กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข แนะโรงทานที่ปรุงอาหารงานบุญในช่วงวันมาฆบูชา ให้ปรุงอาหารด้วยความร้อนจนสุก อย่างทั่วถึง ล้าง และเก็บอาหารให้สะอาด เลิกปรุงอาหารสุกๆดิบๆ และไม่ใช้โฟมบรรจุอาหาร เพื่อป้องกันโรคอาหารเป็นพิษและรักษ์สิ่งแวดล้อม พร้อมให้สังเกตอาหารกระป๋องก่อนนำมาบริโภค ต้องอยู่ในสภาพสมบูรณ์ ลดเสี่ยงรับเชื้อแบคทีเรีย อาการรุนแรงถึงตายได้
พญ.พรรณพิมล วิปุลากร อธิบดีกรมอนามัย ออกโรงเตือนว่า วันมาฆบูชา ซึ่งถือเป็นวันพระใหญ่ หลายวัดในหลายพื้นที่ อาจจะมีงานบุญ โดยใช้โรงทาน ทำอาหารแจกจ่ายคนในงาน ซึ่งในงานบุญส่วนใหญ่มีการจัดเตรียมอาหารล่วงหน้าในปริมาณมาก โดยเฉพาะภาคเหนือ และอีสานที่นิยมอาหารสุกๆ ดิบๆ เช่น พล่า ยำ ลาบ ก้อย และเน้นรสชาติที่เผ็ดจัดหรือเปรี้ยวจัด
อาหารเหล่านี้ เมื่อเก็บไว้นาน 2-4 ชั่วโมง ไม่ได้อุ่นก่อนรับประทาน ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคอุจจาระร่วงและอาหารเป็นพิษได้การป้องกันที่ดีจึงควรปรุงอาหารให้สุกอย่างทั่วถึงด้วยความร้อนโดยล้างวัตถุดิบให้สะอาดทุกครั้งก่อนปรุง ผู้ปรุงประกอบอาหารต้องมีสุขวิทยาส่วนบุคคลที่ดีสวมผ้ากันเปื้อนใส่หมวกคลุมผม เล็บสั้นใช้ถุงมือ
หรือภาชนะอุปกรณ์ในการหยิบจับอาหารหากมีบาดแผลต้องปิดพลาสเตอร์ให้มิดชิดส่วนอาหารที่ปรุงเสร็จต้องใส่ในภาชนะบรรจุที่สะอาด มีการปกปิดมิดชิดวางสูงจากพื้นอย่างน้อย 60 เซนติเมตร
ทั้งนี้หากพบมีลักษณะที่เปลี่ยนไป เช่น มีฟองอากาศ กลิ่นเหม็นบูดสี และรสชาติเปลี่ยนไปจากเดิม ไม่ควรนำมารับประทาน ขณะเดียวกันต้องหลีกเลี่ยงการใช้โฟมบรรจุอาหาร เพราะส่งผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ควรเลือกใช้ภาชนะที่ทำจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ชานอ้อย หรือ กล่องกระดาษ (Foodgrade) แทนจะเหมาะสมกว่า
ส่วนน้ำดื่ม หากเป็นน้ำประปา ควรมีคลอรีนหลงเหลือ อยู่สังเกตุง่ายๆ โดยจะได้กลิ่นคลอรีนในน้ำประปา หากไม่ชอบกลิ่นคลอรีนอาจจะใส่ภาชนะทิ้งไว้ 30 นาที ให้กลิ่นคลอรีนหายไป หรือกรองผ่านเครื่องกรองที่มีถ่านกัมมันต์เป็นสารกรอง เพื่อดูดซับเอาคลอรีนออก และถ้าน้ำประปาไม่มีคลอรีนหลงเหลืออยู่ อาจจะนำไปต้มให้เดือดก่อนนำมาบริโภค
หากเป็นน้ำดื่มบรรจุขวดปิดสนิท และน้ำแข็งต้องมีเลขสารบบอาหาร (อย.) ซึ่งมั่นใจได้ว่ามีมาตรฐานรับรอง สำหรับการบริโภคและที่สำคัญเมื่อรับประทานอาหารร่วมกัน ควรใช้ช้อนกลาง ล้างมือก่อนรับประทานอาหารให้สะอาดทุกครั้ง เพื่อลดความเสี่ยงจากการเกิดโรคติดต่อจากอาหารและน้ำ
นอกจากนี้ หากเป็นอาหารกระป๋อง ทั้งก่อนเลือกซื้อ และนำมาปรุงประกอบ ควรอ่านฉลากข้างกระป๋องให้ละเอียด โดยต้องมีเลขสารบบอาหาร (อย.) ฉลากควรระบุ ชื่อ ที่ตั้ง สถานที่ผลิต วันเดือนปีที่ผลิต หรือหมดอายุ ลักษณะของกระป๋องต้องไม่บวม ไม่บุบบู้บี้ ไม่เป็นสนิม ตะเข็บกระป๋องต้องไม่มีรอยรั่ว
เพราะหากมีลักษณะดังกล่าว แสดงว่าเกิดการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ โดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรียคอสทีเดียม โบทูลินัม จะสร้างสารพิษโบทูลินัมที่ ส่งผลต่อระบบประสาทอย่างรุนแรง เมื่อเข้าสู่ร่างกาย จะเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน กลืนอาหารไม่สะดวก ลิ้น และคออักเสบ เพราะไม่สามารถกลืนน้ำลายได้ กล้ามเนื้อต้นคออ่อนแรง จนยกหัวไหล่ไม่ขึ้น จะแสดงอาการให้เห็นภายใน 2-4 ชั่วโมง
แต่สำหรับบางรายอาจใช้เวลานานถึง 12-36 ชั่วโมง หากไม่ได้รับการรักษาทันทีอาจเสียชีวิตด้วยระบบหายใจล้มเหลว ดังนั้น หากพบว่ามีความผิดปกติเกิดขึ้นให้รีบไปพบแพทย์โดยด่วน
