General

นวัตกรรมสู่อนาคต: ทางออกการลดจำนวนผู้ป่วยในระบบสาธารณสุขไทย

โดย WANPEN PUTTANONT 3 มกราคม 2568

สปสช. เผชิญความท้าทายด้านงบประมาณ จากจำนวนผู้ป่วยพุ่งต่อเนื่อง ชี้นวัตกรรมสู่อนาคต ทางออกการลดจำนวนผู้ป่วยในระบบสาธารณสุขไทย

ท่ามกลางความท้าทายด้านสาธารณสุขที่เพิ่มขึ้นในปัจจุบัน สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) กำลังเผชิญกับความท้าทายครั้งสำคัญด้านงบประมาณ อันเนื่องมาจากจำนวนผู้ป่วยที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้การนำนวัตกรรม (Innovation) มาประยุกต์ใช้ในระบบสาธารณสุขไทยกลายเป็นความหวังสำคัญในการบรรเทาปัญหาดังกล่าว โดยมีแนวทางการพัฒนาที่น่าสนใจในหลากหลายมิติ ดังนี้

การปฏิวัติด้วยเทคโนโลยีทางการแพทย์ (Medical Technology) กำลังเปลี่ยนโฉมวงการสาธารณสุขไทย ด้วยระบบการแพทย์ทางไกล (Telemedicine) ที่เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยสามารถรับคำปรึกษาจากแพทย์ผ่านช่องทางออนไลน์ ช่วยลดความแออัดในโรงพยาบาลได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ในขณะเดียวกัน การนำปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) มาช่วยในการวินิจฉัยโรคเบื้องต้นก็ช่วยเพิ่มความแม่นยำและความรวดเร็วในการคัดกรองผู้ป่วย

นอกจากนี้ แพลตฟอร์มติดตามสุขภาพในรูปแบบดิจิทัล (Digital Health Platform) ยังช่วยให้บุคลากรทางการแพทย์สามารถติดตามอาการของผู้ป่วยได้อย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งนอกจากจะช่วยยกระดับคุณภาพการรักษาแล้ว ยังช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายของระบบประกันสุขภาพในระยะยาว

การยกระดับกระบวนการทำงานในโรงพยาบาลด้วยระบบอัตโนมัติ (Hospital Automation) กำลังสร้างการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ เริ่มตั้งแต่การนำระบบจัดคิวอัจฉริยะ (Smart Queue) มาใช้เพื่อลดระยะเวลารอคอย การพัฒนาระบบคัดกรองผู้ป่วยอัตโนมัติ (Automated Triage) ที่ช่วยจัดลำดับความเร่งด่วนได้อย่างแม่นยำ ระบบจัดยาอัตโนมัติ (Automated Medication Dispensing) ที่ช่วยลดความผิดพลาดในการจ่ายยาและเพิ่มความปลอดภัยให้ผู้ป่วย ตลอดจนการพัฒนาระบบส่งยาใกล้บ้าน (Medication Delivery Service) ที่ช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้ป่วยสามารถรับยาได้ที่ร้านขายยาหรือสถานพยาบาลใกล้บ้าน

ขณะที่การใช้ระบบเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Health Record: EHR) ยังช่วยให้การดูแลผู้ป่วยมีความต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพสูงขึ้น ส่งผลให้การบริหารจัดการทรัพยากรทางการแพทย์เป็นไปอย่างคุ้มค่าและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

การเน้นการป้องกันนำการรักษา (Preventive Care) ถือเป็นกุญแจสำคัญในการลดจำนวนผู้ป่วยในระยะยาว ผ่านการพัฒนาแอปพลิเคชันติดตามสุขภาพ (Health Tracking Applications) ที่ช่วยให้ประชาชนสามารถดูแลตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น การนำระบบวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analytics) มาใช้ในการคาดการณ์โรคล่วงหน้า รวมถึงการพัฒนาแพลตฟอร์มให้ความรู้ด้านสุขภาพที่สามารถเข้าถึงชุมชนได้อย่างทั่วถึง ซึ่งจะช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายด้านการรักษาพยาบาลของ สปสช. ในระยะยาว

เวชศาสตร์วิถีชีวิต (Lifestyle Medicine) ได้นำเสนอแนวทางใหม่ในการดูแลสุขภาพที่มุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตอย่างองค์รวม ทั้งในด้านการบริโภคอาหาร การออกกำลังกายที่เหมาะสม การจัดการความเครียดอย่างมีประสิทธิภาพ และการสร้างความสัมพันธ์ทางสังคมที่ดี ซึ่งล้วนเป็นรากฐานสำคัญของการมีสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน และช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเรื้อรังที่ต้องใช้งบประมาณในการรักษาสูง

จีโนมิกส์วิถีชีวิต (Lifestyle Genomics) เป็นอีกก้าวสำคัญของวงการสาธารณสุข โดยการนำความรู้ด้านพันธุกรรมมาประยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพแบบเฉพาะบุคคล (Personalized Healthcare) การวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุกรรมช่วยให้สามารถออกแบบโภชนาการที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล วางแผนการออกกำลังกายที่สอดคล้องกับสภาพร่างกาย ประเมินความเสี่ยงต่อโรคต่าง ๆ เพื่อวางแผนป้องกันล่วงหน้า และปรับแผนการรักษาให้เหมาะสมกับการตอบสนองของร่างกายแต่ละคน ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันและรักษาโรค ลดการใช้ทรัพยากรที่ไม่จำเป็น

ในการนี้ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี ได้มีบทบาทสำคัญในการฝึกอบรมแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ด้านเวชศาสตร์วิถีชีวิต ให้มีความเข้าใจและคุ้นเคยกับศาสตร์ด้านจีโนมิกส์วิถีชีวิต ซึ่งถือเป็นองค์ประกอบสำคัญของเวชศาสตร์วิถีชีวิตในการพัฒนาระบบสาธารณสุขไทย

แม้ว่าการนำเทคโนโลยีเหล่านี้มาใช้จะต้องใช้เวลาในการเห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจน แต่นับเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าสำหรับอนาคตของระบบสาธารณสุขไทยและการบริหารจัดการงบประมาณของ สปสช. อย่างมีประสิทธิภาพ การผสมผสานนวัตกรรมในทุกมิติเหล่านี้จะนำไปสู่การพัฒนาระบบสาธารณสุข (Healthcare System) ที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืนในระยะยาว สามารถรองรับความท้าทายด้านสุขภาพและการเงินที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้อย่างมั่นคง

ที่มา: ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี

อ่านข่าวเพิ่มเติม

ติดตามเราได้ที่