COVID-19

คาด 2 สัปดาห์ ชุดตรวจ ‘โอไมครอน’ ใช้งานได้ เตือนบางยี่ห้ออาจให้ ‘ผลลวง’

“ศูนย์จีโนมทางการแพทย์” โรงพยาบาลรามาธิบดี เผย ชุดตรวจโควิด “โอไมครอน” อาจใช้งานได้ใน 2 สัปดาห์ เตือน ศูนย์รับตรวจโควิด-PCR ระวัง หลังพบชุดตรวจ PCR บางยี่ห้อ ตรวจจับสายพันธุ์ใหม่ไม่ได้ ให้ผลลวง

วันนี้ (28 พ.ย.)  เฟซบุ๊กเพจ “Center for Medical Genomics” ของ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล โพสต์ข้อความให้ความรู้ เกี่ยวกับการตรวจคัดกรอง “Omicron (B.1.1.529)” โควิดกลายพันธุ์ที่น่ากังวล (VOC) ตัวใหม่ล่าสุด โดยระบุว่า

จะตรวจคัดกรอง “Omicron (B.1.1.529)” โควิดกลายพันธุ์ที่น่ากังวล (VOC) ตัวใหม่ล่าสุดกันอย่างไร

วันที่ 24 พฤศจิกายน 2021 ประเทศแอฟริกาใต้ รายงานไปยัง WHO ถึงการตรวจพบ “B.1.1.529” จากตัวอย่างที่เก็บจากผู้ติดเชื้อคาดว่าเป็นรายแรกเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2021

shutterstock 1704297991

26 พฤศจิกายน 2564 WHO กําหนดให้ B.1.1.529 เป็น สายพันธุ์ที่น่ากังวล (variants of concern)* โดยให้ชื่อว่า “Omicron” เนื่องจากมีการแพร่ติดต่อระหว่างคนสู่คนอย่างรวดเร็ว และมีการกลายพันธุ์ ต่างไปจากไวรัสดั้งเดิมถึงกว่า 60 ตำแหน่ง หลายตำแหน่งเป็นการกลายพันธุ์ที่ WHO เคยระบุไว้ว่าเป็น สายพันธุ์ที่น่ากังวล (variants of concern; VOC) หรือสายพันธุ์ที่ต้องให้ความสนใจ (variants of interest; VOI) เช่น สายพันธุ์ อัลฟา เบตา แกมมา เดลตา ฯลฯ

การวินิจฉัย “B.1.1.529” ทางห้องปฏิบัติการ ปัจจุบันยังคงตรวจพบสายพันธุ์นี้ได้ด้วยชุดตรวจ “ATK” และ “PCR”

อย่างไรก็ดีห้องปฏิบัติการหลายแห่งระบุว่าสําหรับการทดสอบ PCR ที่ตรวจไวรัสโควิด 2019 พร้อมกัน 3 ยีน จะมียีน “S” ที่อาจจะตรวจจับไม่ได้เนื่องจากมีการกลายพันธุ์ไปมาก (S dropout) WHO กล่าวว่าข้อสังเกตนี้สามารถใช้เป็นตัวคัดกรองตัวอย่างต้องสงสัยว่าจะเป็นสายพันธุ์ “Omicron” ได้

27 พฤศจิกายน 2564 ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ รพ. รามาธิบดี ประสานกับห้องปฏิบัติการไวรัสวิทยา รพ. รามาธิบดี ให้เฝ้าระวัง ตัวอย่าง S dropout หากพบเพื่อความรวดเร็วจะนำมาตรวจจีโนไทป์กับตัวตรวจตาม 40 ตำแหน่งด้วยเทคโนโลยี “Mass array”ให้แล้วเสร็จใน 24-48 ชั่วโมง เนื่องจากจะมีต้นทุนที่ประหยัดกว่าการถอดรหัสพันธุ์กรรมทั้งจีโนม เพื่อให้ทราบว่าเป็นสายพันธุ์ Omicron (B.1.1.529) ในเบื้องต้นหรือไม่

260903429 4531111126996632 3336885983573001029 n

อนึ่ง ชุดตรวจสายพันธุ์ Omicron (B.1.1.529) ซึ่งจะตรวจ “40 ตำแหน่ง” บนจีโนมไวรัสพร้อมกันโดยอาศัยเทคโนโลยี “Mass Array” คาดว่าจะแล้วเสร็จใช้งานได้ในอีก 2 สัปดาห์จากนี้ ซึ่งจะสามารถตรวจสายพันธุ์ Omicron ได้ 1,000 ตัวอย่างต่อสัปดาห์ หากมีความจำเป็น

จากนั้นมีการยืนยันผลด้วยเครื่องถอดรหัสพันธุกรรมรุ่นที่ 3 (3rd generation sequencer) ซี่งจะถอดรหัส SARS-CoV-2 ทั้งจีโนมแล้วเสร็จได้อย่างรวดเร็วใน 48-72 ชั่วโมงโดยไม่ต้องรอทำตัวอย่างครั้งละมาก ๆ

แต่หากมีความจำเป็นต้องทำจำนวนมากก็ สามารถรองรับการถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมของไวรัสโคโรนา 2019 ได้ประมาณ 100 รายต่อสัปดาห์ เพื่อดูรายละเอียดของการกลายพันธุ์ทั้งจีโนม 3 หมื่นตำแหน่ง

261260976 4531111056996639 2729573684791088882 n 1

ส่งลําดับจีโนมที่สมบูรณ์และข้อมูลที่เกี่ยวข้องทางระบาดวิทยาและทางคลินิกไปยังฐานข้อมูลที่เปิดเผยต่อสาธารณะ เช่น “GISAID” ภายใน 48 ชั่วโมงหลังได้ข้อมูลรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมของ Omicron

260652716 4531111076996637 2500876379545646418 n

ร่วมมือกับกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุขอย่างใกล้ชิดในการร่วมด้วยช่วยกันถอดรหัสพันธุกรรมไวรัสโคโรนา 2019 จากตัวอย่างทั่วประเทศ

Omicron (B.1.1.529) คาดว่าจะก่อให้เกิดการระบาดของโควิด-19 ระลอกใหม่ในแอฟริกา

261281272 4531111020329976 8805259240431542786 n

และอาจเกิดการระบาดไปทั่วโลกได้ ขณะนี้พบว่ามีการแพร่ติดต่ออย่างรวดเร็วเหนือกว่าเดลตา และกลายพันธุ์ต่างไปจากไวรัสดั้งเดิม (Wuhan virus) มากกว่า 60 ตำแหน่ง

260995248 4531111176996627 2285291796623708405 n

*คำจำกัดความของการกลายพันธุ์ที่น่ากังวล (variant of concern) ของ WHO คือ

ไวรัสกลายพันธุ์ที่

1. มีการแพร่ติดต่อเพิ่มขึ้นที่จะเป็นอันตรายต่อประชาชน

2. เพิ่มความรุนแรงในด้านอาการทางคลินิก หรือ

3. ลดประสิทธิผลของมาตรการด้านสาธารณสุขและสังคม หรือการตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการ เช่น ATK หรือ PCR ด้อยประสิทธิภาพวัคซีน ยาต้านไวรัสที่มีใช้อยู่

อ่านข่าวเพิ่มเติม

Avatar photo