“หมอจุฬา” เตือนภาวะ “ลองโควิด” อาการผิดปกติของระบบต่าง ๆ ของร่างกายในผู้ป่วยที่เคยมีประวัติติดเชื้อโควิด ชี้เป็นปัญหาระยะยาวที่ต้องระวัง
รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุว่า Long COVID…คือ ปัญหาระยะยาวที่จำเป็นต้องระวัง คนที่ติดเชื้อโรคโควิด-19 นั้นไม่ว่าจะเป็นแบบไม่มีอาการ อาการน้อย หรือาการรุนแรง เมื่อรักษาหายแล้ว ก็มีโอกาสเกิดภาวะนี้ได้ราว 20-40%
ผู้ใหญ่มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะนี้มากกว่าเด็ก
ผู้หญิงเสี่ยงกว่าผู้ชาย
แต่เหนืออื่นใด ทุกเพศ ทุกวัย มีโอกาสเป็น Long COVID ได้
ด้วยความรู้ทางการแพทย์ขณะนี้ เชื่อว่าภาวะผิดปกติของระบบต่าง ๆ ในร่างกายของคนที่เคยมีประวัติติดเชื้อโรคโควิด-19 มาก่อนนั้น
สาเหตุหลักมาจาก 2 กลไกที่เป็นไปได้ คือ
- ติดเชื้อแล้วทำให้เกิดภูมิต้านทานต่อต้านตนเอง หรือเรียกว่า Auto-antibody
- ติดเชื้อแล้วทำให้เกิดกระบวนการอักเสบเรื้อรังต่อเนื่องในระบบต่างๆ อวัยวะต่างๆ ของร่างกาย จนทำให้อวัยวะนั้นทำงานผิดปกติ
อาการของระบบทางเดินหายใจ
น้ำหนักของกลไกที่สองนั้นดูมีงานวิจัยจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ ที่ชี้ให้เห็นเรื่องนี้ และเป็นสาเหตุของอาการผิดปกติต่าง ๆ เช่น ระบบประสาท ทำให้มีปัญหาเรื่องความคิดความจำถดถอย ไม่มีสมาธิ รวมถึงภาวะทางจิตเวช อาทิ เครียด ซึมเศร้า นอนไม่หลับ
อาการของระบบทางเดินหายใจ เช่น เหนื่อยหอบ รวมถึงปัญหาทางเดินอาหาร กระดูกและข้อ ผิวหนัง ก็เกิดขึ้นได้เช่นกัน
นอกจากนี้ที่มีงานวิจัยชัดเจนคือ การทำให้เกิดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยมีความเสี่ยงมากขึ้นกว่าคนที่ไม่ติดเชื้อหลายเท่า แม้จะติดเชื้อผ่านมาแล้วนานถึง 12 เดือนก็ตาม ทั้งเรื่องหัวใจขาดเลือด หัวใจเต้นผิดจังหวะ โรคหลอดเลือดสมอง ลิ่มเลือดอุดตันในเส้นเลือดต่าง ๆ จนทำให้เสียชีวิตได้
ในเด็กนั้น US CDC ก็ระบุ เตือนให้ระวังเช่นกัน เพราะเด็กที่ติดเชื้อโรคโควิด-19 มาก่อนนั้น จะเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1 ซึ่งถือเป็นโรคที่เป็นแล้วเรื้อรังตลอดชีวิต
ต้องป้องกันตัวอย่างเคร่งเครัด
ความรู้ข้างต้นเป็นสิ่งที่ต้องย้ำเตือนให้พวกเราทุกคนตระหนักถึงความจำเป็นที่จะต้องป้องกันตัวอย่างเคร่งเครัด ตั้งเป้าอย่าให้ตัวเราและครอบครัวติดเชื้อ เพื่อจะได้เลี่ยงภาวะผิดปกติของร่างกายระยะยาวหรือ Long COVID
หากเกิดขึ้น จะส่งผลทำให้สมรรถนะในการดำรงชีวิตประจำวันเสื่อมถอยลง รวมถึงสมรรถนะในการทำงานด้วย เป็นผลกระทบทั้งทางร่างกาย จิตใจ เศรษฐกิจ และสังคม
ประเทศอื่นที่ระบาดหนัก ติดเชื้อกันมาก ล้วนกำลังเผชิญปัญหา Long COVID และมีการจัดตั้งเครือข่ายภาคประชาชนและภาควิชาการ เพื่อเคลื่อนไหวเรียกร้องให้รัฐดำเนินการสร้างระบบบริการดูแลรักษา รวมถึงให้คำปรึกษาผู้ที่ได้รับผลกระทบนี้
ไทยเรา…รัฐบาล หน่วยงานรัฐ มหาวิทยาลัย รวมถึงภาคเอกชน และภาคประชาสังคม ก็จำเป็นต้องเตรียมแผนเรื่องนี้เช่นกัน ควรทำอย่างจริงจังตั้งแต่บัดนี้
…ไม่ติดเชื้อย่อมดีที่สุดครับ
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘กรมอนามัย’ แนะ 3 เคล็ดลับช่วย ‘ผู้ป่วยลองโควิด-19’ ปอดแข็งแรง
- ‘หมอมนูญ’ มั่นใจ อาการ ‘ลองโควิด’ จากโอไมครอน น้อยกว่าเดลตาแน่นอน
- ใช้ ‘ตำรับยาสมุนไพรไทย’ ดูแลผู้ป่วย ‘ลองโควิด’ นำร่องลำปางเป็นที่แรก
