“หมออดุลย์” ลั่น ไทยพร้อมเปิดเมือง เปิดประเทศ แต่อย่าลืม ตัวช่วยเตือนความเสี่ยง แนะปิดช่องโหว่ ไทยชนะ หมอชนะ ที่ต้องใช้คนคีย์ข้อมูล เปลี่ยนเป็นใช้โทรศัพท์เตือนโทรศัพท์แทน
ศ.คลินิก นพ.อดุลย์ รัตนวิจิตราศิลป์ รองคณบดีฝ่ายสารสนเทศคณะแพทย์ศาสตร์ ศิริราชพยาบาล โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก บันทึกเรื่องน่ารู้ by Dr.Adune หนุนประเทศไทยพร้อมเปิดเมือง แต่ควรมีตัวช่วยเตือนความเสี่ยง ป้องกันระบาดรอบใหม่ โดยระบุว่า
เปิดเมืองให้สำเร็จต้องการตัวช่วยในการเตือนความเสี่ยง
สถานการณ์ Covid19 เดินมาถึงจุดที่พร้อมเปิดเมืองแล้ว สถานการณ์ไม่เหมือนเมื่อต้นปี 64 หรือ ปี 63
1. เรามีวัคซีนที่พร้อมฉีด นับล้านโดสต่อเดือน และมีการฉีดวัคซีนมากกว่าครึ่ง นั่นหมายถึงคนส่วนใหญ่ ไม่ป่วยหนัก ไม่ตาย
2. การดูแลไม่ให้ป่วยหนัก เราก็สามารถให้ยา Favipiravir ได้อย่างรวดเร็ว และ ทำให้ผลการรักษาดี คนไข้ไม่เปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง หรือเปลี่ยนน้อยมาก (ทำให้ขีดความสามารถทางระบบสาธารณสุขและการแพทย์ สามารถรับมือได้) และยังไม่ต้องอยู่ รพ. ดูแลกักตัวเองที่บ้านได้ (Home isolation) ไม่ต้องรอ เข้า รพ. เป็นสัปดาห์เหมือนในช่วงระบาดหนัก
3. รายที่เสี่ยง หรือสงสัย เราสามารถตรวจได้อย่างรวดเร็วด้วย ATK ไม่ต้องเข้าคิวรอตั้งแต่สี่ทุ่ม เพื่อได้ตรวจวันรุ่งขึ้นตอน 9 โมงเช้า ตรวจปุ๋บ 15 นาทีรู้ผล ถ้าเป็นบวก ก็รักษาเลย ไม่ต้องรอ 2 วัน เหมือนในอดีต
ทั้ง 3 ปัจจัยนี้ ทำให้เราทุกคนมั่นใจมากขึ้น ในการเปิดเมือง เพราะเรารู้ว่า คนถ้าติดเชื้อ จะไม่ป่วยหนัก หรือป่วยหนักน้อยลง และถ้าเราสามารถรักษาโรคได้เร็ว โรคก็จะไม่ระบาด
สิ่งที่ยังขาดอยู่ ที่จะต้องเสริมระบบนี้ให้เข้มแข็งขึ้น เพื่อไม่ให้เกิดการระบาด คือ ตัวช่วยในการเตือนความเสี่ยง เพราะเราอาจจะสัมผัสคนที่ติดเชื้อ โดยที่เราไม่รู้ตัว ขณะที่เราออกไปทำกิจกรรมข้างนอกบ้านมากขึ้น
ตัวช่วยในการเตือนความเสี่ยงนี้ ที่จริงประเทศไทย เคยนำมาใช้แล้ว ในปี 63 แต่ไม่ประสบผลสำเร็จ ทั้ง ไทยชนะ หมอชนะ และ แอปอื่น ๆ ที่แต่ละจังหวัด แต่ละหน่วยงานทำขึ้นเอง
เหตุผลที่ไม่ประสบความสำเร็จ คือ ในการเตือนความเสี่ยง ต้องใช้คนในการคีย์ข้อมูลเข้าระบบที่ส่วนกลาง ก่อนที่จะคีย์ข้อมูล ก็ต้องมีการตรวจสอบความถูกต้องมากมาย เพราะขณะนั้นหากเตือนว่าใครเสี่ยงแล้ว จะต้องมีมาตรการมากมาย เช่น ต้องเดินทางไปรับการ swab ซึ่งยังต้องรอผล อีก 2 วัน
เป็นขั้นตอนที่ยุ่งยากมากมาย และก็ไม่มีคนที่ได้รับมอบหมายให้คีย์ข้อมูลคนติดเชื้อที่ชัดเจน และเกณฑ์การเตือนความเสี่ยง ก็ไม่ชัดเจน จึงทำให้ไม่เกิดการคีย์เตือนคนที่เสี่ยง
เมื่อไม่ได้เตือน คนก็ไม่เห็นประโยชน์ และเมื่อคนใช้น้อย ก็ได้ประโยชน์น้อย ก็เหมือนจางหายไป
