โอไมครอน สายพันธุ์ย่อย BA.2.8 วิ่งไวกว่า BA.2 ถึง 34% ไวกว่า BA.1.1 ถึง 110% คาดกลายพันธุ์นอกโปรตีนหนามสไปค์
ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) และนักไวรัสวิทยา โพสต์เพจเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana วิเคราะห์ การกลายพันธุ์นอกโปรตีนหนามสไปค์ ทำสายพันธุ์ย่อย BA.2.8 วิ่งไวขึ้น โดยระบุว่า
คำถามนึงที่นักไวรัสวิทยาที่กำลังติดตามการเปลี่ยนแปลงของคุณสมบัติของไวรัสโรคโควิด-19 ยังหาคำตอบที่ชัดเจนไม่ได้คือ อะไรเป็นสาเหตุให้ไวรัสอย่าง BA.2 ถึงแพร่กระจายได้ไวกว่าสายพันธุ์อื่น
โดยเฉพาะโอไมครอนตัวที่ครองพื้นที่ได้ก่อนอย่าง BA.1 หรือ BA.1.1 และ ที่สำคัญคุณสมบัติการแพร่กระจายแตกต่างกันชัดมาก สังเกตได้จากสถานการณ์ตอนนี้ที่การตรวจ ATK เป็นบวก พบได้กับคนรอบตัวเป็นรายวันเลย
จากสมมุติฐานเดิมที่เคยตั้งไว้คือ ไวรัสเกิดการเปลี่ยนแปลงที่บริเวณหนามสไปค์ ทำให้จับโปรตีนตัวรับแน่นขึ้น หรือ หนีภูมิได้ดีขึ้น
แต่ข้อมูลวันนี้ ผมยังไม่เห็นออกมาแสดงว่าความแตกต่างดังกล่าวระหว่าง BA.1 และ BA.2 จะเอามาอธิบายได้
พูดง่าย ๆ คือ ไวรัสทั้งสองสายพันธุ์ จับโปรตีนตัวรับได้ดีพอ ๆ กัน และหนีภูมิได้พอ ๆ กัน แล้วอะไรทำให้ BA.2 วิ่งไวกว่า BA.1 ขนาดนี้
ความเป็นไปได้คือ การกลายพันธุ์นอกโปรตีนหนามสไปค์ครับ
วันนี้เริ่มชัดขึ้น จากการค้นพบสายพันธุ์ย่อยของ BA.2 ที่เริ่มเพิ่มการแพร่กระจายเป็นวงกว้าง ใน Scotland เรียกสายพันธุ์นี้ว่า BA.2.8 โดยข้อมูลที่เทียบการแพร่กระจายกับ BA.2 เดิม BA.2.8 ดูเหมือนจะวิ่งไวกว่า BA.2 ปกติประมาณ 34% และ ไวกว่า BA.1.1 ถึง 110%
BA.2.8 มีหนามสไปค์เหมือนกับ BA.2 ครับ ความแตกต่างอยู่ที่การกลายพันธุ์ 2 ตำแหน่งบนโปรตีนตัวเล็ก ๆ ที่ชื่อว่า ORF3a คือตำแหน่งที่ 9 (T9K) และ 31(A31T)
จากประสบการณ์ส่วนตัว ผมมองว่า การเปลี่ยนแปลงลักษณะนี้น่ากังวลครับ
สาเหตุคือ เราไม่รู้จัก ORF3a ว่าหน้าที่ของโปรตีนนี้ทำอะไรกันแน่ การศึกษาโปรตีนที่เราไม่รู้จักหน้าที่ชัดเจนจะยากมาก เพราะจะเดาทางไวรัสไม่ออก
ถ้า BA.2.8 แพร่กระจายได้ไวอย่างที่ Scotland จริงในทุกที่ที่ไวรัสระบาด ไวรัสตัวนี้จะสร้างปัญหาเพิ่มขึ้นครับ และคงมีอะไรใหม่ ๆ มาอีกแน่ เพราะวัคซีนเราทำอะไร ต่อการเปลี่ยนแปลง หรือ ชะลอการเปลี่ยนแปลงของ ORF3a ไม่ได้เลย
หวังว่า BA.2.8 จะเป็นไวรัสที่โดนคุมได้ ไม่แพร่ออกมาไวนะครับ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- โอไมครอนระบาด ‘ดร.อนันต์’ ตั้งคำถาม ไทยอยากเป็นแบบญี่ปุ่นหรือเกาหลีใต้
- ‘ดร.อนันต์’ ไขข้อข้องใจ ทำไมคนเคยเป็นโควิด เสี่ยงเป็นเบาหวานสูงถึง 40%
- ‘ดร.อนันต์’ เตือนผู้ป่วยโควิด-19 ระวัง ลอง โควิด เป็น ‘เบาหวาน’ ติดตัวตลอดชีวิต
