ชมรมแพทย์ชนบท ลั่นความจริงที่ประชาชนต้องรับรู้ เพื่อแก้การระบาดโควิด หลังชุดตรวจ ATK ที่อย.จัดซื้อ เจอผลลวงสูงถึง 73% จี้อย.ทบทวนด่วน
ชมรมแพทย์ชนบท โพสต์เพจเฟซบุ๊ก กรณี นพ.จรัสพงษ์ สุขกรี นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดนครศรีธรรมราช สั่งห้ามโรงพยาบาลในจังหวัด ใช้ชุดตรวจ ATK ที่ได้รับจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) โดยอย. เป็นผู้จัดซื้อ เนื่องจากพบว่า ให้ผลลวงสูง ชี้การแก้ปัญหาการระบาดโควิด-19 ต้องเปิดเผยความจริงต่อประชาชน โดยระบุว่า
ความจริงที่ประชาชนต้องได้รับรู้ในเชิงวิชาการ ของการใช้ชุดตรวจ ATK
การแก้ปัญหาการระบาดโควิด19 ที่สำคัญคือเปิดเผยความจริงต่อประชาชน
วันที่ 6 ตุลาคม 2564 นพ.จรัสพงษ์ สุขกรี ชี้แจงเพิ่มเติม เมื่อถูกกดดันจากผู้มีอำนาจ ให้ต้องออกมาชี้แจงอีกครั้ง หลังจากที่ชี้แจงไปเมื่อวันที่ 5 ต.ค.2564 ที่พบความเบี่ยงเบนจากการใช้ชุดตรวจนี้ที่อำเภอทุ่งใหญ่เป็นจำนวนมาก จึงเป็นที่มาของการนำชุดทดสอบดังกล่าวมาตรวจให้กับประชาชนกลุ่มเสี่ยง ที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครศรีธรรมราชเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2564
การที่ท่าน นพ.สสจ.นศ.พยายามจะไม่พูดถึงก่อนหน้านี้ อาจเพราะเกรงใจ แต่เมื่อถูกกดดันอย่างหนัก จึงเอาชุดข้อมูลที่ทดสอบไว้มาเปิดเผย ถึงผลการตรวจด้วยชุดตรวจยี่ห้อ Lepu จำนวน 392 ตัวอย่าง พบผลบวก 47 ตัวอย่าง แต่เมื่อตรวจยืนยันพบผลบวกจริง 45 ตัวอย่าง จึงมีผลบวกลวง 4.3%
ส่วนผลลบพบ 345 ตัวอย่าง แต่เมื่อตรวจยืนยันพบผลลบจริง 223 ตัวอย่าง จึงมีผลลบลวง (False Negative) 35.4% จากจำนวนตัวอย่างทั้งหมด
แต่หากเทียบกับในกลุ่มผู้ติดเชื้อโควิดจริงที่ผล rt-pcr เป็นบวก ผลลบลวงในกลุ่มผู้ติดเชื้อจริง จะสูงถึง 73%(กล่าวคือ ATKให้ผลเป็นลบ 122 คน จากจำนวนผู้ติดเชื้อจริงที่ rt-pcrเป็นบวกจำนวน167คน)
จากข้อมูลชุดหลังนี้ สามารถคำนวณความจำเพาะ (Specificity) ได้เท่ากับ 99.1% หมายความว่า สามารถใช้แยกผู้ที่ไม่ติดเชื้อได้ดี แปลอีกรอบคือ ถ้าผลการตรวจพบผลบวก น่าจะเป็นผู้ติดเชื้อจริง แต่ความไว (Sensitivity) เท่ากับ 26.9% หมายความว่า ใช้ตรวจจับผู้ติดเชื้อได้ไม่ดี
แปลอีกรอบคือ ถ้าผลการตรวจเป็นลบ อาจจะเป็นผู้ติดเชื้อหรือไม่ติดเชื้อก็ได้ เมื่อชุดตรวจมีค่าความไวต่ำ มีผลลบลวงสูง อาจเป็นเพราะเชื้อยังน้อย
เทคนิคการเก็บตัวอย่าง มาตรฐานชุดเครื่องมือ ปัจจัยสิ่งแวดล้อม หากไม่ระมัดระวังตัว คิดว่าตนเองไม่ใช่ผู้ติดเชื้อ จะสามารถแพร่เชื้อต่อไปได้โดยง่าย ยากต่อการควบคุมโรค
เมื่อเทียบกับมาตรฐาน ATK ของ อย. จะต้องมีความจำเพาะเชิงวินิจฉัย (Specificity) ≥98% ความไม่จำเพาะ (Non-specificity) ≤10% และความไวเชิงวินิจฉัย (Sensitivity) ≥90%
การที่ชุดตรวจยี่ห้อนี้ผ่านเกณฑ์ แสดงให้เห็นถึงข้อจำกัดด้านความไวที่มีความแตกต่างกันมาก ระหว่างการทดสอบในห้องปฏิบัติการ กับการใช้จริงในชุมชน หรือการตรวจทดสอบกับผู้ป่วยจริง ๆ ที่ อย.จะต้องไปทบทวน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- สปสช.จับมือคลินิกชุมชนอบอุ่น ปูพรมกระจาย ATK ผู้ให้บริการขนส่งสาธารณะ
- แจกชุดตรวจ ATK ตลาด ร้านอาหาร แผงลอย เดลิเวอรี 250,000 ชุด ตรวจทุก 7 วัน
- ชมรมแพทย์ชนบท อัดซ้ำ สปสช. ซื้อ ATK ด้อยคุณภาพ หลังสสจ.นครศรีฯ สั่งห้ามใช้