ในอีกด้านหนึ่ง ไทยชนะ เวลามีคนติดเชื้อ การเตือนก็เป็นวงกว้างมาก เช่น เตือนคนที่ไปเข้าห้างทั้งห้าง ขณะที่คนที่ติดเชื้อเดินไปซื้อของในร้าน บริเวณเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
ปัญหาของ โปรแกรมการเตือนความเสี่ยง จึงเกิดจาก 2 สาเหตุ 1. ต้องใช้คนในการคีย์ข้อมูล ไม่ได้ถูกทำอัตโนมัติ และ 2. เตือนคนที่เสี่ยงวงกว้างเกินไป ไม่เจาะจง คนที่สัมผัสใกล้ชิด
อีกเรื่องหนึ่ง ที่เป็นความกังวล คือ กังวลเรื่องความลับรั่วไหล คนอื่นรู้ว่าเราไปไหนมาบ้าง เป็นข่าวเรื่องไทม์ไลน์กันครึกโครม
ตัวช่วยเตือนความเสี่ยง จำเป็นอย่างไรบ้าง
ยามที่เราเปิดเมือง คนเดินทางกันมากมาย ถึงแม้ว่าเราใส่หน้ากาก ล้างมือ เราก็ยังอาจจะเสี่ยงไปใกล้ชิดกับคนติดเชื้อโดยที่ไม่รู้ตัว
หากคนที่เราไปใกล้ชิดในช่วงเวลาที่เราอาจจะเสี่ยง และเราได้รับการเตือน เราจะได้ไปตรวจ ATK โดยไม่ต้องไปตรวจ ATK บ่อยเกินความจำเป็น ตรวจเมื่อมีคนเตือนว่าเสี่ยง หรือมีอาการสงสัย เราก็จะได้รับการรักษาทันเวลา และไม่ป่วยหนัก
ตัวช่วยในการเตือนความเสี่ยง จึงมีประโยชน์ แต่ต้องมีคุณสมบัติที่สำคัญคือ
1. เตือนเฉพาะคนที่เสี่ยงจริง คือ สัมผัสใกล้ชิดและนานพอควร
2. ไม่ต้องการเจ้าหน้าที่มาลงข้อมูล ไม่ต้องเสียเวลาขั้นตอนที่เยิ่นเย้อ และใช้เวลานาน ไม่ทันการ
3. รักษาความลับของเราได้ โดยไม่ต้องรู้ว่า ใครติด หรือติดจากใคร
โปรแกรม ตัวช่วยในการเตือนความเสี่ยง มีอยู่จริง และสามารถทำได้ โดยอาศัยการรับรู้จากเครื่องโทรศัพท์ แทนการรู้จากคน โทรศัพท์เครื่องไหน ไปอยู่ใกล้โทรศัพท์เครื่องไหนในระยะเสี่ยง และนานเสี่ยง ในช่วงเวลา ที่เจ้าของพบว่าติดเชื้อ และอาจแพร่เชื้อได้ ก็แค่กดในมือถือตัวเอง ระบบจะแจ้งเตือนโทรศัพท์เครื่องอื่นที่อยู่ใกล้ ในข่วงเวลาและสถานที่เสี่ยง ให้ระวังตัวหรือไปตรวจ ATK
เป็นระบบ โทรศัพท์เตือนโทรศัพท์ ไม่ใช่คนเตือนตน เตือนกันอัตโนมัติ ไม่ต้องใช้เจ้าหน้าที่ควบคุมโรค
เท่านี้ ก็มีตัวช่วยอีกแรงหนึ่ง ที่จะทำให้โรคไม่ระบาดได้
ถึงเวลาแล้วยัง ที่หน่วยงานที่รับผิดชอบ จะหันมาสนใจตัวช่วยตัวนี้ เพื่อให้การเปิดเมือง เป็นไปอย่างปลอดภัย และมีประสิทธิภาพสูงสุด
ไม่ต้องใช้ตัวเดิมก็ได้ ที่เคยใช้อาจจะยังมีจุดที่ไม่สมบูรณ์ ก็เลือกหาตัวที่ดี ให้ประชาชนได้ใช้ ทั้งคนไทย และต่างชาติ ที่เดินทางเข้ามาในประเทศ
ใครถูกเตือน ก็ไปรับการตรวจได้เลย
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- จัดการโควิด-19 ด้วยความรู้ ไม่ใช่ด้วยความเชื่อ ‘ดร.อดุลย์’ รวม 7 ความรู้โควิดที่เชื่อถือได้วันนี้
- เปิดประเทศ อย่าลืมเงื่อนไขสำคัญ ‘หมออดุลย์’ เตือนถ้าระบาดรอบใหม่ ไทยหมดทุนสำรองแล้ว
- ATK เปลี่ยนเกมโควิด-19 ผลบวกปุ๊บ กินยาปั๊บ ตรวจเร็ว รักษาเร็ว คุมได้