานต้องสื่อให้เห็นถึงคุณค่าในความดี ความจริง ความงาม อารมณ์ และคุณค่าทางจิตวิญญาณ แสดงออกถึงแนวคิด สร้างพลังความรู้และพัฒนาสติปัญญาแก่มนุษยชาติ ก่อให้เกิดความรู้สึกสะเทือนอารมณ์ และส่งเสริมจินตนาการ และเป็นผลงานสร้างสรรค์มีเอกลักษณ์ มีทักษะสูงส่ง มีกลวิธีเชิงสร้างสรรค์ ไม่แสดงเจตนาหรือจงใจคัดลอกหรือเลียนแบบผลงานของผู้อื่นทั้งเปิดเผยและแอบแฝง
เกณฑ์ที่ ๓. การเผยแพร่และการยอมรับคุณค่าผลงานของศิลปินแห่งชาติ
ผู้ที่ได้รับการเสนอชื่อเป็นศิลปินแห่งชาติ จะต้องมีการเผยแพร่ผลงานและได้รับการยอมรับ คุณค่าในผลงาน ดังนี้ เป็นผลงานที่ได้รับการจัดแสดง ถ่ายทอดหรือเผยแพร่ต่อสาธารณชนอย่างต่อเนื่อง มีหลักฐาน อ้างอิง โดยเป็นผลงานที่แสดงให้เห็นถึงแนวคิด พัฒนาการทางงานศิลปะอย่างเด่นชัด และเป็นผลงานได้รับรางวัล หรือเกียรติคุณระดับภูมิภาค ระดับชาติ หรือระดับนานาชาติ ซึ่งมีกระบวนการพิจารณาที่มีมาตรฐานและเป็นที่ยอมรับ
การคัดเลือกศิลปินแห่งชาติ นี้ จะทำการคัดเลือกใน 3 สาขา ได้แก่
1. สาขาทัศนศิลป์ หมายถึง ศิลปะที่มองเห็นได้ด้วยตา แบ่งเป็น วิจิตรศิลป์ และประยุกต์ศิลป์ วิจิตรศิลป์ ได้แก่ จิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์ สื่อผสม และภาพถ่าย ส่วนประยุกต์ศิลป์ ได้แก่ สถาปัตยกรรมแบบประเพณีและร่วมสมัย มัณฑนศิลป์ การออกแบบผังเมือง การออกแบบอุตสาหกรรม และประณีตศิลป์ เป็นต้น
2. สาขาวรรณศิลป์ หมายถึง บทประพันธ์ที่แต่งอย่างมีศิลปะทั้งร้อยแก้วและร้อยกรอง มีองค์ประกอบที่สำคัญคือ ความรู้สึกสะเทือนใจ ความคิดสร้างสรรค์ จินตนาการและกลวิธีเสนอเรื่องที่น่าสนใจ
3. สาขาศิลปะการแสดง หมายถึง ศิลปะที่มีการแสดง ที่เป็นได้ทั้งวิจิตรศิลป์ ประยุกต์ศิลป์ รวมทั้งศิลปะพื้นบ้าน โดยแบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1. ดนตรีไทย นาฏศิลป์ไทยและศิลปะการแสดงพื้นบ้าน 2. ดนตรีสากลและนาฏศิลป์สากล 3. ภาพยนตร์และละคร
นับตั้งแต่เริ่มโครงการศิลปินแห่งชาติเมื่อปี 2527๗ มีศิลปินแห่งชาติ ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติ ตั้งแต่ ปี 2528 – 2562 จำนวน 319 คน และในปี 2563 จำนวน 12 คน รวมทั้งสิ้น 331 คน ซึ่งเสียชีวิตไปแล้ว 154 คน ยังมีชีวิตอยู่ 16t คน
ทั้งนี้ กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม จะทำหนังสือกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสนำศิลปินแห่งชาติ ประจำปี 2563 ทั้ง 12 คน เข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานเข็มและโล่เชิดชูเกียรติ ในวัน เวลา ตามแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ศรีสุวรรณจี้ถอด ‘ลาวัณย์’ พ้นศิลปินแห่งชาติ ฐานหนุนข้อเสนอปฏิรูปสถาบัน
- ‘เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์’ เปิด 4 เหตุผล ค้าน ‘ถอด’ ศิลปินแห่งชาติ
- ราชกิจจาฯ ประกาศ! ‘ศิลปินแห่งชาติ’ ประพฤติเสื่อมเสีย มีสิทธิ์ถูกถอด
