อาจารย์เจษฎา เตือนอย่าทำตามคลิป อ้างทดสอบทองแท้ หรือทองเคทองชุบ ด้วยการเอาไปแช่ในน้ำกรดไนตริก 68%
รศ.ดร. เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เพจเฟซบุ๊ก อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์ เตือนอันตราย เรื่อง น้ำกรดไนตริก ทดสอบทองแท้ได้จริง แต่อันตราย และไม่ควรทำตามครับ โดยระบุว่า
มีคนส่งคลิปวีดีโอ ที่อ้างว่าเป็นการพิสูจน์ ทองคำ ว่าเป็นแท้ หรือทองเคทองชุบ ด้วยการเอาไปแช่ในน้ำกรดไนตริก 68% ถ้าเป็นทองแท้ จะไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง สามารถแช่อยู่ในน้ำกรดได้ แต่ถ้าเป็นทองปลอมทองชุบ จะเกิดปฏิกิริยาเคมีอย่างรุนแรง สร้อยทองที่เอาทดสอบละลายหายไปเลยทีเดียว !
คือ ก็ต้องขอเตือนกันว่า ถึงแม้ว่าการใช้สารละลายกรดไนตริกมาทดสอบทองแท้ จะเป็นเรื่องจริงที่ทำได้นั้น แต่วิธีการที่ทำในคลิปดังกล่าวนั้นเป็นวิธีที่อันตราย ไม่ควรทำกันเอง แต่ควรให้ผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้ทดสอบ ในห้องปฏิบัติการที่ได้มาตรฐานเท่านั้นนะครับ !!
ทองคำ (หรือ Au ตามชื่อในตารางธาตุ) เป็นธาตุที่มีความแข็งต่ำ สามารถดัดงอและเปลี่ยนรูปร่างได้ แต่ไม่ว่องไวในการเกิดปฏิกิริยาทางเคมี จึงทำให้ทองแท้ไม่เกิดปฏิกิริยาเคมีเมื่อโดนน้ำฝนหรือน้ำกรด จะเกิดก็เพียงเล็กน้อยในระดับอะตอมเท่านั้น
ถ้าจะละลายทองคำแท้ ต้องใช้ตัวทำละลายที่มีชื่อว่า Aqua regia เป็นตัวทำละลาย ที่ผสมกันระหว่างกรดไฮโดรคลอริกและกรดไนตริก อัตราส่วน 3:1 หรือที่นักวิทยาศาสตร์ไทยเรียกว่า กรดกัดทอง
ทองคำ ในธรรมชาติ จะอยู่ในรูปสารประกอบ ไม่ได้บริสุทธิ์ ดังนั้น ในทางอุตสาหกรรม จึงต้องนำแร่ทองไปทำให้กลายเป็นทองคำที่บริสุทธิ์ตามกระบวนการอุตสาหกรรม ส่วนมากจะทำได้บริสุทธิ์มากถึง 99.9% และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์
ทองคำในท้องตลาดที่จำหน่าย 2 แบบ คือ ทองคำแท่ง ที่มีความบริสุทธิ์ของทองอยู่ที่ 99.9% และทองรูปพรรณ ( เช่น กำไรข้อมือ สร้อย แหวน) มีความบริสุทธิ์ของทองอยู่ที่ 96.5% ขึ้นไป
ส่วนทองชุบนั้น จะใช้เทคนิคทางเคมีไฟฟ้า กับสารละลายอิเล็กโตรไลท์ เพื่อให้เนื้อทองเคลือบลงบนโลหะอื่นๆ ที่ต้องการ
คลิปวิดีโอดังกล่าว มีข้อสังเกตที่แสดงถึงอันตรายต่อผู้ทำตามได้ คือ
1. ในคลิปใช้กรดไนตริกที่มีเข้มข้นสูง จากขวดสารเคมี ไม่ได้ไปทำละลายให้เจือจางก่อน
ในความเป็นจริง ไม่ได้จำเป็นต้องใช้กรดความเข้มข้นสูงถึง 68% ขนาดนั้น / กรดไนตริกเข้มข้น ที่เปิดใช้โดยตรงจากขวดสารเคมี จะมีไอระเหยของกรด ที่ถูกปลดปล่อยออกมาเมื่อทำที่สภาวะอุณหภูมิห้อง ไอของกรดและสารละลายกรดมีฤทธิ์กัดกร่อนสูง สามารถเป็นอันตรายต่อผิวหนัง ดวงตา และประสาทสัมผัสได้ / การใช้กรด จึงควรจะต้องสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันด้านความปลอดภัย หรือ Personal- Protective Equipment (PPE)
2. ปฏิกิริยาเคมีที่เกิดขึ้น มีความรุนแรง เสี่ยงเป็นอันตราย
จะเห็นว่า ในคลิป หลังจากใส่สร้อยทองชุบลงไปในน้ำกรดแล้ว เกิดปฏิกิริยาอย่างรุนแรงกับตัวอย่าง อย่างเห็นได้ชัด มีการเกิดฟองก๊าซขึ้น และมีไอระเหยของกรด กระจายออกมาหลังจากเกิดปฏิกิริยากับโลหะในตัวอย่าง
3. แก้วที่ใช้ในการทดสอบในคลิป ไม่ใช่แก้วเกรดสำหรับทดสอบทางวิทยาศาสตร์
จะเห็นว่าแก้วในคลิปนั้น เป็นเหมือนแก้วน้ำธรรมดา ซึ่งอาจจะมีสัดส่วนของซิลิก้าน้อยกว่าเครื่องแก้วที่ใช้ในทางวิทยาศาสตร์ ที่ทนต่อความร้อน กรด เบส ได้มากกว่าแก้วธรรมดา และอาจก่อนให้เกิดอันตรายต่อผู้ทดสอบ เช่น เกิดการแตกร้าวของแก้ว ทำให้สารละลายกรดไหลออกมาเป็นอันตรายได้
4. อุบัติเหตุที่อาจเกิดจากการเอาน้ำไปเทใส่กรด
ในทางเคมีนั้น จะกำหนดให้ทำละลายกรดด้วยการเอา กรดไปเจือจาง ด้วยการผสมลงน้ำ ซึ่งประชาชนทั่วไป ไม่น่าจะทราบเรื่องนี้ และอาจมีอุบัติเหตุจากการเอา น้ำไปเทใส่กรด ซึ่งจะทำให้เกิดปฏิกิริยาการคายความร้อน อาจเสี่ยงต่อการระเบิดหรือประทุของกรด เป็นอันตรายได้
ดังนั้น ควรรับชมคลิปวิดีโอการทดสอบทองแท้ ดังกล่าวนั้น แค่พอเป็นความรู้ แต่ไม่ควรจะไปทำตาม เช่น ไปหาซื้อกรดไนตริกมาทดลองเองที่บ้าน ซึ่งอาจจะเป็นอันตรายได้
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- อ.เจษฎา ไขรหัส ‘กระดาษทิชชูจากจีน’ ราคาถูก ควรใช้หรือไม่ เลือกใช้อย่างไร เช็กที่นี่
- ไขข้อข้องใจ ไวรัลสนั่นโซเชียล ล้างหมูสับดิบ ‘อ.เจษฎา’ ตอบไว้แล้ว
- ผู้บริโภคถามมา ‘เห็ดเข็มทอง’ ทานดิบได้มั๊ย ‘อ.เจษฎา’ มีคำตอบ
