‘หมอยง’ ไขข้อเท็จจริง คิดแบบง่ายๆ ‘เดลตาครอน’ จะมีโอกาส ระบาดในประเทศไทย หรือไม่?
ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยา คลินิกภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Yong Poovorawan เรื่อง โควิด 19 การเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ ไขข้อเท็จจริง เดลตาคsอน
การเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ของไวรัส เกิดขึ้นได้จากการค่อยๆเปลี่ยนแปลงไปทีละเล็กละน้อย ด้วยการเปลี่ยนพันธุกรรม และทำให้สร้างกรดอะมิโนเปลี่ยนแปลงไป
การเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ไวรัส บนยีนของ spike
อย่างที่เราเห็นอยู่ทุกวันนี้ มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์จากแอลฟา เบตา เดลตา โอมิครอน เปลี่ยนแปลงบนยีนของหนามแหลม spike ทำให้ระบบภูมิต้านทานเปลี่ยนแปลง โอไมครอนยังเปลี่ยนแปลงทีละเล็กละน้อยไปเป็นลูกหลาน BA.1 BA.2…BA.5.. เปลี่ยนแปลงทีละเล็กละน้อย ก็ยังเป็นโอไมครอนอยู่
สายพันธุ์โอไมครอน อยู่นานมากอยู่มา 1 ปีแล้ว การแยกสายพันธุ์ ดังแสดงในรูป ปรากฏการณ์เช่นนี้เกิดมาโดยตลอด ตั้งแต่เริ่มของสายพันธุ์อู่ฮั่นเป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน
การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเพื่อความอยู่รอดของไวรัส ที่ผ่านมาตัวที่แพร่พันธุ์ได้เร็ว ความรุนแรงน้อย ก็จะอยู่รอด และเกิดสายพันธุ์ใหม่ เรื่อยมา อัตราการเสียชีวิตก็ลดลงมาโดยตลอด
กลายพันธุ์เป็นไวรัสลูกผสม
การเปลี่ยนแปลงชนิดที่ 2 เป็นการแลกชิ้นส่วนต่างสายพันธุ์ หรือผสมส่วน ที่เรียกว่า recombination เราพบได้เห็นในไวรัสหลายชนิดเช่น ไวรัสที่ทําให้เกิดโรคมือเท้าปาก ไวรัสท้องเสีย norovirus เกิดได้จากการที่มีไวรัส 2 สายพันธุ์ติดเชื้อในผู้ป่วยคนคนเดียวกัน แล้วไปแลกชิ้นส่วนกัน เกิดเป็นลูกผสม หัวเป็น สายพันธุ์หนึ่ง หางเป็นสายพันธุ์หนึ่ง
ดังนั้น เดลตาครอน จะเกิดได้ จะต้องมีผู้ป่วยติดเชื้อสายพันธุ์เดลตา ร่วมกับ โอไมครอน จึงจะเกิดลูกผสม เดลตาครอน แต่ขณะนี้ แทบจะไม่พบสายพันธุ์เดลตา จะเกิดลูกผสม เดลตาคsอนได้อย่างไร เมื่อไม่มีพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ คิดแบบง่ายๆ
มีการพูดถึงเดลตาคsอน จะเป็นเพียงชิ้นส่วนเล็กๆของสายพันธุ์เดลต้า ที่มีการเปลี่ยนแปลงกรดอะมิโน คล้ายคลึงกับสายพันธุ์เดลตา ในสายพันธุ์ โอไมครอน เชื่อว่าไม่ได้เป็นการแลกชิ้นส่วนกัน และตั้งชื่อเป็น XBC และทางองค์การอนามัยโลกก็ไม่ได้มีการกำหนดชื่อใหม่หรือสายพันธุ์ใหม่ ว่าเป็น เดลตาคsอน หรือให้ความสำคัญแต่อย่างใด
ตอนนี้ก็ยังมีแต่แอลฟา เดลตา โอไมครอน และมีสายพันธุ์ย่อยการที่เราคุ้นหูกัน
ไม่ถูกจัดเป็นสายพันธุ์เด่น
ใครจะเรียก เดลตาคsอน ขณะนี้ก็ไม่ได้มีความสำคัญอะไร การรายงานเข้าไปในธนาคารรหัสพันธุกรรม GISAID สายพันธุ์นี้ก็ไม่ได้เป็นสายพันธุ์เด่นอะไรเลย และไม่มีความสำคัญในขณะนี้ไม่ว่าในอัตราการแพร่กระจายที่พบ หรือความรุนแรงที่พบ
สายพันธุ์ที่พบมากทั่วโลกขณะนี้ เป็นสายพันธุ์ย่อย โอไมครอน BA.2.75 และ BQ.1.1 บ้านเราขณะนี้เป็น BA.2.75 และก็คงจะตามมาด้วย BQ.1.1 ในอนาคตอันใกล้ ดังแสดงในรูปของ GISAID
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- อย่าเพิ่งตกใจ! ศูนย์จีโนมฯ เผย ‘เดลตาคsอน’ จะมาแทนทื่ BA.5 และ BA.2.75 ไม่ง่าย เพราะเหตุนี้?
- สธ.ปรับแนวทางรักษา ‘โควิด’ ให้ ‘LAAB’ ในผู้ป่วยเบาหวาน หัวใจ หลอดเลือด และถุงลมโป่งพอง เริ่มวันนี้
- ไทยเริ่มพบ การติดเชื้อแบบ ‘สมอลเวฟ’ สายพันธุ์ BA.2.75 มากสุด เพราะนักท่องเที่ยวจากอินเดีย
