“หมอยง” อธิบายชัด วัคซีนซับยูนิต ยกตัวอย่าง Novavax ที่ยังต้องรออีกนาน เพราะยังไม่ผ่าน อย.สหรัฐ องค์การอนามัยโลก
ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความลงบนเฟซบุ๊ก Yong Poovorawan เรื่อง โควิด-19 วัคซีนซับยูนิต โดยระบุว่า
หลายเดือนที่ผ่านมาทุกคนกล่าวถึงวัคซีนซับยูนิตกันมาก จึงอยากจะขยายความเข้าใจ
วัคซีน subunit จะเป็นกระบวนการสร้างโปรตีนโดยวิศวกรรมพันธุศาสตร์ แบคทีเรีย ยีสต์ หรือเซลล์ สร้างโปรตีนตามพันธุกรรมที่กำหนด
ตัวอย่างวัคซีนที่ใช้กันมาก คือวัคซีนตับอักเสบบีใช้กันมากกว่า 30 ปีมีประสิทธิภาพสูง แต่พอมาถึงตับอักเสบเอ ทำไม่สำเร็จ องค์ประกอบโปรตีนที่ซับซ้อนกว่า
วัคซีนโควิด ชนิด subunit จะเป็นโปรตีนส่วนสไปรท์ ที่มีขนาดใหญ่มาก ใหญ่กว่าตับอักเสบบี หลายเท่า และส่วนกระตุ้นภูมิต้านทานยังมี glycan องค์ประกอบหมู่น้ำตาล ทำให้เกิดความซับซ้อน โปรตีนส่วนกระตุ้นภูมิต้านทาน เป็นแบบผุด ๆ โผล่ ๆ
โปรตีนมีขนาดใหญ่ จึงจำเป็นที่จะต้องอาศัย ตัวเร่งกระตุ้นภูมิต้านทานที่แรง (strong adjuvant) เพื่อได้ภูมิต้านทานที่สูง การมีหมู่น้ำตาลเป็นองค์ประกอบในโปรตีน การใช้สิ่งมีชีวิตจำพวก จุลชีพสร้างโปรตีนให้เหมือน ได้ลำบากขึ้น
เรารู้จักวัคซีน Novavax ได้ผ่านการทดลองระยะที่ 3 มาตั้งแต่ต้นปี วัคซีนนี้ใช้ตัวเร่งกระตุ้นภูมิต้านทานคือ Matrix M adjuvant ที่สกัดจากเปลือกไม้ ต้น molina เป็นไม้พื้นเมืองของชิลี ยังไม่เคยใช้ในวัคซีนใดมาก่อน
วัคซีนนี้ยังไม่ผ่านการรับรองจากองค์การอาหารและยาประเทศสหรัฐอเมริกา และองค์การอนามัยโลก โอกาสที่ไทยจะใช้คงต้องรออีกนาน
วัคซีนsubunit ที่มีการใช้ในมนุษย์แล้ว เป็นของจีน (Anhui Zhifei Longcome) ใช้ alum เป็นตัวเสริมกระตุ้นภูมิต้านทาน กระตุ้นได้ไม่ดีเท่าที่ควร จึงต้องให้ 3 เข็ม แบบไวรัสตับอักเสบบี คือ 0 1 และ 6 เดือน
วัคซีนของคิวบาที่ชื่อว่า Abdala ใช้ในประเทศคิวบา เวียดนามและเวเนซุเอลา นอกจากนี้ยังมีวัคซีนที่ผลิตที่ไต้หวัน อย่างที่ได้เห็นข่าวกัน ส่วนวัคซีนของทางตะวันตก Sanofi-GSK บริษัทยักษ์ใหญ่อยู่ในระหว่างการศึกษา
ใครที่กำลังรอ subunit วัคซีน คงไม่ต้องรอ ต้องให้ทางอเมริกา FDA และองค์การอนามัยโลกรับรองก่อน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ‘หมอยง’ เชื่อโควิคคงไม่หมดไป! ต้องอยู่กับไวรัสให้ได้แบบ next normal
- ‘หมอยง’ เคลียร์ชัดปมการให้วัคซีนสลับ ‘เชื้อตาย’ กับ ‘mRNA’
- หมอยงชี้ ‘วัคซีน-ยาโมลนูพิราเวียร์’ อนาคตโควิด จะเป็นแค่โรคทางเดินหายใจโรคหนึ่ง
